Ο Ιερός Βράχος της Ακροπόλεως, ούτε κλιματίζεται ούτε διατίθεται για κοινωνικές εκδηλώσεις. Δεν είναι ούτε η αρχαιολατρία ούτε η πατριδοκαπηλία που επιβάλλουν μια τέτοια απόφαση
Σταμάτης Ζαχαρός
Είναι εντυπωσιακό πως οι Έλληνες βρήκαμε νέο πεδίο διχασμού στη βάση του αιτήματος του οίκου μόδας Gucci, που ήθελε να νοικιάσει την Ακρόπολη για μια επίδειξη μόδας. Υπάρχουν όμως πολλά δεδομένα που πρέπει να συνυπολογίσει κανείς πριν ζητωκραυγάσει για το περήφανο όχι και ενδεχομένως πολλά περισσότερα πριν αφορίσει την απόφαση. Μια απόφαση που ενδεχομένως ελήφθη για λάθος λόγους αλλά αυτό που έχει σημασία είναι το αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα είναι σωστό.
Πρώτ’ απ όλα η Ακρόπολη είναι ένα σύμβολο του δυτικού πολιτισμού. Αποτελεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς προστατευόμενο από την Unesco και υπ’ αυτή την έννοια, οι αρχαιολόγοι του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (η ιστοσελίδα του οποίου σε μια τέτοια ημέρα βρίσκεται εκτός λειτουργίας), δεν είναι βέβαιο ότι έχουν την ηθική νομιμοποίηση να αποφασίσουν την παραχώρησή του ιερού βράχου. Πρόκειται για μια αντιδημοφιλή άποψη στη χώρα μας, αλλά η ακρόπολη δεν ανήκει σε “εμάς τους Έλληνες”. Βρίσκεται στη χώρα μας αλλά ανήκει σε όλους τους ανθρώπους αυτού του πλανήτη που ασπάζονται τις άξιες της δημοκρατίας ή την ομορφιά του κλασικισμού.
Όσον αφορά στην αισθητική κακοποίηση του μνημείου, ο οίκος Gucci, διακρίνεται μεν για την αισθητική του αλλά όπως τα περισσότερα πράγματα σ’ αυτή τη ζωή, η αισθητική εμπεριέχει μεγάλες δόσεις υποκειμενικότητας. Ακόμη και αν αρέσει σε πολλούς το αποτέλεσμα, ενδέχεται να υπάρχουν κάποιοι που θα προσβληθούν.
Το μεγαλύτερο δράμα βεβαίως θα είναι να ορίσει κανείς τους αρχαιολόγους του ΚΑΣ, ως αστυνομία μόδας. Οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία και αν κληθεί να παίξει αυτόν τον ρόλο, το αποτέλεσμα θα είναι τραγελαφικό. Δεδομένου ότι η αισθητική “ταγαριού” και η αντίστοιχη του “τσολιά και του ήλιου της Βεργίνας” συνυπάρχουν στην ελληνική κοινωνία και δημόσια διοίκηση με την κλασική ελληνική κομψότητα, δεν υπάρχει κοινός τόπος σχετικά με το τι είναι σικ και τι κιτς.
Το να δώσει την άδεια το ελληνικό κράτος στον οίκο Gucci, θα δημιουργούσε ένα “δεδικασμένο” για άλλα παρόμοια αιτήματα. Προφανώς διάφοροι μαρκετίστες θα ήθελαν ένα τέτοιο σύμβολο για την καμπάνια τους. Θα ήταν άδικο αν ο Gucci μπορούσε να το κάνει αλλά η πολιτεία αρνούνταν αργότερα τη χρήση για διαφήμιση των “ψησταριών Θεόφιλος” ή ακόμη και της “έξυπνης σήτας”. Θα ήταν δύσκολο να το αρνηθεί κανείς.
Πέρα από την ενδεχόμενη βεβήλωση του μνημείου, η συνεχής εμπορική χρήση του, θα μείωνε προφανώς σταδιακά την σημασία του. Θα απομυθοποιούσε τα “ερείπια”, τα οποία έρχονται να επισκεφθούν άνθρωποι από τα πέρατα της γης.
Παρεμπιπτόντως, με όσο σεβασμό και αν αντιμετώπιζε κανείς τον ιερό βράχο, ουδείς μπορεί να διασφαλίσει ότι ένα ατύχημα δεν θα προκαλούσε φθορές. Ποιος θα αναλάμβανε τότε την ευθύνη και τι θα έκανε τελικά ο οίκος Gucci; Θα αναλάμβανε την αποκατάσταση των ζημιών;
Υπάρχουν βεβαίως ούτως ή άλλως διάφορα περιστατικά βεβήλωσης του ιερού βράχου. Το γεγονός ότι διάφοροι κομματικά ορμώμενοι κάφροι ή συνδικαλιστές, αναρτούν πανό στην ακρόπολη, δεν δικαιολογεί ουδεμία άσχετη πράξη και προφανώς δεν προσφέρεται για συμψηφισμούς.
Προφανώς το ΚΑΣ κινήθηκε με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Όπως κάνει παντού. Κάθε αίτημα για οτιδήποτε, κολλάει στο ΚΑΣ. Εδώ βρίσκουν έναν μισοσπασμένο αμφορέα ή έναν διαλυμένο οβελίσκο και χαρακτηρίζουν ως αρχαιολογική μια τεράστια έκταση, εμποδίζοντας κάθε πιθανή επένδυση. Σιγά μην επέτρεπαν να “εμπορευματοποιηθεί η ακρόπολη” (sic).
Κανείς δεν θα τους κατηγορήσει για την συγκεκριμένη απόφασή τους, ούτε τώρα ούτε στο μέλλον. Σε αντίθετη περίπτωση θα ξεσήκωναν επανάσταση. Αν όμως δεν ήταν μέρος του “μυθικού” ελληνικού δημόσιου, το ΚΑΣ θα έκανε σοβαρά τη δουλειά του. Θα αρνούταν -ως όφειλε- την παραχώρηση του ιερού βράχου αλλά θα έδινε μια εναλλακτική λύση στο αίτημα μιας τόσο μεγάλης εταιρείας που αναμφίβολα με τον τρόπο της θα διαφήμιζε τη χώρα μας. Θα τους παραχωρούσε κάποιον χώρο πέριξ των μνημείων, ώστε να επιτύχει το μάξιμουμ της προβολής της χώρας. Θα έπρεπε ενδεχομένως να τους βοηθήσει να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση, να τους χορηγήσει κάθε δυνατή βοήθεια για να κάνουν την εκδήλωση και να διασφαλίσει τη διαφήμιση του πλούτου των σημαντικών αρχαιοτήτων που έχει η Ελλάδα.
Ερίζουν από χθες οι Έλληνες στα social media, σχετικά με το αν έκανε καλά ή όχι το ΚΑΣ (και κατ’ επέκταση η πολιτεία) με την άρνηση της στον οίκο Gucci. στη χώρα που επί σειρά ετών αρνείται να χορηγήσει άδειες σε σκηνοθέτες για γυρίσματα χολιγουντιανών παραγωγών. Όχι στο σημαντικότερο μνημείο που βρίσκεται εντός των συνόρων μας αλλά ούτε στο κέντρο της Αθήνας ή σε κάποιο ξερονήσι.
*Ο Σταμάτης Ζαχαρός είναι αρθρογράφος του NEWS 247 και σύμβουλος έκδοσης της 24 MEDIA (@SZacharos).