Του Σπύρου Δημητρέλη
Τις καταθέσεις έχει βάλει στο στόχαστρο το υπουργείο Οικονομικών στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει πρόσθετα φορολογικά έσοδα για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του μνημονίου για φέτος και τα επόμενα χρόνια. Αυτό που μέχρι το 2010 ήταν άβατο, δηλαδή οι καταθέσεις των φορολογούμενων και το τραπεζικό απόρρητο, έχει ουσιαστικά εξελιχθεί σε έναν εργαλείο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και αύξησης των φορολογικών εσόδων.
Η πολιορκία των καταθέσεων γίνεται με τέσσερα όπλα ορισμένα από τα οποία είναι άμεσης εφαρμογής και άλλα μεσομακροπρόθεσμου ορίζοντα. Ας τα δούμε αναλυτικά:
-Καταθεσιολόγιο. Πρόκειται για τη διασταύρωση που κάνει το υπουργείο Οικονομικών με ειδικό λογισμικό μεταξύ των καταθέσεων των φορολογούμενων από το 2002 και μετά, με τα εισοδήματα που έχουν δηλώσει οι φορολογούμενοι στις φορολογικές τους δηλώσεις. Ουσιαστικά γίνεται υπολογισμός των "πρωτογενών" καταθέσεων που έγιναν στους τραπεζικούς λογαριασμούς περίπου 1,2 εκατ. φορολογούμενων που εμφανίζονται να έχουν "διακινήσει" σημαντικά ποσά (άνω των 100.000 ευρώ) και αυτές οι πρωτογενείς καταθέσεις συγκρίνονται με τα ποσά που δήλωσε στη φορολογική του δήλωση κάθε φορολογούμενος. Υπολογίζεται ότι περίπου 250.000 φορολογούμενοι θα εντοπισθούν με αποκλίσεις, κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι θα κληθούν για παροχή εξηγήσεων από τη φορολογική διοίκηση, επιβολή πρόσθετων φόρων και προστίμων.
-Εθελοντική αποκάλυψη εισοδημάτων. Οι φορολογούμενοι που θα εντοπισθούν από το καταθεσιολόγιο, αλλά και γενικά οι φορολογούμενοι που έχουν κεφάλαια τα οποία δεν έχουν δηλώσει στο παρελθόν και είναι κατατεθειμένα σε τράπεζα ή μετρητά και βρίσκονται στην Ελλάδα ή το εξωτερικό έχουν τη δυνατότητα να τα νομιμοποιήσουν καταβάλλοντας φόρο που φθάνει ακόμη και το 62%. Ο φόρος υπολογίζεται με βάση την κλίμακα φορολόγησης που ίσχυε κατά το έτος που αποκτήθηκε το εισόδημα και επιβάλλεται πρόσθετος φόρος.
-Πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών ΟΟΣΑ. Εντός του 2017 η ελληνική εφορία θα λάβει στοιχεία από περίπου 100 χώρες για τις καταθέσεις που διαθέτουν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας σε αυτές τις χώρες. Θα αποσταλούν στοιχεία που αφορούν στο ύψος των καταθέσεων αλλά και το εισόδημα από τόκους, έσοδα από πώληση κινητών περιουσιακών στοιχείων κλπ. Με βάση αυτά τα στοιχεία θα γίνουν διασταυρώσεις προκειμένου να διαπιστωθεί αν αυτά τα ποσά δικαιολογούνται από τις φορολογικές τους δηλώσεις.
-Περιουσιολόγιο. Εντός του 2017 θα ξεκινήσει και η οικοδόμηση του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου. Στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα θα καταγραφούν όλα τα ακίνητα αλλά και κινητά περιουσιακά στοιχεία κάθε φορολογούμενου, μεταξύ των οποίων και οι καταθέσεις. Αν και η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών υποστηρίζει ότι το περιουσιολόγιο θα χρησιμοποιηθεί μόνο για τον έλεγχο πόθεν έσχες και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, υπάρχουν φόνοι ότι τελικά πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την επιβολή ενός φόρου περιουσίας που θα βαρύνει τελικά και τις καταθέσεις.