Η τελευταία 15ετία, στα άλλοτε ταραγμένα Βαλκάνια, υπήρξε ασυνήθιστα ήρεμη αν και κανένα από τα προβλήματα του προηγούμενου αιώνα δεν έχει επιλυθεί.
Μακεδών
Η ανυπαρξία ενόπλων συγκρούσεων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη καθησυχάζει τους λαούς της περιοχής, έχοντας την εντύπωση πως διάγουν εν ηρεμία, συγκρινομένη προφανώς η κατάσταση με περιοχές που μιλούν τα όπλα.
Ο υποστράτηγος Ιπποκράτης Δασκαλάκης, έγραψε στο liberal, ότι η πανσπερμία ανταγωνιζομένων εθνοτήτων, με ριζικά διαφορετικές καταβολές, που κατακλύζουν εδώ και αιώνες την περιοχή των Βαλκανίων, ευθύνεται σημαντικά για τη συγκρουσιακή κατάσταση που επικρατεί. Αντίστοιχες όμως και οι ευθύνες των μεγάλων δυνάμεων που διαχρονικά ανταγωνίζονται για την επικράτηση και επιρροή τους χρησιμοποιώντας επιδέξια τους συναισθηματικούς, ευέξαπτους και ευκολόπιστους Βαλκάνιους.
Κατά γενική ομολογία, η τελευταία δεκαπενταετία, στα άλλοτε ταραγμένα Βαλκάνια, υπήρξε ασυνήθιστα ήρεμη, υπό την έννοια που ανέγραψα ανωτέρω. Εν μέρει παράδοξο, γιατί σχεδόν κανένα από τα προβλήματα που κληρονόμησε ο προηγούμενος αιώνας δεν έχει επιλυθεί. Μια σχολή σκέψης υποστηρίζει ότι η συσσώρευση των προβλημάτων οδηγεί σε δημιουργία εύφλεκτων συνθηκών και μια σπίθα μπορεί να πυροδοτήσει ένα μεγαλύτερο ή μικρότερο ξέσπασμα βίας. Άλλωστε τα Βαλκάνια χαρακτηρίζονται ως η ευρωπαϊκή «πυριτιδαποθήκη».
Για τα συμβάντα μεταξύ Σερβίας και Αλβανίας-Κοσσυφοπεδίου έχουν γραφεί σ’ αυτήν την στήλη. Είθε να ήσαν μόνον αυτά, που όμως φαίνεται πως δεν έχουν αίσιο τέλος. Επειδή η Πρίστινα, με τον «αέρα» του ευνοημένου κράτους της Δύσεως ακολουθεί μια ανένδοτη πολιτική γραμμή, ενώ για την Σερβία, ανέλαβε η Ρωσία την υποστήριξή της, δηλώνουσα ότι θα επέμβει δυναμικά σε οποιαδήποτε απειλή αντιμετωπίσει. Κι αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, δεδομένου ότι η Ρωσία δεν έχει πλέον άλλη χώρα στα Βαλκάνια, πλην της Σερβίας, φιλικά διακείμενης προς αυτήν, σε μια περιοχή που δεν πρόκειται να εγκαταλείψει αμαχητί.
Υπάρχουν πολλά μικρά θεωρούμενα γεγονότα, που δίνουν το χρώμα στην όλη κατάσταση. Φερ’ ειπείν, προ καιρού οι Αλβανοί επέκτειναν κατά 50 μέτρα την συνοριακή γραμμή στις περιοχές Plav και Guci, περιοχές που ανήκουν στην εδαφική κυριαρχία του Μαυροβουνίου. Η επέκταση αφορά μια λωρίδα γης μήκους ενός χιλιομέτρου, η οποία, υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες αυτοδικίας προσαρτήθηκε στον Αλβανικό κορμό.
Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τρεις εθνοτικές κοινότητες, ενισχυμένες από θρησκευτικές διαιρέσεις και με νωπές τις μνήμες των αιματηρότατων συγκρούσεων της δεκαετίας του 1990, αδυνατούν να συνυπάρξουν και συνεργαστούν στο πλαίσιο ενός τεχνητού κράτους που επέβαλαν ισχυρότερες εξωτερικές δυνάμεις. Ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Ροχραμπάτσερ, πλην της δηλώσεώς του ότι δεν έχει λόγο ύπαρξης το κράτος των Σκοπίων («αυτό το πράγμα», είπε), αναρωτήθηκε γιατί διατηρείται το πολυπολιτισμικό κράτος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, αφού επί 20ετία και πλέον διαπιστώνεται πως μόνον η δύναμη των όπλων της Δύσης το κρατά ενιαίο.
Σερβοβόσνιοι και Βόσνιοι Μουσουλμάνοι, μαζί με Κροάτες αναγκαστικά συμβιώνουν σε αυτό το τεχνητό κατασκεύασμα με μοναδικές επαφές τις εξαναγκαστικές προβλέψεις των συνθηκών του Ντέιτον και την αγαστή συνεργασία σε έκνομες πράξεις.
Πιο βόρεια υπάρχει ένα άλλο μόρφωμα, η Υπερδνειστερία, που αναζητάει την «αναγνώρισή» της φιλοξενούσα, δυσανάλογα για το μέγεθος της, ρωσικά στρατεύματα στραμμένα προς την Ουκρανία. Η Υπερδνειστερία, ήταν τμήμα της Μολδαβίας, και αποσπάστηκε από αυτήν.
Η δε Μολδαβία, αλλάζει πλήρως τον προσανατολισμό της με την εκλογή του φιλορώσου Προέδρου της, ο οποίος την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του, πρώτα υπέστειλε την σημαία της Ε.Ε. από το Κυβερνείο, και στη συνέχεια ακύρωσε την πράξη αναγνώρισης ως επίσημης γλώσσας την ρουμανική. Και τούτο, επειδή η προηγούμενη κατάσταση σχεδίαζε την συνένωση Μολδαβίας και Ρουμανίας.
Και λίγα λόγια για την Βουλγαρία, η οποία δεν μιμείται την Ελλάδα ως προς την εγκατάλειψη των ομογενών της. Ήδη, δύο Βούλγαροι ευρωβουλευτές επέτυχαν να συζητηθεί το Ευρωκοινοβούλιο το βουλγαρικό αίτημα αναγνώρισης ως Βουλγάρων των Σλάβων που διαβιούν στην Αλβανία, τους οποίος θεωρούν «Μακεδόνες» οι Σκοπιανοί. Δεν αρκούνται όμως σ’ αυτό, αλλά εντείνουν τις προσπάθειες για την παροχή υπηκοότητας, υποτροφιών, καθώς και άλλα οφέλη στην εξαθλιωμένη κοινότητα των Γκοράνι στο Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία και Σερβία.
Οι Γκοράνι, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μουσουλμάνοι, ζουν σε 18 χωριά στην περιοχή της Γκόρα, καθώς και στις γειτονικές περιοχές Ζούπα και Πρέσπα στην παραμεθόρια περιοχή μεταξύ Αλβανίας-Σκοπίων-Κοσσυφοπεδίου-Σερβίας. Οι Βούλγαροι, προσπαθούν να πείσουν τους Γκοράνι για τα οφέλη που προσφέρει η βουλγαρική υπηκοότητα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας απασχόλησης στις χώρες της ΕΕ καθώς και τη δωρεάν παιδεία στη Σόφια και το Πλόβντιβ.
Δεν σταματούν οι διεκδικήσεις, ούτε και τα αιτήματα περιοχών για παροχή αυτονομίας, με τελευταία πράξη την επιτυχία των Ούγγρων στην Ρουμανία, όπου έγινε αποδεκτό το αίτημά τους. Μόνον εμείς εφησυχάζουμε.