Του Βασίλη Παζόπουλου*
Από αλλού το περιμέναμε και από αλλού μας έρχεται.
Στην αρχή, όταν μου το εκμυστηρεύτηκε ένας φίλος μου που ζει στην Καλιφόρνια, μου ακούστηκε σαν ανέκδοτο.
Ωστόσο είναι αλήθεια.
Πριν λίγες ημέρες πήρε νόμιμη άδεια για να συλλέξει υπογραφές το κίνημα που επιθυμεί την ανεξαρτησία της Καλιφόρνια. Οι διοργανωτές έχουν ένα εξάμηνο προθεσμία να βρουν 585.000 ψηφοφόρους να υπογράψουν, προκειμένου να διεξαχθεί δημοψήφισμα το Νοέμβριο του 2018.
Δεν είναι η πρώτη προσπάθεια κάποιων που αποσκοπούν την απόσχιση, αλλά αυτή την φορά υπάρχει ένας καταλύτης που ίσως αποδειχθεί μοιραίος: Η αντιπάθεια τους για τον Donald Trump!
Φυσικά μια τέτοια απόφαση μόνο εύκολη δεν είναι. Οι νομικές προκλήσεις και τα ζητήματα εφαρμογής είναι τεράστια και λογικό είναι να φοβίζουν τους πολίτες.
Ή τουλάχιστον τους αποθάρρυναν μέχρι χθες. Πλέον φαίνεται να υπερισχύει η αντιπάθεια τους προς τον νέο πρόεδρο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι υπάρχει μια πρωτόγνωρη δυναμική υπέρ της απόσχισης, υποστηρίζει ο πρόεδρος του κινήματος «Ναι στην Ανεξαρτησία της Καλιφόρνιας».
Όπως λέμε Grexit, Brexit, τώρα έχουμε το Calexit !
Τα επιχειρήματα του Calexit και ο αντίλογος
Ο βασικός λόγος που επικαλούνται οι διοργανωτές της κίνησης είναι πως η Καλιφόρνια έχει διαφορετική κουλτούρα σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Για παράδειγμα, είναι υπέρ των μεταναστών και των διαφυλικών σχέσεων ή LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender).
Οι Καλιφορνέζοι θεωρούνται καλύτερα μορφωμένοι, πλουσιότεροι, πιο φιλελεύθεροι. Εκτιμούν την αξία της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και του περιβάλλοντος, διαφορετικά από ότι οι υπόλοιποι αμερικάνοι.
Όπως ισχυρίζονται ο Donald Trump δεν θα ήταν ποτέ υποψήφιος στην πολιτεία τους. Ούτε καν υποψήφιος κόμματος. Στηρίζονται στο γεγονός πως η Hillary Clinton έλαβε το 62% των ψήφων έναντι μόλις 33% του Trump
Εξίσου σημαντικός λόγος ή και ακόμη σημαντικότερος, είναι ο οικονομικός. Η Καλιφόρνια ως η πιο εύρωστη οικονομικά πολιτεία, επιδοτεί τις υπόλοιπες με πολλά δισεκατομμύρια. Ακόμα και για βενζίνη πληρώνουν την υψηλότερη τιμή (αν εξαιρέσεις την Χαβάη), λόγο ενός περιβαλλοντολογικού φόρου, παρόλο που πολύ μεγάλο μέρος της εξόρυξης ορυκτών καυσίμων γίνεται στο έδαφος τους.
Οι υποστηρικτές της παραμονής θεωρούν πως για δεκαετίες η Καλιφόρνια έχει ασκήσει μεγαλύτερη επιρροή στην αμερικανική πολιτική και τον πολιτισμό και όχι το αντίστροφο.
Συνεπώς η απόσχιση θα απομακρύνει τους υπόλοιπους ακόμα περισσότερο από τα ιδεώδη τους που αφορούν κυρίως την ανοχή τους πάνω στην ποικιλομορφία.
Επίσης υπάρχουν μια σειρά από μείζονα ζητήματα:
Αν προκύψει κάποια πολεμική απειλή με τι στρατό θα αμυνθούν;
Τι νόμισμα θα έχουν και υπό ποια Κεντρική τράπεζα;
Πόσο σημαντική είναι η Καλιφόρνια
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πολιτεία των ΗΠΑ. Αποκομμένη θα ήταν η 6η πλουσιότερη χώρα του κόσμου, αν τις κατατάξουμε με βάση το ΑΕΠ τους.
Η Καλιφόρνια αποικήθηκε από τους Ισπανούς το 1769. Κέρδισε την ανεξαρτησία της και έγινε μέρος του Μεξικού το 1821. Το 1846 προσαρτήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναγνωρίστηκε επίσημα 4 χρόνια αργόερα ως η τριακοστή πρώτη Πολιτεία της χώρας.
Όσο περίεργο και να ακούγεται η ελληνική παρουσία στην Καλιφόρνια χρονολογείται από πολύ παλιά. Οι πρώτοι μετανάστες από την χώρα μας είχαν αξιοποιηθεί κυρίως ως εργοδηγοί και εργάτες των σιδηρόδρομων.
Η ολοκλήρωση του πρώτου διηπειρωτικού σιδηροδρόμου αποδείχτηκε καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη της περιοχής. Στις αρχές του 20ού αιώνα η μετανάστευση επιταχύνθηκε με την ολοκλήρωση διηπειρωτικών δρόμων. Μέχρι το 1965 εξελίχθηκε στην πολυπληθέστερη πολιτεία των ΗΠΑ.
Η Καλιφόρνια περιλαμβάνει κορυφαίας σημασίας οικονομικές περιοχές, όπως το Hollywood και η Silicon Valley. Η κυρίαρχη βιομηχανία είναι η γεωργία, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων, των λαχανικών, των γαλακτοκομικών και του κρασιού. Μάλιστα σημαντικό μέρος των πρώτων οινοποιείων ήταν από Έλληνες.
Πόσο εφικτό είναι το ενδεχόμενο της ανεξαρτησίας
Αν εγκριθεί από τους ψηφοφόρους, σκοπεύουν να καταργήσουν το άρθρο ΙΙΙ του Συντάγματος, το οποίο αναφέρει πως η Καλιφόρνια είναι «αναπόσπαστο μέρος» των ΗΠΑ. Κατόπιν θα διεξάγουν νέο δημοψήφισμα τον Μάρτη του 2019, για την ανεξαρτησίας τους.
Ωστόσο το Ανώτατο Δικαστήριο είχε αποφασίσει το 1869 ότι καμία πολιτεία δεν έχει το δικαίωμα να εγκαταλείψει μονομερώς την Ένωση. Η απόσχιση απαιτεί την έγκριση από 38 πολιτειακά νομοθετικά σώματα και τα δύο τρίτα της πλειοψηφία τόσο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όσο και της Γερουσίας.
Για αυτό και πολλοί θεωρούν την ανεξαρτησία της Καλιφόρνιας απίθανη.
Τελικά μήπως πρόκειται για γραφικούς που δεν πρέπει να δώσουμε σημασία;
Έτσι έλεγαν όμως και για τους εμπνευστές του Brexit.
Ακόμα και για τον Trump, μέχρι που τον είδαν… πλανητάρχη !
* Ο κ. Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής, συγγραφέας του βιβλίου Επενδυτές χωρίς Σύνορα.