Του Ρούντι Ρινάλντι
Τυχοδιωκτισμοί επιτελείου Τσίπρα και κυνισμός των μεγάλων «παικτών»
Πριν δύο βδομάδες από αυτές τις στήλες είχαμε υποστηρίξουμε τα ακόλουθα:
Α) Όσο κι αν μοιάζει το σκηνικό με όσα συνέβησαν σε όλες τις περιπτώσεις «διαπραγματεύσεων», οι όροι είναι διαφορετικοί και δεν θα δούμε μια απλή επανάληψη του γνωστού «παραμυθιού».
Β) Ο Τσίπρας φλερτάρει με την ιδέα να παρατείνει την διαπραγμάτευση, να ζητά πολιτική λύση, πιστεύοντας ότι θα προκύψουν καλύτερες στιγμές από την τροποποίηση του συσχετισμού στην καρδιά της Ευρώπης, κι άρα να τύχει συμφωνιών με καλύτερους όρους
Γ) Η επαναφορά της συζήτησης γύρω από το νόμισμα έχει πολλούς πρωταγωνιστές πλέον και ο ΣΥΡΙΖΑ την χρησιμοποιεί για τις ειδικές στοχεύσεις του. Δεν είναι διόλου τυχαίο που ο Ξυδάκης και ο Κυρίτσης έθεσαν ανοικτά το ζήτημα, ούτε βέβαια η υπουργοποίηση του Δ. Παπαδημητρίου, θερμού θιασώτη του παράλληλου νομίσματος και με στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Στο παρόν σημείωμα, θα επιμείνουμε σε αυτές τις τρεις διαπιστώσεις που εξηγούν και αποκωδικοποιούν τα όσα γίνονται ή γράφονται ετούτο τον καιρό.
Η Γερμανική Ευρώπη υπό πίεση και εξαναγκασμένη σε τροποποιήσεις
Η δυσφορία για την άκαμπτη οικονομική πολιτική που επιβάλλουν τα ορντοφιλελεύθερα δόγματα των γερμανικών επιτελείων για δεκαετίες επί των ευρωπαϊκών χωρών και κοινωνιών, έχει φθάσει σε ένα σημείο που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Η αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε., η βαθύτατη κρίση στην ζώνη του ευρώ, ιδιαίτερα σε Ιταλία και Ισπανία και κυρίως ο ανοικτός πόλεμος του Τραμπ απέναντι στην Γερμανία με την ανοικτή πρόσκληση για «εξέγερση» απέναντι στο Βερολίνο και το ευρώ, οδηγούν την Γερμανία σε μια δυσκολότατη θέση και την αναγκάζουν να βάλει σε εφαρμογή διάφορους σχεδιασμούς και στρατηγικές, που θα έχουν την σφραγίδα νέων ρυθμίσεων σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Ο πολιτικός σεισμός που αναμένεται από τις εκλογικές αναμετρήσεις σε Ολλανδία, Γαλλία και στην ίδια την Γερμανία θα επιτείνουν την ανάγκη αλλαγών και τροποποιήσεων και ίσως αλλάξουν κατά πολύ την γενική εικόνα.
Ως αποτέλεσμα όλων αυτών των πιέσεων οδηγηθήκαμε στην Μάλτα με την Μέρκελ να ανακοινώνει το σχεδιασμό μιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων, που θα πρέπει να νοηθεί σαν μια ρεαλιστική προσαρμογή και σε ένα σχετικό χαλάρωμα των ενιαίων κριτηρίων που έμπαιναν σε όλους τους παίκτες μέχρι τώρα. Μια πολιτική πιο εύκαμπτη, πιο πλαστική σαν απάντηση στις πολλαπλές πιέσεις. Με παρέμβαση του Ντράγκι που ανησύχησε μήπως οι πολλαπλές ταχύτητες εντός της ευρωζώνης σημάνει και την ύπαρξη δύο τύπων ευρώ, η Μέρκελ «διόρθωσε» κάπως την δήλωση ότι οι ταχύτητες δεν αφορούν την ζώνη του ευρώ αλλά ολόκληρο το οικοδόμημα της Ευρώπης. Πέρα από αυτήν την διευκρίνιση το πρόβλημα παραμένει, γιατί στο οικονομικό επιτελείο της Γερμανίας εκφράζεται μια σφοδρή κόντρα ανάμεσα σε Μέρκελ και Σόιμπλε. Ο τελευταίος π.χ. βλέπει με θετικό μάτι μια ισχυρή ταχύτητα γύρω από τον ευρωπαϊκό Βορρά με κέντρο την Γερμανία και έναν εξοβελισμό των περιττών βαρών, π.χ. Grexit για την Ελλάδα με γερμανική κηδεμονία ή και διπλό νόμισμα. Η διαμάχη αυτή γίνεται πιο σύνθετη λόγω του προεκλογικού κλίματος στην Γερμανία και τις τακτικές που πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να αντιμετωπιστεί και η ακροδεξιά αλλά και η πριμοδότηση του Σουλτς, λόγω της πορείας της Γαλλίας που ενδιαφέρει πολύ την Μέρκελ για μια βιώσιμη πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Μια άνοδος του ευρωσκεπτικισμού και μια νίκη των ακροδεξιών δυνάμεων σε Ολλανδία και Γαλλία θα αλλάξει όλο το τοπίο. Παράλληλα πέραν του ατλαντικού δεν υπάρχει πλέον ο Ομπάμα αλλά ο Τραμπ. Γεγονός που ώθησε τον Ντ. Τουσκ να συμπεριλάβει τις ΗΠΑ στις απειλές για την Ε.Ε., μαζί με την Ρωσία, την Κίνα και την Μέση Ανατολή.
Άρα, παρόλο που ο Σόιμπλε ελέγχει ακόμα το Γιούρογκρουπ, στην καρδιά του συστήματος, στην Γερμανία , έχει φθάσει το μήνυμα ότι χρειάζονται εναλλακτικές και σχέδια Β ή Γ για την συνέχεια που θα είναι διαφορετική.
Πότε είναι καλύτερη μια «συμφωνία»;
Οι κυβερνητικοί παράγοντες γράφουν και δηλώνουν στα ΜΜΕ τους «βαθύτατους» προβληματισμούς τους για το τι είναι καλύτερο: μια χειρότερη συμφωνία αλλά τώρα, ή μια καλύτερη κάπως συμφωνία σε συνθήκες που μπορεί να είναι πολύ χειρότερες σε λίγο καιρό. Υιοθετούν κατά περίπτωση τους πιο περίεργους συνδυασμούς περιγραφής των τωρινών ή των επόμενων συνθηκών, χωρίς να καταλήγουν σε πρακτική πρόταση, γεγονός που δείχνει ότι μάλλον επιδίδονται σε κωλυσιεργία μέσω της αρλουμπολογίας, αφού αυτή παράγει αποπροσανατολισμό και αδιαφορία.
Το επιτελείο Τσίπρα, το Μαξίμου δηλαδή, γνωρίζει τα διλήμματα της γερμανικής πολιτικής, έχει αποκτήσει επαφές με κύκλους ευρωπαϊκούς που αντιπολιτεύονται τον Σόιμπλε και προσπαθούν να πιάσουν επαφές και να ζυγίσουν δεδομένα και στο χώρο των «αγορών». Στα πλαίσια αυτά, η κρυφή επίσκεψη αστραπή του Τσίπρα στο Παρίσι, αμέσως μετά την Μάλτα, είχε πολλαπλή σημασία. Όχι γιατί είδε εκπρόσωπο της Loreal αλλά κυρίως γιατί είχε ιδιαίτερη συνομιλία με τον οίκο Ρόθτσιλντ που προσφέρει υπηρεσίες και δίνει συμβουλές σε ακανθώδη ζητήματα. Οι συνομιλίες αυτές σχετίζονται με το πόσο μπορεί να τραβήξει η διαπραγμάτευση, ποιος χρόνος είναι καταλληλότερος για μια συμφωνία, πόσο χειρότερη μπορεί να είναι μια συμφωνία αργότερα σε σχέση με τώρα και τι θα μπορούσε να προκύψει από την υιοθέτηση μέτρων, όπως του διπλού νομίσματος ή της επιστροφής στην δραχμή μέσα στο τοπίο που ξανοίγεται.
Όταν ο Κυρίτσης αναφέρει πως η Τράπεζα της Ελλάδος πρέπει να έχει ένα σχέδιο σε περίπτωση που το ευρώ διαλυθεί ή μας θέσουν εκτός, όταν φουντώνει όλη η αρθρογραφία σε φιλοσύριζα εβδομαδιαίο περιοδικό για το θέμα του νομίσματος, τότε θα πρέπει κανείς να είναι αφελής αν νομίζει ότι όλα αυτά γίνονται χωρίς να υπάρχουν ειδικοί σχεδιασμοί.
