Ποτέ δεν είναι αργά και όποιος σταθεί εμπόδιο στο δρόμο μας θα τον “καταργήσουμε”
Σταμάτης Ζαχαρός
Σε φρέσκια συνέντευξή του στο περιοδικό Unfollow, o αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών κος. Χριστόφορος Βερναρδάκης κάνει δύο εξαιρετικά σημαντικές παρατηρήσεις. Η πρώτη αφορά στις προσλήψεις στο δημόσιο για τις οποίες λέει ότι “δεν κάνουμε αρκετές”. Η δεύτερη είναι ενδεχομένως σημαντικότερη καθώς ο Υπουργός επισημαίνει ότι “ζούμε την εποχή όπου το ρυθμιστικό κράτος αποσύρεται”. Είναι προφανές ότι ο κος. Βερναρδάκης διαφωνεί και με τις δυο διαπιστώσεις και υπερασπίζεται το καθεστώς το οποίο πολλοί θεωρούν ότι ευθύνεται για την κατάντια της χώρας. Επτά χρόνια μνημονίων φαίνεται ότι δεν ήταν αρκετά για να καταδικάσει συνολικά η ελληνική κοινωνία το μοντέλο του κρατισμού που κυριαρχεί από καταβολής του ελληνικού κράτους.
Η διαπίστωση της απόσυρσης του ρυθμιστικού κράτους είναι πέρα για πέρα ορθή. Η απόπειρα αντικατάστασης του από τις ανεξάρτητες αρχές, προέκυψε σαν μια ανάγκη να απεξαρτηθεί η δημόσια διοίκηση από τις κομματικές επιδιώξεις. Πρόκειται ουσιαστικά για διοικητικές υπηρεσίες που εκφεύγουν του ιεραρχικού ελέγχου ή της εποπτείας της κεντρικής διοίκησης και υπόκεινται μόνο σε δικαστικό έλεγχο νομιμότητας. Έτσι, δεν υπέχουν υποχρέωση υπακοής έναντι των οργάνων της εκτελεστικής λειτουργίας. Με άλλα λόγια η ιδέα της δημιουργίας τους βασίστηκε στην ανάγκη να λειτουργεί το κράτος με τρόπο δίκαιο και με συνέχεια. Οι παλαιότερη μέθοδος της Κυβέρνησης-ρυθμιστή, είχε δημιουργήσει αυτό που βαφτίσαμε διαπλοκή. Η απώλειά της είναι φυσικό να δυσαρεστεί τους πολιτικούς. Χάνουν ένα σημαντικό κομμάτι από το οπλοστάσιό τους.
Η άποψη των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ για τις ανεξάρτητες αρχές (συνταγματικά ή μη κατοχυρωμένες) είναι γνωστή. Έχουν υπάρξει έριδες σχεδόν με όλες. Από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και την Τράπεζα της Ελλάδος μέχρι την νεοσύστατη Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Ο κος Βερναρδάκης εκφράζει στη συνέντευξη του την άποψη ότι πρέπει να καταργηθούν, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν είναι ώριμο το κλίμα για μια τέτοια εξέλιξη και αναφέρεται σε ένα “απόστημα, το οποίο είναι παράλληλο με την άσκηση δημόσιας πολιτικής”.
Η έτερη διαπίστωση ότι “δυστυχώς, δεν κάνουμε αρκετές προσλήψεις στο δημόσιο”, αποτελεί και τον τίτλο της συνέντευξης. Πιθανόν η άποψη περί μεγάλου και αναποτελεσματικού δημόσιου να έχει γίνει κατά τι πιο δημοφιλής και η άποψη του Υπουργού να εξοργίζει όσους ταλαιπωρούνται από την κωμωδία του δημόσιου τομέα. Είναι ωστόσο σαφές ότι για μια άλλη μερίδα των πολιτών, η “θεσούλα στο δημόσιο” παραμένει όνειρο ζωής. Οι πολιτικοί είναι πάντοτε εδώ για να δώσουν την ελπίδα του διορισμού.
Για να μην αδικούμε τον κο. Βερναρδάκη, όπως κάνει ο τίτλος της συνέντευξης, η συγκεκριμένη διαπίστωση βασίζεται στη διαρκή μείωση του δημοσίου τομέα και στην αδυναμία κάλυψης των αναγκών. Πράγματι το δημόσιο αποστεώθηκε καθώς η απόπειρα μείωσης των υπαλλήλων δεν βασίστηκε σε ορθολογικά κριτήρια. Οι Κυβερνήσεις των μνημονίων υπό το κράτος του φόβου του πολιτικού κόστους προτίμησαν να βγάλουν στρατιές υπαλλήλων σε πρόωρη (και μειωμένη) σύνταξη. Το κόστος για το δημόσιο μειώθηκε, αλλά αυξήθηκε δραματικά για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Θα συμφωνούσε κανείς με τον κο. Βερναρδάκη αν οι προσλήψεις ήταν μέρος μιας αξιοκρατικής και τεχνοκρατικής διαδικασίας. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία διαδικασία. Ακολουθείται διαχρονικά η παραδοσιακή μέθοδος πρόσληψης υμετέρων, αφισσοκολητών και παρατρεχάμενων με κάθε τρόπο. Επιπλέον, παραμένουν στα πόστα τους ακόμη και επίορκοι, τεμπέληδες ή ακόμη και όσοι αποδεδειγμένα “μπήκαν” με μέσον και αδιαφανείς διαδικασίες.
Το “αριστερό” κράτος που ονειρεύεται ο κος Βερναρδάκης, όπως και η αριστερά “έχει μείνει πίσω στις επεξεργασίες της, στις δομές της, στα κινήματα της, στη φιλοσοφία της”, όπως ορθά παραδέχεται ο ίδιος ο πολιτικός επιστήμονας. Ακριβώς! Έχει μείνει και συνεχίζει να εμμένει στις ιδεοληψίες περί κρατισμού και στις λαικίστικες αντιλήψεις που έθρεψαν το εγχώριο πολιτικό σύστημα για δεκαετίες. Ανεξαρτήτως ιδεολογίας. Το πιο παράδοξο, είναι ότι ενώ ο αριστερός διανοητής εντοπίζει το κενό, συνεχίζει να επιμένει σε όσα διέλυσαν της χώρα και υπονόμευσαν πολύ αποτελεσματικά το μέλλον.