Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Πρωτοφανή αναστάτωση έχει προκαλέσει σε εκατοντάδες χιλιάδες εργοδότες και αμειβόμενους με μπλοκάκι η επικείμενη εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυταπασχολούμενους με βάση το καθαρό εισόδημα που δήλωσαν το 2015.
Και αυτό γιατί:
· Δεν έχουν αποσταλεί τα ειδοποιητήρια για την καταβολή του χαρατσιού μέχρι 28/2.
· Η πρόσβαση στο efka.gov.gr είναι δύσκολη
· Ετοιμάζονται νέες εγκύκλιοι ανά επαγγελματική κατηγορία.
· Επικρατεί χάος στις σχέσεις με τους παλιούς και σημερινούς εργοδότες για το ποιος θα πληρώσει τι και πως.
· Αναμένονται αναδρομικές εισφορές για επικουρική-εφάπαξ το Μάρτιο.
· Επιβάλλεται χαράτσι στα μπλοκάκια ακόμα και για μηδενικό εισόδημα.
· Αποτελούν "γόρδιο δεσμό" τα παλιά χρέη προς τα ταμεία ενώ γεννιούνται νέα.
Πιο αναλυτικά, δέκα είναι τα μέτωπα που "καίνε" τα μπλοκάκια :
1) Δεν έχει ξεκινήσει η αποστολή των ειδοποιητηρίων από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης προς τους υπόχρεους καταβολής του χαρατσιού.
Και αυτό παρά το γεγονός ότι η πρώτη μηνιαία δόση του ασφαλιστικού χαρατσιού 26,9% -27,1% για τον κλάδο κύριας σύνταξης –υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να καταβληθεί μέχρι 28 Φεβρουαρίου, δηλαδή σε 24 μέρες από σήμερα. Έτσι, ο υπόχρεος δεν έχει ακόμα μάθει ούτε τι ύψους χαράτσι πρέπει να πληρώσει, αλλά ούτε και τον κωδικό ηλεκτρονικής πληρωμής (σ.σ. αναγράφεται πάνω στο ειδοποιητήριο του χαρατσιού) μέσω του οποίου θα πιστωθεί ο "λογαριασμός" στον ΕΦΚΑ.
2) Η πρόσβαση στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ (efga.gov.gr ), μέσω της οποίας μπορεί ο υπόχρεος καταβολής του χαρατσιού να μάθει το ποσό το οποίο πρέπει να καταβάλλει (κάνοντας τη χρήση των κωδικών taxisnet, του ΑΦΜ και του ΑΜΚΑ του), αλλά και τυπώνοντας το ειδοποιητήριο (σ.σ. αναγράφει κωδικό ηλεκτρονικής πληρωμής) που τον αφορά να πάει στην τράπεζα να καταθέσει το σχετικό ποσό, είναι έως αδύνατη.
Και αυτό είτε γιατί "πέφτει" η εν λόγω ιστοσελίδα (λόγω μεγάλης "επισκεψιμότητας"), είτε είναι δυσνόητα τα "βήματα" τα οποία πρέπει να ακολουθήσει ο ενδιαφερόμενος. Έτσι, ούτε μέσω ιστοσελίδας του ΕΦΚΑ, μπορεί ο υπόχρεος να μάθει τι πρέπει να πληρώσει, αλλά και τον κωδικό ηλεκτρονικής πληρωμής μέσω του οποίου θα πιστωθεί ο "λογαριασμός" στον ΕΦΚΑ.
3) Η γενική εφαρμοστική εγκύκλιος την οποία έχει εκδώσει το Υπ. Εργασίας για τα μπλοκάκια έχει ήδη κριθεί από το ίδιο το Υπ. Εργασίας ως ανεπαρκής να ξεπεράσει τα πρακτικά προβλήματα τα οποία γεννιούνται από την επιβολή του χαρατσιού στους συγκεκριμένους εργαζομένους.
Γι΄αυτό ετοιμάζονται από τον ΕΦΚΑ νέες διευκρινιστικές εγκύκλιοι ανά επαγγελματική κατηγορία, χωρίς να αποκλείονται προς το παρόν και κάποιες αλλαγές στον ακριβή τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τα μπλοκάκια.
Η απίστευτη καθυστέρηση του Υπ. Εργασίας να διευκρινίσει τους όρους επιβολής του χαρατσιού, αν και το μέτρο αυτό είναι μέρος του ασφαλιστικού νόμου που ψηφίστηκε το… Μάιο του 2016 (δηλαδή πριν 9 μήνες !), κάνει ακόμα πιο ανυπόφορη για τους μπλοκάκηδες τη διαδικασία καταβολής του. Ενδεικτικό είναι πως η πρώτη εφαρμοστική εγκύκλιος εξεδόθη 20 μέρες (δηλαδή στις 20/1/2017) μετά την τυπική έναρξη ισχύος του χαρατσιού για τα μπλοκάκια (1/1/2017).
