Του Γ. Αγγέλη
Η "έξοδος” κεφαλαίων από την Ευρωζώνη και η ισχυρά "ανισόρροπη” κατανομή όσων μένουν σ' αυτή, προκαλούν ισχυρούς τριγμούς και ενισχύουν τις φυγόκεντρες δυνάμεις στο ευρώ.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της EPFR Global συνεχίζεται σταθερά η έξοδος κεφαλαίων από την Ευρώπη, αν και ενα μέρος αυτών που φεύγουν κατευθύνεται στην Ελβετία.
Η έξοδος διαπιστώνεται τόσο στα χρηματιστήρια μετοχών όσο και στις αγορές ομολόγων.
Η διαπίστωση που προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία της EPFR Global είναι ότι η τάση αυτή ενισχύεται από την άνοιξη του 2016 και όσο πλησιάζει η στιγμή για το Brexit. Και είναι ισχυρότερη από εκείνη που είχε παρατηρηθεί το 2012, όταν ο κ. Ντράγκι υποχρεώθηκε να δηλώσει ότι θα κάνει ότι και αν χρειασθεί για να στηρίξει το ευρώ.
Το αξιοπρόσεκτο όμως είναι ότι την ίδια στιγμή που ενισχύονται τα στοιχεία που καταγράφουν την "έξοδο”, την ίδια στιγμή παραμένει ισχυρή – και σε ορισμένες φάσεις ενισχύεται περισσότερο – η συρροή κεφαλαίων στα γερμανικά ομόλογα, παρά το γεγονός ότι διαφορά απόδοσης (0,35% στα δεκαετή ομόλογα) και πληθωρισμού (1,8%) "βγάζει” μία ζημιά για τους επενδυτές σ' αυτά της τάξης του 1,4% - 1,5%.
Την ίδια στιγμή που οι επενδυτές επιμένουν παρά την ζημιά στα γερμανικά ομόλογα ενισχύεται η έξοδος από ομόλογα άλλων χωρών κυρίως της Ιταλίας, Πορτογαλίας αλλά και της Γαλλίας.
Η εικόνα αυτή, δηλαδή της ανισοκατανομής στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του Target 2 που καταγράφουν τις "συναλλαγές” κεφαλαίου μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης όπου για παράδειγμα η Ιταλία εμφανίζεται με έλλειμμα (που σημαίνει "χρωστάει” στις άλλες χώρες) που είναι περίπου το 50% του πλεονάσματος πλεονάσματος της Γερμανίας...
Η στάση αυτή των επενδυτών οδηγεί πολλούς αναλυτές να "διαβάζουν” μία βαθιά και ολοένα αυξανόμενη επιφύλαξη έναντι του ευρώ η οποία διαφοροποιείται στην περίπτωση της Γερμανίας (όπου οι επενδυτές αποδέχονται να επενδύουν με "ζημία”). Η διαφοροποίηση αυτή αποδίδεται στο ότι οι επενδυτές βλέπουν στο γερμανικό ομόλογο (σε ευρω) την ασφάλεια ενός μελλοντικού μάρκου σε περίπτωση κατάρρευσης του ευρω-εγχειρήματος της ΟΝΕ.
Η "έξοδος” από τα ευρω-ομόλογα έχει και ένα επιπλέον λόγο.
Η απόφαση της Fed να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων προκαλεί ήδη από τις αρχές του 2014 μία παγκόσμια ισχυρή έλξη για την "επιστροφή” δολαριακών κεφαλαίων και πιέζει ασφυκτικά μεταξύ άλλων και την περιοχή του ευρώ.
Η πίεση αυτή εκτιμάται οτι κάποια στιγμή θα υποχρεώσει – παρά τις συνέπειες – και την ΕΚΤ να εγκαταλείψει την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων.
Η εμφάνιση της τάσης θετικών επιτοκίων θα οδηγήσει σε απόσυρση των κεφαλαίων από τα χαμηλής, μηδενικής ή και αρνητικής απόδοσης κρατικά ομόλογα προς όφελος των νέων...
Αυτή θα είναι μία επιπλέον πίεση που κανείς προς το παρόν δεν μπορεί να συνυπολογίσει πως θα επιδράσεις στις ισχύουσες "τάσεις” που πιέζουν ασφυκτικά τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες.