Άρθρο του Ερόλ Μανίσαλι στην εφ. Cumhuriyet, 17/1/2017.
Μετάφραση: Σοφία Αγγελίδου
Επιμέλεια: Σάββας Καλεντερίδης
Είναι μεγάλο λάθος να γίνονται τώρα οι διαπραγματεύσεις για την Κύπρο, σε μια περίοδο που η Τουρκία παλεύει με την τρομοκρατία και τον πόλεμο στη Συρία και που η εξουσία στην Άγκυρα δεν σκέφτεται τίποτε άλλο πέρα από το να θεσμοθετήσει την «ενός ανδρός αρχή» με τη μετατροπή του πολιτεύματος σε Προεδρευομένη Δημοκρατία. Η διαδικασία αυτή εγκυμονεί μεγάλα λάθη, όπως έγινε και στο άνοιγμα προς τους Κούρδους και τον Άσαντ(!).
Γιατί το ζήτημα της Κύπρου εκτός του ότι είναι ένα πρόβλημα των Τουρκοκυπρίων, σχετίζεται και με την ασφάλεια της Τουρκίας (και της Συνθήκης της Λοζάνης).
Η Τουρκία είναι αναγκασμένη να έχει σημαντική παρουσία στην Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο. Όχι μόνο από την άποψη των πηγών και των δρόμων μεταφοράς των ενεργειακών πρώτων υλών, αλλά είναι αναπόφευκτο να έχει εκεί ισχυρή παρουσία, για να εμποδίσει το σχέδιο για το Μεγάλο Κουρδιστάν. Μια Τουρκία αποκομμένη από την Κύπρο, θα ανοίξει το δρόμο όχι μόνο για την εξαφάνιση των Τουρκοκυπρίων, αλλά και για την απώλεια των στρατηγικών συμφερόντων της στην περιοχή.
Οι κόκκινες γραμμές της Τουρκίας στις συζητήσεις
1. Η Τουρκία πρέπει να παραμείνει έμπρακτη και αποτελεσματική εγγυήτρια δύναμη στην Κύπρο. Δεν πρέπει να δεχτεί σε καμία περίπτωση λύσεις όπου θα πάψει να είναι εγγυήτρια δύναμη μετά από κάποιον καιρό, ή να μεταβιβάσει αυτή την εξουσία της στην ΕΕ ή το ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι μέλη της ΕΕ και θα κάνουν ό,τι θέλουν στο πλαίσιο αυτό. Είναι φανερά αυτά που θέλει να κάνει το ΝΑΤΟ (και οι ΗΠΑ) στη Συρία. Μπορούν (θέλουν) να επεκτείνουν την επιρροή του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας PYD μέχρι το ακρωτήριο του Αγίου Ανδρέα και την Καρπασία. Η Τουρκία, η Ελλάδα και η Αγγλία πρέπει να παραμείνουν έμπρακτες και αποτελεσματικές εγγυήτριες δυνάμεις στην Κύπρο.
2. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) πρέπει να έχουν συνεχή παρουσία στην ΤΔΒΚ τουλάχιστον σε επίπεδο σώματος στρατού. Το κράτος των Ελληνοκυπρίων διαθέτει ισχυρό στρατό. Το κράτος των Ελληνοκυπρίων και η Ελλάδα, σε στρατιωτικό επίπεδο, λειτουργούν ως ένα σώμα. Οι στρατιωτικές βάσεις Ακρωτηρίου και Δεκέλειας της Αγγλίας που χρησιμοποιούνται και από τις ΗΠΑ, βρίσκονται στο νησί ως «ιδιοκτησία των Άγγλων». Σε άρθρο που δημοσίευσα στις 16 Μαΐου 2008 στη στήλη μου «Στην Κόψη του Μαχαιριού» (Bıçak Sırtı),2 είχα αναφέρει ότι κάποιες «ξένες» χώρες έκαναν πρακτικές προετοιμασίες για κατασκευή στρατιωτικών βάσεων σε συγκεκριμένες περιοχές της ΤΔΒΚ. Η αεροπορική βάση που τότε χρησιμοποιούσαν οι ΤΕΔ είχε μεταβιβαστεί αθόρυβα στην εταιρία CAS. Μετά το δημοσίευμα δεν ήρθε καμία διάψευση ούτε από την Άγκυρα ούτε και από τις πρεσβείες των σχετικών χωρών. Μόνο ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, με μια ανακοίνωσή του, είχε πει τότε ότι «ο δημόσιος διαγωνισμός για τη μεταβίβαση είχε γίνει κανονικά». Αν δεν απατώμαι, η απάντηση σε εκείνο το άρθρο μου δόθηκε από την οργάνωση του Γκιουλέν, με τη συνωμοσία της Εργκένεκον και τον εγκλεισμό της στρατιωτικής ηγεσίας των ΤΕΔ, που αντιδρούσαν στο σχέδιο εκείνο, στις φυλακές της Σηλυβρίας!
3. Το να δοθεί το δικαίωμα στους Ελληνοκυπρίους να εγκαθίστανται ελεύθερα στην ΤΔΒΚ, θα έχει ως αποτέλεσμα στο μέλλον να μετατραπούν οι Τουρκοκύπριοι, όπως έγινε και στη Δυτική Θράκη, σε μειονότητα. Όπως η Τουρκία στις μέρες μας «βρίσκεται σε μειονεκτική θέση απέναντι στην Ελλάδα, λόγω των Τούρκων της Δυτικής Θράκης, έτσι θα βρεθεί σε περιθωριακή θέση και στην Κύπρο, όταν θα γίνουν μειονότητα οι Τουρκοκύπριοι στην περιοχή τους». Γι’ αυτό πριν από το 1974 οι Τουρκοκύπριοι είχαν αναγκαστεί να φύγουν, να μεταναστεύσουν στην Αγγλία, για να γλιτώσουν από την καταπίεση των Ελληνοκυπρίων. Η πρώτη κουβέντα εκείνων που ήρθαν στην εξουσία, στο τέλος του 2002 (σ.τ.μ. εννοεί το ΑΚΡ), ήταν «Αυτή η υπόθεση, το Κυπριακό, δεν θα προχωρήσει με τον Ντενκτάς. Θα αλλάξουμε την 40ετή πολιτική μας στην Κύπρο». Και το Κυπριακό έφτασε σ’ αυτό το σημείο μετά το σχέδιο Ανάν. Προσπαθούν να αποκόψουν τελείως την Τουρκία από το νησί και από την ΤΔΒΚ, ως αποτέλεσμα του Μεγάλου Σχεδίου της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
Πρώτα το Αιγαίο και τώρα η Κύπρος
Τα τελευταία χρόνια άρχισε η ενεργός κατάληψη των νησιών του Αιγαίου από την Ελλάδα. Μαζί με τον ελληνικό στρατό (που έχει εγκατασταθεί στα νησιά), εκεί κυματίζει και η ελληνική σημαία.
Τώρα ήρθε η σειρά για τη μεγάλη χαψιά, την Κύπρο
Από τα νιάτα μου, από το 1963, τότε που ήμουν 23 χρονών, πέρασα τη ζωή μου μέσα στο «Ζήτημα της Κύπρου». Όταν ήμουν πρόεδρος Εξωτερικών Σχέσεων στην Εθνική Οργάνωση Νέων Τουρκίας (TMGT), υπερασπίστηκα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (CENYC) τα δικαιώματα που εξασφάλισαν στην Τουρκία και τους Τουρκοκυπρίους οι συνθήκες Γενεύης και Λονδίνου του 1960. Μετά το 1974 είχα στενές σχέσεις με τους αρμόδιους πολιτικούς στην Άγκυρα και με τον Ντενκτάς. Έγραψα περίπου δέκα βιβλία που εξηγούν το Κυπριακό Πρόβλημα. Αλλά ποτέ δεν υπήρξα τόσο απαισιόδοξος όσο σήμερα.
Από τη μία συνεχίζουν οι κρίσιμες συναντήσεις σε σχέση με την εξεύρεση λύσης στην Κύπρο, και από την άλλη βλέπω τα χάλια των πολιτικών και της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης. Και οι Τουρκοκύπριοι θα πρέπει να αναρωτιούνται «Πώς κατάντησε έτσι η Τουρκία;»!
Φοβάμαι ότι, κατά πάσα πιθανότητα, όλα αυτά που είναι σε εξέλιξη, στις συνομιλίες για την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, είναι αντίθετα με τα εθνικά στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας, όπως αντίθετα ήταν το άνοιγμα που επιχείρησε η Άγκυρα προς τους Κούρδους και η προσέγγιση που έκανε η Τουρκία με τη «Μουσουλμανική Αδελφότητα» – και βλέπουμε τα αποτελέσματα.
Αν αύριο η ΤΔΒΚ βρεθεί στη θέση των Τούρκων της Δυτικής Θράκης, θα βγουν πάλι κάποιοι να δηλώσουν «κάναμε λάθος, εξαπατηθήκαμε»;
Αν συμβούν αυτά που φοβάμαι στο Κυπριακό, τότε ένα από αυτά που θα κληθούμε να πληρώσουμε για τις αλλαγές που επιχειρούνται το διάστημα αυτό στο σύνταγμα, θα είναι η Κύπρος.
_____
1. [Σ.τ.ε.] Ο Ερόλ Μανίσαλι είναι ένας έμπειρος αρθρογράφος που ασχολήθηκε για περισσότερο από πενήντα χρόνια με το Κυπριακό, έχοντας γράψει περίπου δέκα βιβλία για το θέμα. Εδώ παρουσιάζει τις ενστάσεις του για την πορεία του Κυπριακού από την πλευρά των τουρκικών στρατηγικών συμφερόντων, και όπως αυτός τα αντιλαμβάνεται. Γι' αυτό και είναι άξιο προσοχής και μελέτης.
2. Στην εφ. Cumhuriyet.