Του Στέλιου Συρμόγλου
Περισσότεροι από 200.000 Ρουμάνοι κατέκλυσαν τις κεντρικές πλατείες του Βουκουρεστίου και εκατοντάδες χιλιάδες τους δρόμους άλλων πόλεων, για να διαδηλώσουν εναντίον της πρόσφατα εκλεγμένης αριστερής κυβέρνησης, η οποία με επείγοντα διατάγματα νομοθετικού περιεχομένου προσπαθεί να ευνοήσει συγκροτημένα και κατεστημένα συμφέροντα.
Μια προσπάθεια που αποβλέπει στην απελευθέρωση ή στην απαλλαγή από ποινικές κατηγορίες συγκεκριμένων πολιτικών και επιχειρηματιών, με το πρόσχημα του "αδιαχώρητου" στις φυλακές και της "μεταρρύθμισης" του ποινικού κώδικα. Πολιτικοί και επιχειρηματίες, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια με τους νόμους περί διαφθοράς καταδικάστηκαν ή αναμένεται να καταδικαστούν για κατάχρηση εξουσίας και δωροδοκίας ή εξαπάτηση του δημοσίου.
Στην Ελλάδα, η όποια αντίδραση, γιατί η λέξη "μάχη" θα ήταν κατάχρηση της σοβαρότητας, δεν έχει πια το περιεχόμενο κάποιου τέρματος. Θεσμοί, ιεραρχίες αξιών, θυσίες δεκαετιών για εργασιακά δικαιώματα, κοινωνική δικαιοσύνη, σταθεροποιούνται στις συνειδήσεις ως έννοιες μη υπαρκτές πλέον.
Και όλα ανάγονται στο πλαίσιο της τακτικής των πρόσκαιρων παραχωρήσεων και υποχωρήσεων, για να δοθεί στην πολιτική αυθαιρεσία ο υλικός χρόνος για στερεότερες και ευρύτερες κατακτήσεις σε βάρος της κοινωνίας.
Μια διαρκής προεξόφληση της ιστορικής πορείας που διαψεύδει ολοένα και με περισσότερο πάταγο τους προδιαγεγραμμένους σταθμούς της, γίνεται σήμερα η πηγή της ανικανότητας των πολιτών να οικοδομήσουν τη ζωή τους στα στέρεα θεμέλια ενός πολιτικού συστήματος, που θα είχε σαν κύρια ζωτικά κέντρα αμετακίνητες αξίες, απείραχτες από τη φθορά του χρόνου και τις αλλοιώσεις των ηθικών εννοιών.
Το γράφω και το ξαναγράφω. Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει. Και αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς. Εμείς μένουμε εγκλωβισμένοι στη στασιμότητα, την οποία έχουμε αναγάγει σε προσδοκία σταθερότητας. Αρκούμαστε στις κλινικές διαπιστώσεις της παθητικότητας μας. Ο αδιάλλακτος ορθολογισμός μας φοβίζει, γιατί απαιτεί "ξεβόλεμα" από ένα αρρωστημένο "βόλεμα", από μια αυταπάτη, ενίοτε συνδεδεμένη με εθνικές παραισθήσεις.
Τα κατά φαντασία "στέρεα σχήματα" που επιδιώκουμε, το άλογο στοιχείο όπως εκδηλώνεται από τις πολιτικές πρακτικές, οι υποσυνείδητοι χώροι, όλα εκείνα που βρήκαν τόση συμπάθεια από τις εθιστικές λειτουργίες μας, αντικρούουν τον αδιάλλακτο ορθολογισμό.
Ποτέ άλλοτε στην ιστορία το συναίσθημα του κινδύνου δεν είχε τόση αμεσότητα και η ανάγκη για αντίδραση στη δράση της πολιτικής αυθαιρεσίας και ανικανότητας τόση επιτακτικότητα. Φαίνεται όμως πως τα όσα περνάμε τα τελευταία χρόνια, δεν έφεραν στην επιφάνεια τις κρίσιμες εκείνες στιγμές των κινδύνων ή των καταστροφών, παρελθόντων χρόνων, που δεν βοήθησαν διόλου στην αφύπνιση του συναισθήματος της ανάγκης για άμεση αντίδραση.
Είναι σαν να μας έχει επιβληθεί μια δύναμη εκθεμελιωτική, που σκοτίζει τη διάνοια μας και συνδέεται περισσότερο με τα συναισθήματα της αγωνίας και του φόβου, παρά με την αγωνιστική διάθεση που τροφοδοτεί ελπίδες και όνειρα, για να μπορεί να επιβιώνει μια κοινωνία, μια χώρα, ένα άτομο-πολίτης.