Κούρταλη Ελευθερία
Δημοσιογράφος
Όπως ακριβώς πριν από δύο χρόνια τέτοια εποχή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ «βάφτισε» την Τρόικα «Θεσμούς», και αυτό ήταν το αποτέλεσμα εκείνου του κρίσιμου Eurogroup του Φεβρουαρίου, έτσι και τώρα, δύο χρόνια ένα μνημόνιο και ένα βουνό μέτρα μετά, «βάφτισαν» την λιτότητα «μεταρρυθμίσεις» και άρχισαν οι χαρές και τα πανηγύρια.
Ας ξεκινήσουμε από την προ-νομοθέτηση των μέτρων. Η οποία όπως είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας έναν ακριβώς μήνα πριν: «το αίτημα νομοθέτησης επιπλέον μέτρων και μάλιστα, υπό αίρεση, δεν είναι μόνο ξένο προς το ελληνικό Σύνταγμα. Είναι ξένο και προς τους κανόνες της δημοκρατίας, είναι ξένο προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Εν τέλει, δεν είναι θέμα μιας κυβέρνησης, είναι θέμα αξιοπρέπειας και αυτοσεβασμού ενός λαού και μιας χώρας». Με λίγα λόγια τι κύριε Τσίπρα; Μας ξεφτιλίσατε;
Ας προχωρήσουμε στο «ούτε 1 ευρώ επιπλέον λιτότητα» που διατυμπάνιζε ο ίδιος ο πρωθυπουργός αλλά και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, με μεγάλο πάθος τoν τελευταίο μήνα. Αυτό που φυσικά εννοούσαν, γιατί γνώριζαν πολύ καλά ότι θα υποχωρούσαν στα πάντα, ήταν πως… δεν θα υπήρξε κάποιο μέτρο το οποίο θα είχε δημοσιονομικό αντίκτυπο. Δηλαδή, ουσιαστικά, φυσικά και θα πάρουμε νέα μέτρα, αλλά αν αυτά συνδυαστούν με τις αναπτυξιακές πολιτικές, στο τέλος το πηλίκο θα είναι…. μηδενικό. Αυτό εννοούσε ο κ. Τσίπρας μιλώντας εξυπνακίστικα και με γρίφους. Θα μας φορτώσουν με νέα μέτρα, θα μας αδειάσουν κι άλλο τις τσέπες, αλλά στο μέλλον και στα οικονομικά του κράτους αυτά θα έχουν μηδενικό αντίκτυπο γιατί θα υπάρξουν αναπτυξιακές δράσεις. Στην τσέπη όμως των φορολογούμενων δεν θα έλθει καμία… ανάπτυξη.
Και ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Ο Ντάισελμπλουμ δεν είπε κάτι τέτοιο. Μπορεί η κυβέρνηση με nonpaper να διαλαλούσε μετά το Eurogroup ότι δέχθηκε να νομοθετήσει «μεταρρυθμίσεις» οι οποίες θα εφαρμοστούν από τον Ιανουάριο του 2019 «με τον όρο ότι η δημοσιονομική επίπτωση θα είναι ουδέτερη», ο επικεφαλής του Eurogroup είπε κάτι… πολύ διαφορετικό.
Είπε ξεκάθαρα ότι θα έρθουν τα κλιμάκια για να οριστικοποιηθούν «οι βαθιές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να νομοθετήσει η ελληνική κυβέρνηση στις συντάξεις, στο φορολογικό και στους κανόνες στην αγορά εργασίας» και αν από αυτές προκύψει στο (βαθύ) μέλλον κάποιο δημοσιονομικό κενό (θετικό) τότε η κυβέρνηση θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει ώστε να προχωρήσει σε μέτρα ενίσχυσης της ανάπτυξης. «Δεν είναι δικά μου αυτά τα λόγια, το “ούτε 1 ευρώ νέα μέτρα”», είπε χαρακτηριστικά. Αντίθετα, όπως δήλωσε, «δεν μπορώ να υποσχεθώ το τέλος της λιτότητας».
