Τρεις επιλογές, όλες δύσκολες και υψηλού ρίσκου, έχει μπροστά του ο Αλέξης Τσίπρας μετά την κλιμάκωση της πίεσης από τους δανειστές και την αξίωση για προληπτική, «εδώ και τώρα», νομοθέτηση μέτρων που μπορεί να εφαρμοστούν μετά το 2018.
Η πρώτη – και μέχρι στιγμής κρατούσα εντός της κυβέρνησης – επιλογή είναι ο, κατά το δυνατόν ανεκτός πολιτικά και κοινωνικά, συμβιβασμός με εκατέρωθεν υποχωρήσεις. Η δεύτερη είναι η προσφυγή στις κάλπες και η τρίτη η επ’ αόριστον παράταση της διαπραγμάτευσης – μια παραλλαγή της «θεωρίας του… πολιτικού χάους», όπως λέει χαρακτηριστικά κυβερνητική πηγή που δεν συμμερίζεται την εν λόγω άποψη.
Ο συμβιβασμός και η πρόταση της Κομισιόν
Στην εκδοχή του συμβιβασμού, τα πάντα θα εξαρτηθούν από την έκταση των υπαναχωρήσεων που είναι διατεθειμένοι να κάνουν οι δανειστές και από τη στάση του ΔΝΤ.
Από κυβερνητικής πλευράς συζητείται – όχι δημοσίως – το ενδεχόμενο παράτασης του «κόφτη» όχι για έναν χρόνο, αλλά πιθανώς και για μια τριετία, με συγκεκριμένο προσδιορισμό των μέτρων που, εάν χρειαστεί, θα ενεργοποιηθούν: Δηλαδή, μείωση αφορολόγητου και περικοπές στις συντάξεις μέσω της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς.
Μια ενδιάμεση πρόταση που έχει μπει στο τραπέζι από την πλευρά της Κομισιόν φέρεται να είναι η από τώρα νομοθέτηση, και εφαρμογή από το 2018, της μείωσης του αφορολόγητου και η ένταξη στις προβλέψεις του κόφτη μόνον των περικοπών στις συντάξεις.
Μέχρι στιγμής η εν λόγω πρόταση κρίνεται απαγορευτική από την Αθήνα, ενώ και τα μηνύματα από πολλούς βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – και κυρίως από την πλευρά των «53» - είναι ότι δεν θα ψηφίσουν κανένα νέο μέτρο. Παραπλεύρως, δε, στην κυβέρνηση υπάρχει κλίμα απογοήτευσης, έως και καχυποψίας, για την στάση της Κομισιόν, μετά τη σύνταξή της με τις θέσεις του ΔΝΤ και του Σόιμπλε.
«Καλές προθέσεις υπάρχουν πολλές, αλλά όταν έρχεται η ώρα του Eurogroup το αφεντικό είναι ο Σόιμπλε», λέει χαρακτηριστικά πηγή κοντά στη διαπραγμάτευση.
Η πλειοψηφία των 180
Στην περίπτωση που επέλθει ο συμβιβασμός πάντως, στο τραπέζι του Μαξίμου υπάρχει εισήγηση για ψήφιση της συμφωνίας με τους δανειστές με ενισχυμένη πλειοψηφία 180 βουλευτών. Το επίσημο επιχείρημα των εισηγητών της εν λόγω πρότασης είναι πως «η όποια συμφωνία θα δεσμεύει και την επόμενη κυβέρνηση» - ανεπισήμως, ωστόσο, είναι προφανής η πρόθεση να πιεστεί η Νέα Δημοκρατία να πάρει θέση στα νέα σκληρά διλήμματα.
Από την Πειραιώς, ωστόσο, τα μηνύματα που εκπέμπονται ήδη είναι πως δεν υπάρχει καμία περίπτωση θετικής ψήφου.
Εκλογές: Το εθνικό και πολιτικό ρίσκο
Η διέξοδος (;) των εκλογών είναι η εισήγηση όσων, σε κυβέρνηση και Κουμουνδούρου, θεωρούν ότι η ρήξη με τους δανειστές θα λειτουργήσει ως πολιτική υποθήκη για τον ΣΥΡΙΖΑ, θα συγκρατήσει τα ποσοστά του καθ΄ότι «θα πέσει μαχόμενος και εκβιαζόμενος», και θα ενισχύσει την προοπτική ανάκαμψής του στις επόμενες κάλπες, που θα στηθούν με απλή αναλογική.
Είναι μια εισήγηση μειοψηφική αυτή τη στιγμή και με χαμηλή – έως ανύπαρκτη – αποδοχή στο ηγετικό κυβερνητικό επιτελείο.
«Δεν παίζεις με τη χώρα, ποντάροντας στη «δεξιά παρένθεση». Τι θα μας διαχωρίζει τότε από τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο;», λέει χαρακτηριστικά κυβερνητικός παράγοντας. Κι ο ίδιος προσθέτει ότι μια εκλογική έξοδος σ’ αυτή τη συγκυρία, δεν θα είναι «παράσημο αντίστασης» για τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά «ομολογία αποτυχίας».
Η θεωρία του … πολιτικού χάους
Ανάμεσα στον συμβιβασμό και τις εκλογές, η τρίτη επιλογή που υποδεικνύεται από κάποια κομματικά στελέχη είναι εκείνη της πρόκλησης… ευρωπαϊκού χάους δια της αδράνειας: Να μην υπάρξουν ούτε υπαναχωρήσεις, ούτε εκλογές, να μείνει ανοιχτή η αξιολόγηση ακόμη κι έως το καλοκαίρι και να πιεστούν οι δανειστές ενώπιον μιας ενδεχόμενης έκρηξης του ελληνικού ζητήματος εν μέσω των κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη.
Με δεδομένο ότι τον Ιούλιο η Ελλάδα πρέπει να κάνει αποπληρωμές δανείων άνω των 6 δις ευρώ, η εν λόγω επιλογή μάλλον παραπέμπει σε… αυτοκτονική επανάληψη του 2015. Και ταυτόχρονα, όπως σημειώνουν οι πλέον ψύχραιμοι της κυβέρνησης, τινάζει ντε φάκτο στον αέρα τον σχεδιασμό της ένταξης στην ποσοτική χαλάρωση και ανάταξης της οικονομίας.
Δεν είναι επιλογή που συζητείται καν σοβαρά στο Μαξίμου, το ερώτημα ωστόσο είναι τι θα πράξει η κυβέρνηση εάν η σκληρή πλευρά των δανειστών επιλέξει εκείνη να τραβήξει την διαπραγμάτευση στα άκρα. Και στα όρια των χρονικών περιθωρίων και των πολιτικών αντοχών του ΣΥΡΙΖΑ…