ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ
Σε αναζήτηση παραγωγικού μοντέλου που θα δημιουργεί προστιθέμενη αξία, μακροχρόνια και πλήρη απασχόληση και δεν θα στηρίζεται αποκλειστικά στην εγχώρια κατανάλωση εξακολουθεί να βρίσκεται η ελληνική οικονομία. Οι νέες επιχειρήσεις που ανοίγουν, κατά 50% λιγότερες σε σχέση με το 2008, εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στην πλειονότητά τους στη μαζική εστίαση και διασκέδαση, και όχι σε κλάδους όπως είναι η μεταποίηση ή η τεχνολογία. Εξαίρεση, υπό την έννοια ότι έχει και εξαγωγικό προσανατολισμό, αποτελεί ο τουριστικός κλάδος.
Η νέα μελέτη της Endeavor Greece για την ελληνική επιχειρηματικότητα έρχεται να καταδείξει ότι έπειτα από 8 χρόνια ύφεσης στην Ελλάδα εξακολουθούν να ανοίγουν κατά κόρον καφετέριες, μπαρ και σουβλατζίδικα και να βάζουν «λουκέτο» εργοστάσια. Με άλλα λόγια, είτε λόγω αδυναμιών –χρηματοδοτικών και γραφειοκρατικών– είτε λόγω κατεστημένης νοοτροπίας, το πάθημα δεν φαίνεται να έχει γίνει ακόμη μάθημα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, όπου αναλύονται τα στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ), το 84% των νέων επιχειρήσεων (στοιχεία Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2016) έχουν κατά βάση εγχώριο προσανατολισμό, καθώς δραστηριοποιούνται στη μαζική εστίαση και διασκέδαση, το λιανεμπόριο και σε λογιστικές/συμβουλευτικές υπηρεσίες. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2012 ήταν 88%, όμως η μείωση που παρατηρείται τέσσερα χρόνια μετά δεν είναι σε καμιά περίπτωση αρκετή, όπως επισημαίνει η Endeavor Greece, για να επιταχύνει τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Συγκεκριμένα, στο εξεταζόμενο ενδεκάμηνο ιδρύθηκαν ανά κατηγορία οι ακόλουθες επιχειρήσεις:
• Εστιατόρια, μπαρ, catering, λιανική τροφίμων: 5.613 νέες επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 41% σε σχέση με το 2012. Ωστόσο, οι συστάσεις νέων επιχειρήσεων στον κλάδο το 2016 ήταν περισσότερες από τις διαγραφές κατά 181.
• Λοιπό λιανεμπόριο: 3.200 νέες επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 49% σε σχέση με το 2012.
• Κατασκευές: 1.320 νέες επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 25%.
• Μεταποίηση: 1.192 νέες επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 29%.
• Λογιστικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες: 966 νέες επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 16%.
• Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες: 927 νέες επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 12%.
• Τεχνολογία: 857 επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 27%.
• Μεταποίηση: 850 επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 29%.
• Επεξεργασία τροφίμων: 369 επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 38%.
• Αγροτικά προϊόντα: 233 επιχειρήσεις, μειωμένες κατά 25%.
• Ενέργεια: από 1.491 επιχειρήσεις το 2012, το 2016 ιδρύθηκαν μόλις 110. Η μείωση αυτή κατά 93% αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι πλέον δεν υφίσταται η «φούσκα» των φωτοβολταϊκών.
Σε δύο μόνο κλάδους παρατηρείται αύξηση των συστάσεων νέων επιχειρήσεων: πρόκειται για τον τουριστικό, όπου το 2016 ιδρύθηκαν 1.347 επιχειρήσεις, 31% περισσότερες σε σύγκριση με το 2012 και για τον κλάδο της παροχής ιατρικών υπηρεσιών (αύξηση 9%), γεγονός που εν μέρει αποδίδεται στην ολοένα και μεγαλύτερη υποβάθμιση του δημόσιου συστήματος υγείας.
Από τα στοιχεία προκύπτει εξάλλου ότι οι κλάδοι που υπέστησαν το μεγαλύτερο πλήγμα το 2016 ήταν το λιανεμπόριο (εκτός τροφίμων), η μεταποίηση και βεβαίως οι κατασκευές. Οι διαγραφές λιανεμπορικών επιχειρήσεων από το ΓΕΜΗ ήταν περισσότερες κατά 955 από τις εγγραφές, οι διαγραφές κατασκευαστικών περισσότερες κατά 640 από τις εγγραφές και των μεταποιητικών περισσότερες κατά 424 από τις εγγραφές.
Πέραν του κλάδου της εστίασης θετικό ήταν το ισοζύγιο στους κλάδους του τουρισμού (622 περισσότερες συστάσεις από διαγραφές), των ιατρικών υπηρεσιών, του αγροτικού τομέα και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Συνολικά το 2016, βάσει των στοιχείων του ενδεκαμήνου, ιδρύθηκαν 28.615 νέες επιχειρήσεις, 33% λιγότερες σε σχέση με το 2012. Οι διαγραφές επιχειρήσεων, επίσης, στο ενδεκάμηνο ανήλθαν σε 35.159, μειωμένες σε σύγκριση με το 2012.