Ο Αμερικανός οικονομολόγος Τεντ Μάλοχ, άνθρωπος του Τραμπ για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, μιλώντας στην εκπομπή «Ιστορίες» του Σκάι δήλωσε πως η Ελλάδα είναι πολύ πιθανόν να φύγει από το ευρώ. Σε άλλη συνέντευξή του στο Bloomberg είχε πει ότι η Ελλάδα πρέπει να φύγει από το ευρώ και είχε προβλέψει την κατάρρευση του κοινού νομίσματος.
Η εφημερίδα Daily Mail, έγραψε ότι «H Ελλάδα φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να φύγει από το ευρώ και να υιοθετήσει το δολάριο ως νόμισμα, σε μια απέλπιδα κίνηση που θα ταπείνωνε τις Βρυξέλλες», τονίζοντας ότι ο Τεντ Μάλοχ, ισχυρίστηκε πως «ανώτατοι Έλληνες οικονομολόγοι εξετάζουν τη “δολαριοποίηση” της Ελλάδας σε περίπτωση που η χώρα γυρίσει την πλάτη της στο ευρωπαϊκό νόμισμα». «Ξέρω κάποιους Έλληνες οικονομολόγους που έχουν πάει σε μεγάλα think tanks στις ΗΠΑ για να συζητήσουν αυτό το θέμα και το ζήτημα της δολαριοποίησης», είπε ο Μάλοχ. Και συνέχισε: «Φυσικά, ένα τέτοιο θέμα φρικάρει τους Γερμανούς, γιατί στην πραγματικότητα δεν θέλουν καν να ακούνε τέτοιες ιδέες».
Ποιοι είναι οι έλληνες οικονομολόγοι που έχουν πάει στα μεγάλα ινστιτούτα των ΗΠΑ και γιατί το αναφέρει τώρα ο Μάλοχ; Κανένας δεν βρέθηκε να εξετάσει αυτή την μπηχτή και αποκάλυψη που έκανε ο εκλεκτός του Τραμπ. Και μάλλον θα είναι αφέλειά μας να νομίζουμε πως πετιούνται μερικές κουβέντες έτσι για να περνάει η ώρα…
Στο ηλεκτρονικό Βήμα δημοσιεύτηκε ένα μακροσκελέστατο άρθρο (9.500 λέξεις) του δημοσιογράφου Παύλου Παπαδόπουλου. Πρόκειται για το alter ego του Σ. Ψυχάρη και με δική του υπογραφή είχαν κυκλοφορήσει τα καλοκαιρινά άρθρα στο Κυριακάτικο Βήμα περί μυστικών συναντήσεων Τσίπρα, Ψυχάρη και γάτας Ιμαλαϊων. Την περίοδο 2000-2004 ο εν λόγω δημοσιογράφος είχε διατελέσει ειδικός σύμβουλος στο Πολιτικό Γραφείο του πρωθυπουργού της Ελλάδας Κώστα Σημίτη. Στο άρθρο του λοιπόν –που έχει προκαλέσει αρκετή συζήτηση – τονίζει πως ο Τσίπρας μελετά με σοβαρότητα την εκδοχή να προχωρήσει σε δημοψήφισμα για το αν θέλουμε ή όχι την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Ο λόγος που το σκέφτεται και πιθανόν να το κάνει σχετίζεται με το γεγονός ότι η ανάπτυξη του ευρωσκεπτικισμού και της απόρριψης του ευρώ, μπορεί να δώσει πολιτική δύναμη ή ακόμα και ένα αποτέλεσμα δημοψηφίσματος να δικαιολογήσει τις καταστρεπτικές επιδράσεις που θα έχει μια έξοδος υπό το παρόν πολιτικό σύστημα, να οδηγήσει – πιο εύκολα – σε λύσεις διπλού νομίσματος. Κατά τον αρθρογράφο η τελική απόφαση θα παρθεί όταν κριθεί ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι συντριπτικά υπέρ της εξόδου από το ευρώ. Με τον τρόπο αυτό ο Τσίπρας θα έχει εξουδετερώσει το αντίπαλο στρατόπεδο της Δεξιάς και θα μπορεί να «σεβαστεί την απόφαση του λαού» στο δημοψήφισμα κ.λπ. κ.λπ.
Όλες μα όλες οι εξελίξεις και ο θόρυβος που τις ακολουθεί δεν επιτρέπουν να εκπλαγεί κανείς από όσα θα γίνουν που δεν προοιωνίζεται να έχουν την εκδοχή μιας απλής επανάληψης σε ό,τι έχουμε δει μέχρι τώρα. Θα εκπλαγούν μόνο όσοι ζουν σε καθαρότητες και σχήματα που υπάρχουν μόνο στο μυαλό τους.
