Νικόλας Κατσίμπρας
Senior Fellow, Hellenic American Leadership Council /
Columbia University / CUNY Dispute Resolution Center
Τελευταία, υπάρχει μια τάση πολλών ακαδημαϊκών, αναλυτών και πολιτικών, προς τον καθησυχασμό της κοινής γνώμης σχετικά με την πιθανότητα επεισοδίου με την Τουρκία. Η επιχειρηματολογία στηρίζεται κυρίως στο γεγονός ότι οικονομικά αλλά και στρατιωτικά η Τουρκία έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα από το πραξικόπημα, καθώς επίσης ότι έχει πολλά μέτωπα και ότι ένα ακόμα με την Ελλάδα θα ήταν καταστροφικό.
Καταλαβαίνω γιατί φαινομενικά αυτή η επιχειρηματολογία μπορεί να προτιμάται ως εναλλακτική και υποτίθεται σώφρονα, αλλά πιστεύω ότι παραβλέπει κρίσιμες λεπτομέρειες:
1. Η προκλητικότητα της Τουρκίας το 2016 ακολούθησε την αυξητική τάση των τελευταίων ετών. Συγκεκριμένα, το 2016 είχαμε ρεκόρ υπερπτήσεων παρόλο που μετά την 15η Ιουλίου υπήρξε, όπως είναι γνωστό, το τεράστιο πρόβλημα διαθεσιμότητας πιλότων. Παρά τις δυσκολίες, οι προκλήσεις επέστρεψαν όχι μόνο σε ιδιαίτερα αυξημένο αριθμό, αλλά και ποιοτικά ενισχυμένες.
2. Η ποιοτική ενίσχυση έχει να κάνει και με τις περιοχές που δείχνουν ενδιαφέρον - πρώτη φορά επικεντρώνονται τόσο σε Χίο, Οινούσσες και νήσο Παναγιά - ενώ η ρητορική γίνεται ολοένα και πιο επιθετική με τις διεκδικήσεις να μεγαλώνουν με την μέρα.
3. Πολλοί ξεχνάνε ή επιλεκτικά αγνοούν τον παράγοντα Ερντογάν και μιλάνε για μια γενική, ιδανική Τουρκία ως λογικό παίκτη.
Η κατάρριψη του Ρωσικού αεροσκάφους, η μετάβαση από την ...«θεωρία» των μηδενικών προβλημάτων στην πραγματικότητα των μηδενικών συμμάχων.. και ένα σωρό παραδείγματα στον χειρισμό καταστάσεων τα τελευταία χρόνια έχουν αποδείξει ότι ο Ερντογάν δε διστάζει, και μάλλον έχει τάση προς τις ριψοκίνδυνες κινήσεις, ανεξαρτήτως πιθανού κόστους. Τα έχει βάλει με πολύ δραστικό τρόπο με Ρωσία, Αμερική, Ισραήλ και τώρα με εσωτερικά φαντάσματα, και στον τελικό υπολογισμό του έχει βγει ενισχυμένος, επιβεβαιώνοντας την έπαρση του.
Ταυτόχρονα, ο δικός μας ουσιαστικά παθητικός κατευνασμός, μαζί με τα χαρακτηριστικά της πολιτικής μας ηγεσίας, φαντάζουν αμελητέες ποσότητες στον υπολογισμό ενός τέτοιου χαρακτήρα που έχει αποδείξει τι είναι ικανός.
Πέραν των ανωτέρω, το κυριότερο ερώτημα είναι το εξής. Ποιο το όφελος για την προβολή καθησυχαστικών αλλά ανεδαφικών αναλύσεων; Να εφησυχάσουν τον ήδη αποκοιμισμένο Έλληνα πολιτικό και δυστυχώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού; Από την μια έχουμε την υπερπατριωτική καταστροφολογία με άγνοια της επιχειρησιακής πραγματικότητας και από την άλλη την παραπάνω στρουθοκαμηλική οπτική που δεν βοηθάει στην στρατηγική προετοιμασία της χώρας για το χειρότερο.
Στον υπολογισμό του ρίσκου, ο πιθανός αντίκτυπος ενός επεισοδίου είναι τεράστιος για να επηρεαστεί από επιχειρήματα που αγνοούν δυστυχώς την κρισιμότητα της κατάστασης.
Η μεγαλύτερη ζημιά αυτής της αβάσιμης προσέγγισης είναι ότι εμποδίζει την κοινή γνώμη, εν μέσω κρίσης, να αντιληφθεί την κρίσιμη αναγκαιότητα για την ανανέωση του εξοπλισμού των ενόπλων δυνάμεων. Αν συνεχίσουμε αυτόν τον επικίνδυνο καθησυχασμό τόσο εσωτερικά όσο και με τους απέναντι, θα ξυπνήσουμε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα σε μια πραγματικότητα που η πλάστιγγα θα έχει γυρίσει τούμπα και ενώ μέχρι τότε μπορεί να μην έχει γίνει τίποτα, δε θα έχουμε στον ήλιο μοίρα αν και όταν χρειαστεί.
Ο Νικόλας Κατσίμπρας είναι πρώην αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού