Προειδοποίηση Κοτζιά: Δεν θα είμαστε πάντοτε ανεκτικοί!
Κωνσταντίνος Τσάκαλος
Nα επιβάλει ντε φάκτο στην Ελλάδα τη συγκυριαρχία στο Αιγαίο ή -διαφορετικά- να σύρει τη χώρα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επί των διεκδικήσεων της Τουρκίας, έπειτα από ένα θερμό επεισόδιο, επιδιώκει η Άγκυρα και το καθεστώς του Ταγίπ Ερντογάν.
Η ένταση που μεθοδικά κλιμακώνει στο Αιγαίο η Τουρκία συμπίπτει χρονικά με το βαρύ κλίμα που δημιουργεί η επιλογή της τουρκικής πλευράς να δώσει εντολή στον Μουσταφά Ακιντζί να τραβήξει την πρίζα στις συνομιλίες για το Κυπριακό απαιτώντας όρους και προϋποθέσεις που ουσιαστικά εξευτελίζουν τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και ακυρώνουν την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία...
Στο Αιγαίο πλέον διεξάγεται καθημερινός εικονικός πόλεμος, που εκτείνεται σε όλο το μήκος του Αιγαίου. Από το Καστελλόριζο, όπου είναι συχνές πλέον οι ασκήσεις των Τούρκων με πραγματικά πυρά εντός περιοχών του ελληνικού FIR και ελληνικής αρμοδιότητας για έκδοση NOTAM, τα Ίμια, όπου υπάρχει καθημερινά στενό μαρκάρισμα ελληνικών και τουρκικών σκαφών, μέχρι το Κεντρικό και Βόρειο Αιγαίο, όπου η Άγκυρα στέλνει το ερευνητικό σκάφος «CESME» για υδρογραφικές και ωκεανογραφικές έρευνες σε διεθνή ύδατα αλλά και εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και σε περιοχές που η αρμοδιότητα για έκδοση NAVTEX ανήκει στην Ελλάδα.
Στα Ίμια η Τουρκία επιχειρεί να εκμεταλλευθεί το «γκριζάρισμα» που επέφερε στις βραχονησίδες η επονείδιστη συμφωνία απεμπλοκής που δέχθηκαν ο Κ. Σημίτης και ο Θ. Πάγκαλος το 1996 και η οποία προβλέπει «όχι πλοία, όχι σημαίες, όχι στρατός», υποσκάπτοντας την ελληνική κυριαρχία επί των Ιμίων.
Η Τουρκία, με αφορμή αυτήν την ιδιάζουσα κατάσταση στα Ίμια, προκαλεί θέλοντας να σπάσει έτσι μια ισχυρή νομική ελληνική θέση και να ανοίξει και πάλι πλήρως τη συζήτηση για τις «γκρίζες ζώνες» με την ανοικτή πλέον διεκδίκηση μιας σειράς βραχονησίδων στο Αιγαίο.
Ο στόχος αυτός δεν είναι μόνο για να εξασφαλίσει προγεφυρώματα σε μια ενδεχόμενη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών. Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ανάγκη να τονώσει το ισλαμοεθνικιστικό κίνημα που δημιουργεί για να στηρίξει τις πολιτικές φιλοδοξίες του και την αναγόρευσή του σε (ισόβιο) Πρόεδρο της Τουρκίας με την έμπρακτη αμφισβήτηση των εδαφικών ορίων που επέβαλε η Συνθήκη της Λωζάννης στο σύγχρονο τουρκικό κράτος.
Το ίδιο επιχειρεί να πράξει και στη Συρία, αλλά εκεί απέναντί του δεν έχει μια καθημαγμένη Ελλάδα, η οποία βέβαια δεν είναι όσο αποδυναμωμένη πιστεύει, αλλά τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, το Ιράν, το Ιράκ, τους Κούρδους…
Η Αθήνα όλο αυτό το διάστημα κρατά χαμηλούς τόνους, θέλοντας να αποφύγει μια κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε θερμό επεισόδιο και φαίνεται ότι το έσχατο όριο που έχει διαμορφωθεί είναι ενδεχόμενη απόφαση της Τουρκίας να οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα με την αποβίβαση σε κάποια βραχονησίδα είτε στρατιωτών είτε «πολιτών»… Αυτή θα πρόκειται για κίνηση την οποία δεν μπορεί να αφήσει αναπάντητη η Αθήνα.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως παρακολουθεί η ελληνική πλευρά και το τεστ στο οποίο υποβάλλει τη χώρα μας η Τουρκία δεσμεύοντας μεγάλες περιοχές στο κέντρο του Αιγαίου και μάλιστα ακόμη και πολύ κοντά στις ακτές του Άθω και της Θάσου (στα όρια των 6 ν.μ.) για επιστημονικές έρευνες με το σκάφος «CESME». Εκτιμάται ότι η Τουρκία δοκιμάζει τις ανοχές της Αθήνας, καθώς η άνοιξη συμπίπτει συνήθως με τις περιόδους που πραγματοποιούνται έρευνες που αφορούν και την υφαλοκρηπίδα και αποτελούν σταθερά σημείο τριβής μεταξύ των δύο χωρών, τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο, νότια του Καστελλόριζου.
Ο Νίκος Κοτζιάς προειδοποίησε ότι «δεν θα είμαστε πάντοτε ανεκτικοί» σε παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, αλλά είναι προφανές ότι αποτελεί τον χειρότερο εφιάλτη της κυβέρνησης, με δεδομένη την κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, να εμπλακεί και σε μια κρίση με την Τουρκία…
Όμως και στο Κυπριακό η Τουρκία αποφάσισε να καταστήσει ξεκάθαρη τη θέση της και να εκθέσει όσους επιχειρούσαν μέχρι τώρα να εξωραΐσουν τον ρόλο τόσο του Ερντογάν όσο και του Ακιντζί στη διαπραγμάτευση, προκειμένου να δικαιολογήσουν τις παραχωρήσεις που έγιναν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης.
Χρειάστηκε μια απόφαση της Κυπριακής Βουλής, η οποία δεν αφορούσε μόνο τη μνεία και διδασκαλία της επετείου του ενωτικού δημοψηφίσματος του 1950 αλλά και άλλες επετείους (όπως της εξέγερσης για την Ένωση το 1931 και τις εκδηλώσεις καταδίκης της ανακήρυξης του ψευδοκράτους), για να γίνουν τα «αποκαλυπτήρια» των πραγματικών στόχων της Αγκύρας και του Ακιντζί και να πεισθούν ακόμη και οι πιο δύσπιστοι στη Λευκωσία ότι κάθε άλλο παρά ειλικρινείς είναι οι προθέσεις της τουρκικής και τουρκοκυπριακής ηγεσίας για μια καθαρή λύση του Κυπριακού.
Σε ένα πραγματικό «στριπτίζ» αποκαλύφθηκε αυτό που είχε διαφανεί στη Γενεύη: Ότι η Άγκυρα επιδιώκει να επιβάλει τη δική της λύση στο Κυπριακό και όσο αυτό δεν καθίσταται δυνατό θα υπονομεύει τη διαδικασία των συνομιλιών επιχειρώντας με εντάσεις και με απειλές να επιρρίψει την ευθύνη στην Κυπριακή Δημοκρατία, ζητώντας συγχρόνως την αναβάθμιση του ψευδοκράτους ώστε να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα.
Έτσι ο κ. Ακιντζί, ύστερα από παλινωδίες πολλών εβδομάδων, που εμπόδισαν την οποιαδήποτε πρόοδο στις συνομιλίες, με εντολές της Άγκυρας, τις οποίες μάλιστα μετέφερε αυτοπροσώπως στα Κατεχόμενα ο τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου, τορπίλισε τις συνομιλίες απαιτώντας από τον κ. Αναστασιάδη να ακυρώσει την απόφαση της Κυπριακής Βουλής για το θέμα του ενωτικού δημοψηφίσματος. Μια απαίτηση που εάν γινόταν δεκτή ουσιαστικά θα εμφάνιζε τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας να δέχεται εντολές και βέτο από τον ηγέτη του ψευδοκράτους, ως να είναι ήδη… συμπρόεδρος πριν ακόμη λυθεί το Κυπριακό. Η απαίτηση του κ. Ακιντζί εξόργισε ακόμη και τον ανεκτικό Ν. Αναστασιάδη, καθώς ο ίδιος είχε ήδη δηλώσει ότι είναι λανθασμένη η απόφαση αλλά δεν είναι θέμα που μπορεί να εμποδίσει τις συνομιλίες, καθώς είναι δηλωμένη και εκφρασμένη με κάθε τρόπο η θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς για επίτευξη λύσης διζωνικής - δικοινοτικής ομοσπονδίας…
Το μπαλάκι είναι πια στο γήπεδο της τουρκικής πλευράς, αλλά οι προσδοκίες για αλλαγή τακτικής και επανάληψης των συνομιλιών είναι χαμηλές, τουλάχιστον πριν από το δημοψήφισμα του Απριλίου στην Τουρκία. Η Τουρκία διαπίστωσε ότι η επιδίωξη για άρον άρον κλείσιμο του Κυπριακού, με διατήρηση των εγγυήσεων και παραμονή για τουλάχιστον μια δεκαπενταετία τουρκικής στρατιωτικής δύναμης στο νησί καθώς και αναγνώριση των τεσσάρων ελευθεριών (μετακίνησης προσώπων, κεφαλαίων, υπηρεσιών, εγκατάστασης) που ισχύουν για τους ευρωπαίους πολίτες και στους τούρκους πολίτες, είναι ζήτημα που δεν μπορεί να προχωρήσει. Γι’ αυτό επέλεξε να υπονομεύσει τις συνομιλίες, ελπίζοντας ότι η ευθύνη θα αποδοθεί στην απόφαση για διδασκαλία του ενωτικού δημοψηφίσματος στα σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας! Ένα επιχείρημα που δύσκολα θα πείσει τον οποιονδήποτε, ειδικά όταν το επικαλείται η χώρα που διατηρεί στρατό κατοχής στο νησί και συνιστά πραγματική απειλή για την ελληνοκυπριακή κοινότητα και την ασφάλεια της Κύπρου.
Σε αυτό το παιγνίδι της Τουρκίας όμως αναδείχθηκαν και πάλι οι γνωστές αδυναμίες του ελληνοκυπριακού DNA, καθώς δεν ήταν λίγοι οι πολιτικοί παράγοντες που έσπευσαν να αυτομαστιγωθούν για τη «λανθασμένη» απόφαση της Κυπριακής Βουλής, που… προσέβαλε τους Τουρκοκυπρίους και προκάλεσε ανησυχία στον κ. Ακιντζί. Μάλιστα οι δηλώσεις αυτές έγιναν από εκείνους που ποτέ δεν έδειξαν να ενοχλούνται από τη συμμετοχή του ίδιου του κ. Ακιντζί στις παρελάσεις του κατοχικού τουρκικού στρατού στην επέτειο της «ειρηνευτικής επιχείρησης» του Αττίλα το 1974, ούτε στους εορτασμούς της κορυφαίας διχοτομικής πράξης, της ανακήρυξης του ψευδοκράτους, με τη συμμετοχή του κ. Ακιντζί, και ενώ μάλιστα οι συνομιλίες ήταν σε εξέλιξη…