Του Βασίλη Γεώργα
Τα πράγματα με το ελληνικό πρόγραμμα οδηγήθηκαν πλέον εκεί που ήθελε εξαρχής να πάνε ο Wolfgang Schaeuble. Να φαίνεται πως είναι η συμμετοχή του ΔΝΤ το κλειδί για κάθε απόφαση που θα ληφθεί αλλά στην πραγματικότητα η λύση να βρίσκεται στο αν και πότε το γερμανικό κοινοβούλιο θα εγκρίνει ένα τέταρτο μνημόνιο.
Την ώρα που στην ελληνική κυβέρνηση ερμηνεύουν ακατανόητα ως ένδειξη «νίκης» στη διαπραγμάτευση τη χθεσινή δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών ότι «αν τελικώς το ΔΝΤ δεν λάβει μέρος στο ελληνικό πρόγραμμα, θα πρέπει να υπάρξει λύση από την Ευρώπη και τον ESM», στο Βερολίνο γνωρίζουν ότι η Ελλάδα εγκλωβίστηκε βαθιά πλέον στην παγίδα των δανειστών της. Το θέμα δεν είναι ότι ο Schaeuble είπε για πρώτη φορά ότι το ελληνικό πρόγραμμα μπορεί να υπάρξει και χωρίς το ΔΝΤ, αλλά τι εννοεί όταν το λέει και τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα που βιάζεται να κλείσει την αξιολόγηση.
Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε δύο επιλογές: είτε θα πρέπει να υιοθετήσει εκών άκων τα μέτρα των 4,5 δισ. ευρώ που βρίσκονται στο τραπέζι για το αφορολόγητο, τις συντάξεις, τους μισθούς και τον ΦΠΑ και να αποδεχτεί τους όρους συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, είτε θα πρέπει να θυσιάσει πολύτιμο χρόνο για να επαναδιαπραγματευτεί πλέον τους όρους ενός νέου προγράμματος με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Στην πρώτη περίπτωση τα δεδομένα είναι γνωστά και ανελαστικά. Η Ελλάδα καλείται να εξειδικεύσει και να λάβει εδώ και τώρα συγκεκριμένα εισπρακτικά μέτρα και περικοπές ύψους 4,5 έως 5 δισ. ευρώ προκειμένου να εγγυηθεί την επίτευξη των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από το 2019 και μετά. Είναι ο μόνος τρόπος για να κλείσει τη συμφωνία της δεύτερης αξιολόγησης και να προλάβει τις προθεσμίες της ποσοτικής χαλάρωσης που αρχίσουν να στενεύουν δραματικά.
Στη δεύτερη περίπτωση ανοίγει μεν για πρώτη φορά ένα παράθυρο να ληφθούν λίγο ελαφρύτερα δημοσιονομικά μέτρα (πηγές κάνουν λόγο για «μισό πακέτο») αλλά στην ουσία το ρίσκο που καλείται να αναλάβει η κυβέρνηση είναι δυσανάλογα υψηλό καθώς θα πρέπει να επαναδιαπραγματεί το πρόγραμμα χρηματοδότησης με τον ESM το οποίο στη συνέχεια θα πρέπει να περάσει από την κρησάρα του γερμανικού, του ολλανδικού και άλλων κοινοβουλίων των κρατών μελών. Ο κίνδυνος σε αυτή την περίπτωση είναι να χαθεί πολύτιμος χρόνος σε διαπραγματεύσεις για μια νέα συμφωνία με την Ευρώπη που θα τινάξει στον αέρα τα χρονοδιαγράμματα και μπορεί να φέρει την Ελλάδα χωρίς χρηματοδοτικούς πόρους αντιμέτωπη με σενάρια χρεοκοπίας το προσεχές καλοκαίρι όταν μέσα στον Ιούλιο καλείται να πληρώσει 7,4 δισ. ευρώ και χρεολύσια και τόκους.
Τα πράγματα καθίστανται πολύ δυσκολότερα από τη στιγμή που αυτές οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να γίνουν και να οδηγήσουν σε αποτελέσματα μέσα στην περίοδο των εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη, και την ίδια ακριβώς ώρα που ξεσπά ένας σκληρός οικονομικός πόλεμος ανάμεσα στην Ευρωζώνη, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ με αφορμή τις αμυντικές κινήσεις που προτίθεται να δρομολογήσει η Αγγλία ενόψει του Brexit με μεγάλες μειώσεις επιτοκίων και φορολογικών συντελεστών.
Με τα σημερινά δεδομένα κανείς δεν πιστεύει ότι το Βερολίνο θα «βιαστεί» να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις και πολύ περισσότεροι να κάνει τις οποιεσδήποτε παραχωρήσεις πριν ολοκληρωθούν οι εκλογές στη Γερμανία και σχηματιστεί νέα κυβέρνηση.
Η 3η εναλλακτική λύση που υπάρχει στο τραπέζι για τον Αλέξη Τσίπρα είναι οι εκλογές εφόσον κρίνει ότι η κυβέρνησή του δεν μπορεί να αντέξει ούτε τη μία ούτε την άλλη εναλλακτική που έχουν μπει στο τραπέζι. Τις επόμενες λίγες ημέρες θα ξέρουμε καθώς τα πράγματα αρχίζουν να τρέχουν πλέον με ιλιγγιώδεις ταχύτητες.