ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΜΒΟΥΚΑΣ
Στην προχθεσινή πολύωρη συνεδρίαση των εκπροσώπων-μελών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), με αντικείμενο συζήτησης τις δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα και τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους της, αποφασίστηκε ομόφωνα η υιοθέτηση της Έκθεσης για την ελληνική οικονομία. Η ουσιαστική και κεφαλαιώδους σημασίας διαπίστωση που συνάγεται από την Έκθεση του ΔΝΤ, είναι ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας είναι “highly unsustainable”, δηλαδή “πάρα πολύ-εξαιρετικά μη βιώσιμο”. Ο όρος “μη βιώσιμο” χρησιμοποιείται ως συνώνυμος του όρου “μη εξυπηρετήσημο”, υποδηλώνοντας ότι η χώρα δεν μπορεί με τις δικές της οικονομικές δυνάμεις να εξυπηρετήσει το πελώριο δημόσιο χρέος της. Στο κείμενο της ανακοίνωσης περιλαμβάνονται ορισμένοι πίνακες, στους οποίους απεικονίζεται η εξέλιξη των κυριότερων μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας.
Δύο είναι οι σημαντικότερες παρατηρήσεις που θα πρέπει να αναφερθούν. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι κατά την περίοδο 2012-2016, το χρέος της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) της ελληνικής οικονομίας από 159,6% εκτοξεύτηκε σε 183,9%. Η δεύτερη παρατήρηση σχετίζεται με το γεγονός ότι την περίοδο 2011-2016, το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας από 188,2% εξακοντίστηκε σε 245,7%, με συνέπεια το εξωτερικό χρέος της χώρας με τις συντηρητικότερες εκτιμήσεις να υπολογίζεται το 2016 σε 430 δις ευρώ (€). Ωστόσο, μια εξαιρετικής σημασίας διαπίστωση συνάγεται από την Έκθεση του ΔΝΤ, «GREECE: Staff Report for the 2016 Article IV Consultation» (Ιανουάριος 2017). Στη σελίδα 30 οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ προβαίνουν στην ακόλουθη πρωτοφανή διαπίστωση: «Even with full implementation of the above-mentioned policies, Greece cannot restore debt sustainability through its efforts alone and needs significant debt relief from its European partners». Δηλαδή, το ΔΝΤ αποδέχεται ότι οι υιοθετούμενες μεταρρυθμίσεις και τα εφαρμοζόμενα μέτρα μνημονιακής πολιτικής, δεν πρόκειται να συντελέσουν στη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
Για την επίτευξη του πολυπόθητου στόχου της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους της Ελλάδας, το ΔΝΤ εισηγείται την παραμονή της χώρας στη μέγγενη των μνημονίων, προτείνοντας τα ακόλουθα μέτρα: 1) Περαιτέρω περικοπές στις συντάξεις που θα πρέπει να υπερβαίνουν το 1% του ΑΕΠ. 2) Τη μείωση του αφορολόγητου ποσού για τις ομάδες του πληθυσμού που υπάγονται στη Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων. Συνεπώς, μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, κ.ά., ενδέχεται να φορολογούνται για ετήσια εισοδήματα της τάξης των 4.000 ή 5.000 ευρώ. 3) Σημαντική αύξηση της μέσης φυσικής διάρκειας αποπληρωμής του δημοσίου χρέους από τα 17 χρόνια που είναι σήμερα τουλάχιστον σε 50, έτσι ώστε ο χρόνος αποπληρωμής των υφιστάμενων δανείων να λήξει το 2070. 4) Αποσκοπώντας στη δραστική μείωση των δαπανών για τόκους για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, το ΔΝΤ εισηγείται την αναβολή της καταβολής τους μέχρι το 2040. Οι τόκοι θα κεφαλαιοποιούνται έως το 2070 και στη συνέχεια θα καταβάλλονται στους πιστωτές σε ισόποσες δόσεις. Και 5) Τα δάνεια ύψους 240 δις ευρώ που η Ελλάδα οφείλει στους ESM και EFSF, θα πρέπει να κλειδώσουν με ένα ονομαστικό επιτόκιο μεταξύ 1% έως 1,5% για τα επόμενα 30 τουλάχιστον χρόνια.
Οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ μας το είπαν ξεκάθαρα. Για να γίνει το δημόσιο χρέος της Ελλάδας βιώσιμο και άρα να σωθείτε από τα γαμψά νύχια των ξένων πιστωτών, θα πρέπει να μπει η ελληνική κοινωνία στο κρεβάτι του Προκρούστη τουλάχιστον μέχρι το 2070. Ωστόσο, δύο είναι τα ζωτικής σημασίας ερωτήματα που ανακύπτουν: Εφόσον οι ασκούμενες μνημονιακές πολιτικές που μετά το 2010 εφαρμόζονται στη χώρα μας, δεν συνέβαλαν και ούτε πρόκειται να συμβάλουν στη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους της Ελλάδας, γιατί αυτές οι αποτυχημένες και εξοντωτικές κοινωνικοοικονομικές πολιτικές εξακολουθούν να υιοθετούνται από το κουαρτέτο και τις ελληνικές κυβερνήσεις; Για πόσα χρόνια, για πόσες δεκαετίες, η ελληνική κοινωνία θα είναι στη μέγγενη των μνημονίων; Αυτά τα ερωτήματα οφείλουν να μας τα απαντήσουν όλα τα κόμματα κυβερνητικής εξουσίας, που μετά το 2010 υπογράφουν το ένα μνημόνιο μετά το άλλο.