του Σεραφείμ Νικολάου
Εκνευρισμός και άγχος: αυτό διέκρινε η Αθήνα πίσω από τις δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των άλλων Τούρκων κυβερνητικών παραγόντων. Και τούτο γιατί, για πρώτη φορά, η Άγκυρα έχει μπει σε ένα …τούνελ εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά και, άρα, και με αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι, ανά πάσα στιγμή, η Άγκυρα δεν μπορεί, είτε η ίδια είτε δια του τουρκοκυπριακού «καθεστώτος», να τα τινάξει όλα στον αέρα, με ή χωρίς αφορμή.
Δύο παράγοντες που έχουν γυρίσει την πλάστιγγα είναι ο Αντόνιο Γκουτέρες και η Ε.Ε. Ο πρώτος, όντας άνθρωπος που μεγάλωσε στο Νότο της Ευρώπης, ξέρει καλά το Κυπριακό και είναι πραγματικά πρωτοφανές το γεγονός ότι από τις πρώτες κιόλας, μέρες της θητείας του επιχειρεί να δώσει λύση σε ένα πρόβλημα 43 χρόνων… Και από την άλλη, η Ε.Ε., κάποιοι κύκλοι της οποίας δεν τρέφουν και τα καλύτερα αισθήματα για τον …Σουλτάνο Ερντογάν. Που αναγνωρίζουν μεν, ότι η Τουρκία πρέπει να είναι κοντά στην Ευρώπη, θέλουν όμως από την άλλη να αποδείξει και η ίδια ότι θέλει μια τέτοια προοπτική.
Είναι γεγονός, από την άλλη, ότι όσα έχουν συμβεί στη γείτονα από την απόπειρα πραξικοπήματος και μετά, έχουν φέρει την Τουρκία πολλά χρόνια πίσω και ο περιορισμός ελευθεριών είναι εμφανής. Παρά ταύτα, η Άγκυρα είναι ένα αναγκαίο …κακό για την Ε.Ε, αναγκαίος εταίρος, και πρώτα από όλα για τη συμφωνία για τους πρόσφυγες/ μετανάστες.
Για να επιστρέψουμε όμως στο Κυπριακό, Γιουνκέρ και Μογκερίνι πίεσαν την τουρκική αντιπροσωπεία, γι’ αυτό και το επεισόδιο μεταξύ του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Και, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε σε δηλώσεις του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ρόλος της Ε.Ε. δεν είναι να επιβάλλει λύση, μπορεί όμως να επιβλέψει αν τηρούνται τα ευρωπαϊκά στάνταρτς ασφάλειας, δεδομένου ότι η Κύπρος είναι κράτος μέλος.
Είναι όμως όλα τόσο αισιόδοξα; Όχι, και αυτό επιβεβαιώθηκε και κατά την πρόσφατη Διάσκεψη της Γενεύης, αναφέρουν σχετικές πληροφορίες. Δεν ήταν μόνο η τουρκική στάση που προβλημάτισε, ήταν και ο υπόγειος, αρνητικός ρόλος Αμερικανών αξιωματούχων, που είχαν συγκροτήσει συμμαχία πίσω από τις βαριές κουρτίνες του «Παλατιού των Εθνών». Αν και τυπικά απόντες, αλλά ουσιαστικά παρόντες, οι αξιωματούχοι αυτοί επεχείρησαν να συγκροτήσουν συμμαχία κατά των ελληνοκυπριακών συμφερόντων.
Γι’ αυτό προφανώς και ο Νίκος Κοτζιάς επέμενε να δοθεί αναβολή ολίγων ημερών στην επόμενη φάση των συνομιλιών, ούτως ώστε να ορκιστεί ο Ντόναλντ Τραμπ και οι αξιωματούχοι αυτοί αποχωρήσουν. Ωστόσο, η Ιστορία έχει διδάξει ότι η εξωτερική πολιτική, και δη των μεγάλων κρατών, δεν αλλάζει με τις αλλαγές κυβερνήσεων, όμως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έχει, φαίνεται, λόγους να πιστεύει ότι κάτι μπορεί να αλλάξει στην Ουάσινγκτον με την ανάληψη καθηκόντων της νέας κυβέρνησης. Ότι ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος θα δει από διαφορετικό …μάτι το Κυπριακό, πρώτα απ’ όλα υπό το πρίσμα της ουσιαστικότερης προστασίας των αμερικανικών συμφερόντων όσον αφορά τα δικαιώματα για τη διεξαγωγή ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ.
Το θεωρούμενο και ως… φιλέτο της ΑΟΖ, το οικόπεδο 10, για το οποίο δόθηκε σκληρή μάχη μεταξύ των εταιρειών, παραχωρήθηκε τελικώς στη μεγαλύτερη εταιρεία διεθνώς, την αμερικανική Exxon Mobil. Διευθύνων σύμβουλος της οποίας μέχρι πρότινος, είναι ο, στο εξής, υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον. Προφανώς ο Ν. Κοτζιάς που ήταν άλλωστε ο πρώτος Ευρωπαίος υπουργός που είδε στελέχη του επιτελείου του Τραμπ, κάτι θα… οσμίστηκε.