Η ανακοίνωση της κυβέρνησης βάζει… όρους που δεν υπάρχουν (ότι η δημοσιονομική επίπτωση των «μεταρρυθμίσεων» θα είναι ουδέτερη)!. Ο Ντάισελμπλουμ δεν είπε ότι θα νομοθετηθούν με όρους. Ούτε καν. Είπε πως στο μέλλον, εφόσον υπάρξει «συν» στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα τότε θα μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να διαθέσει αυτό το «συν» σε υπέρ-της ανάπτυξης μέτρα. Και πραγματικά τώρα, με τη μείωση των συντάξεων και τη μείωση του αφορολόγητου, υπάρχει έστω και ένας που να πιστεύει ότι δεν θα υπάρξει αρνητική δημοσιονομική επίπτωση; Ότι θα υπερβούν τους στόχους για το 3,5% στα πλεονάσματα; Ήδη οι Έλληνες αδυνατούν να πληρώσουν.
Ένα νέο ψαλίδι στα εισοδήματά τους, πώς θα αυξήσει την φοροδοτική τους ικανότητα; Αυτές οι δηλώσεις περί θετικού δημοσιονομικού κενού έγιναν απλά για να βοηθήσουν οι θεσμοί να γλιτώσει η κυβέρνηση την κατακραυγή. Και φυσικά οι δικοί μας, αντί να κατεβάσουν τα κεφάλια, το έκαναν σημαία τους! «Είπαμε ναι στα μέτρα – τα οποία είναι μεταρρυθμίσεις και όχι λιτότητα - και θα… δώσουμε ανάπτυξη». Και χειροκροτούν τους εαυτούς τους χωρίς να ντρέπονται, επιχειρώντας για μία ακόμη φορά να καλύψουν την (αναμενόμενη) κολοτούμπα που έκαναν, λες και εμείς τρώμε… σανό.
Και σε ότι αφορά την εκταμίευση των 6,1 δις ευρώ και ουσιαστικά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, όπως θα είδατε, οι θεσμοί δεν βιάζονται καθόλου. «Δεν υπάρχει θέμα ρευστότητας βραχυπρόθεσμα» είπε ο Ντάισελμπλουμ, προσθέτοντας πως δεν υπάρχει και κάποια προθεσμία για συμφωνία. Μπορεί να έλθει τον Μάρτιο, τον Απρίλιο ή τον Μάιο…, όποτε, όπως είπε. Και όταν συμφωνηθούν οι μεταρρυθμίσεις ( και το ύψος των δισ. των μέτρων που θα πρέπει να περάσουν από τη Βουλή), μετά θα τεθεί και το θέμα του ρόλου που θα έχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Με λίγα λόγια βρισκόμαστε όλο και πιο κοντά στο σενάριο του «συμφωνία στο παρά ‘5».
Όπως άλλωστε δήλωσε και ένας εκπρόσωπος του ΔΝΤ, δεν υπάρχει και τόση αισιοδοξία για συμφωνία σύντομα: «Θα χρειαστεί περαιτέρω πρόοδος για να γεφυρωθούν διαφορές σε άλλα σημαντικά ζητήματα, και είναι πολύ νωρίς για να προβούμε σε εικασίες σχετικά με την προοπτική για την επίτευξη συμφωνίας σε staff level κατά τη διάρκεια της αποστολής των κλιμακίων στην Αθήνα»…
Τέλος, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οποιαδήποτε πραγματική συζήτηση για το χρέος πάει για μετά τις γερμανικές εκλογές, γεγονός που σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν κατάφερε να κερδίσει τίποτα απολύτως από τη συμφωνία, ούτε καν «χαραμάδα» για το QE. Όπως είπαν Ντάισελμπλουμ και Μοσκοβισί: «Έχουμε ακόμη πολλή δουλειά».