Γράφει ο Κωνσταντίνος Φίλης
Διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων
Η απόφαση του Αρείου Πάγου να μην εκδώσει τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς αποτελεί ζήτημα κύρους αλλά και ουσίας για τον Ερντογάν. Ετσι η Αγκυρα αρχίζει να ξεδιπλώνει τη δυσφορία της με εμφαντικό τρόπο. Απώτερος στόχος της είναι να τονίσει πως οποιαδήποτε απόφαση δεν λαμβάνει υπόψη τα τουρκικά συμφέροντα πυροδοτεί επιζήμιες ενέργειες εκ μέρους της. Αυτό συνέβη με την απαγόρευση εισόδου σε Γερμανούς βουλευτές στη βάση του Ιντσιρλίκ, λόγω της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Αρμενίων, αντίποινα υπήρξαν σε βάρος των αμερικανικών δυνάμεων που κατοικοεδρεύουν στην ίδια βάση, στον απόηχο του αποτυχημένου πραξικοπήματος κ.λπ.
Πολύ περισσότερο, λοιπόν, στην περίπτωση της Ελλάδας, ο Τούρκος πρόεδρος υψώνει το ανάστημά του τόσο ως ένδειξη ισχύος στην ευρύτερη περιφέρεια -στην οποία εσχάτως δεν έχει να επιδείξει ιδιαίτερες επιτυχίες- όσο και για να υπογραμμιστούν -επί τη ευκαιρία της μη έκδοσης των αξιωματικών- οι πάγιες θέσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο. Ασφαλώς η αναδίπλωση σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο της γείτονος στο μέτωπο της Συρίας και του Ιράκ και το επικείμενο δημοψήφισμα για την τροποποίηση του Συντάγματος (με τον Ερντογάν να απέχει, βάσει μετρήσεων, από το πολυπόθητο 50+%) δημιουργούν συνθήκες αναγκαστικής πόλωσης και στοχοποίησης ενός ακόμη εξωτερικού «εχθρού».
Από την άλλη, τα πολλά ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας, μεταξύ άλλων και με ΕΕ και ΗΠΑ, παρότι κατά την εκτίμηση Ερντογάν τού προσφέρουν μεγαλύτερα περιθώρια διαπραγματευτικών κινήσεων, στην πραγματικότητα συρρικνώνουν σημαντικά τις επιλογές του. Συνεπώς η πρόκληση ενός θερμού επεισοδίου με την Ελλάδα δεν (πρέπει να) βρίσκεται στις προτεραιότητές του. Ο Τούρκος πρόεδρος, αν σκεφτεί ορθολογικά, θα προτιμήσει τη διατήρηση των υψηλών τόνων, συνοδευόμενων από κινήσεις χαμηλού ρίσκου, αλλά επικοινωνιακά και συμβολικά ισχυρών, όπως η χθεσινή παρουσία του Τούρκου Α/ΓΕΕΘΑ στα Ιμια, χωρίς να διακινδυνεύσει εξελίξεις που θα κλονίσουν περαιτέρω την εικόνα της ασταθούς και αντιπαραγωγικής Τουρκίας.
Εκεί ακριβώς (ενίοτε και αντιπαραβολικά) οφείλει η ελληνική πλευρά να ρίξει το βάρος των από εδώ και πέρα ενεργειών της.