Τι συμβαίνει στο βάθος; Προς μια μεγάλη συστημική θεσμική διάρρηξη
Μέσα στην αναταραχή που ξεδιπλώνεται και στις εξελίξεις που έρχονται σαν χιονοστιβάδα, είναι λογικό να υπάρξουν ισχυρά τραντάγματα και ανακατατάξεις σε όλο το φάσμα του πολιτικού, οικονομικού και θεσμικού συστήματος στην χώρα μας. Ο χώρος της Δεξιάς συσπειρώνεται κοινωνικά γύρω από την Ν.Δ. του Μητσοτάκη, αλλά δεν εμπνέει καμιά σιγουριά. Ταυτόχρονα ο χώρος της παραδοσιακής δεξιάς έχει διεμβολιστεί από τον ΣΥΡΙΖΑ (η καραμανλική πτέρυγα τον έχει στηρίξει, ο Παυλόπουλος ως πρόεδρος της δημοκρατίας δεν έχει πει κουβέντα που να εμποδίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Καμένος και το μικρό του κόμμα είναι συνέταιρος και απαραίτητος για την στήριξή του, η εκκλησία κλασικός συντηρητικός πυλώνας καθησυχάστηκε με την απομάκρυνση Φίλη, ενώ η Χρυσή Αυγή έχει ρίξει γέφυρες με το πολιτικό σύστημα και παζαρεύει κάνοντας περισσότερο θόρυβο ενάντια στην Ν.Δ.).
Τώρα, ο μεν Παυλόπουλος τρέχει και κάνει διαρκώς δηλώσεις για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, ενώ ο Καραμανλής περιμένει καλύτερες συγκυρίες για να εμφανιστεί ξανά. Ο χώρος της δικαιοσύνης δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση άμεσα, ενώ τμήματα του οικονομικού κατεστημένου και μεγαλοσπεκουλαδόροι για διαφορετικούς λόγους φλερτάρουν με την επιστροφή στην δραχμή.
Όλα, μα όλα, τα σημάδια μαρτυρούν πως οδεύουμε προς μεγάλες εξελίξεις και μάλιστα όχι σε προοδευτική θετική ελπιδοφόρα κατεύθυνση. Οδεύουμε σε εξελίξεις που θα σημαδεύονται από μια βαθειά συστημική και θεσμική διάρρηξη. Απλούστατα γιατί ο αναπροσανατολισμός τμημάτων των ελληνικών ελίτ (δηλαδή της εξαρτημένης μεγαλοαστικής τάξης) δεν θα γίνει χωρίς τριβές, συγκρούσεις, επεισόδια και αιφνιδιασμούς. Ο πολιτικός χάρτης θα υποστεί κι άλλες μεταβολές και τα στρατόπεδα εντός της χώρας θα αναδιαταχθούν με περίεργο τρόπο.
Υπάρχουν τρεις μεγάλες μεταβλητές που τα διάφορα σενάρια δεν υπολογίζουν καλά ή δεν έχουν στοιχεία για να τα σταθμίσουν: α) τι γίνεται σε περίπτωση μεγάλων γεγονότων όπως χρεοκοπία, Grexit κ.λπ. και τι αντίκτυπο θα έχουν στην κοινωνία. Θα τιθασεύονται εύκολα οι κοινωνικές εντάσεις που θα προκληθούν; β) σε συνάρτηση με το προηγούμενο, μια πανεθνική κρίση και μεγάλη αναδιάρθρωση όλων των όρων, τι κλυδωνισμούς θα δημιουργούσε; γ) η συνάντηση τέτοιων γεγονότων με εθνικά ζητήματα και με εξελίξεις εμπλοκών στις οποίες σημειώνονται πολεμικά επεισόδια ή και απώλεια εδάφους (έστω μερικών βραχονησίδων) μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες εθνικές τραγωδίες ή αυτό αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας;
Υπενθυμίζουμε ότι η Ελλάδα από τον καιρό της τριπλής κατοχής (από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες) είχε να βρεθεί σε τόσο αδύναμη θέση όπως τώρα. Αλλά τι θυμίζουμε τέτοια ρετρό ζητήματα, εδώ πλέον «η Ελλάς» είναι με απόφανση όλων των αριστερών καθοδηγήσεων ιμπεριαλιστική χώρα… Θεός φυλάξοι από τέτοιες αναλύσεις…