4) Οι εισφορές 7% για την επικουρική ασφάλιση και 4% για το εφάπαξ (επί του καθαρού δηλωτέου εισοδήματος του 2015), τις οποίες πρέπει να καταβάλλουν ορισμένες επαγγελματικές κατηγορίες (πχ δικηγόροι) δεν θα εμφανιστούν στο τρέχον (δηλ. του μήνα Ιανουαρίου 2017), ούτε στο επόμενο (δηλ. του μήνα Φεβρουαίου 2017) ειδοποιητήριο.
Θα επιβληθούν από τον προσεχή Μάρτιο, αλλά ισχύουν φυσικά αναδρομικά από 1/1/2017 και έτσι οι εισφορές του Ιανουαρίου –Φεβρουαρίου θα πρέπει να καταβληθούν μαζί με τις εισφορές του Μαρτίου ή και των επόμενων μηνών.
5) Ο αναδρομικός επιμερισμός των εισφορών ύψους 27,1% μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών στις περιπτώσεις που ένας εργαζόμενος κόβει μπλοκάκι με 1 έως 2 εργοδότες ή έχει ταυτόχρονα μισθολόγιο και μπλοκάκι με τον ίδιο εργοδότη, καθίσταται στην πράξη εξαιρετικά δύσκολος.
Οι εισφορές θα υπολογιστούν κατά το α΄εξάμηνο του 2017 με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του 2015, ενώ στο α΄εξάμηνο του 2017 με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του 2016.
Ωστόσο, πολλοί εργαζόμενοι με μπλοκάκι έχουν σταματήσει τη συνεργασία τους με τους εργοδότες που είχαν το 2015 ή το 2016.
Έτσι είναι αμφίβολο το κατά πόσο θα "πειστεί" ένας εργοδότης να συμβάλλει στην καταβολή των εισφορών ενός εργαζομένου τον οποίο δεν αμείβει πλέον.
6) Ο επιμερισμός των εισφορών ύψους 27,1% μεταξύ εργαζομένου –εργοδότη στο σύνολο των αμοιβών που εισπράττει ο εργαζόμενος από μισθολόγιο και μπλοκάκι στον ίδιο εργοδότη οδηγεί πιθανόν στην ντε φάκτο κατάργηση του δελτίου παροχής υπηρεσιών.
Η εφαρμοστική εγκύκλιος προβλέπει επιβολή εισφορών 27,1% επί του συνόλου των αμοιβών που εισπράττει ο εργαζόμενος από μισθολόγιο και μπλοκάκι από τον ίδιο εργοδότη (18% για τον εργοδότη και 9,1% για τον εργαζόμενο για κύρια σύνταξη –ΕΟΠΥΥ), ενώ μέχρι τώρα σε πολλές περιπτώσεις υπήρχε ασφαλιστική απαλλαγή για την αμοιβή από το μπλοκάκι.
Το μέτρο αυτό οδηγεί στη ντε φάκτο κατάργηση του δελτίου παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι), μιας και ούτε ο εργοδότης, ούτε ο εργαζόμενος έχουν συμφέρον να καταβάλλουν διπλές εισφορές για την ίδια –πολλές φορές- εργασία.
7) Για την αμοιβή που εισπράττει ένας εργαζόμενος με μπλοκάκι από τον 3ο, 4ο κοκ. εργοδότη του, θα πρέπει να καταβάλλει ο ίδιος ολόκληρες τις εισφορές ύψους 26,9%.
Δεν φτάνει που ο εργαζόμενος με μπλοκάκι θα καταβάλλει εισφορές τουλάχιστον 9,1% ( 6,7% για την κύρια σύνταξη και 2,45% για τον ΕΟΠΥΥ) για το εισόδημα το οποίο που απολαμβάνει από κάθε ένα από τους δύο εργοδότες, θα πρέπει να καταβάλλει μόνος του –δηλαδή χωρίς τη συμβολή του εργοδότη- επιπλέον 26,9% (20% για κύρια σύνταξη, 6,9% για ΕΟΠΥΥ) για το εισόδημα που εισπράττει από τον 3ο, 4ο , κοκ. εργοδότη του.
8) Οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι θα καταβάλλουν εισφορές ακόμα και αν δεν έχουν εισοδήματα.
Ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, κ. Αναστάσιος Πετρόπουλος, είχε δηλώσει πως όποιος εργαζόμενος έχει μισθολόγιο και ταυτόχρονα και μπλοκάκι, αλλά από το μπλοκάκι δεν έχει κανένα εισόδημα, δεν θα καταβάλλει καμία εισφορά (για το μπλοκάκι).
Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έχει συμπεριληφθεί στη γενική εφαρμοστική εγκύκλιο του ΕΦΚΑ.
Όχι μόνο αυτό, αλλά αν κάποιος εργαζόμενος με μπλοκάκι δεν έχει πχ αμοιβές για δύο μήνες το χρόνο, θα πρέπει –για τους 2 αυτούς μήνες- να καταβάλλει μόνος του εισφορές 26,9% επί του βασικού μισθού των 586 ευρώ (δηλαδή 157 ευρώ) συν 10 ευρώ για τον ΟΑΕΔ, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος είναι άνεργος για το δίμηνο αυτό διάστημα.
Και μόνο η ύπαρξη δελτίου παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι) για ένα εργαζόμενο σημαίνει καταβολή χαρατσιού 26,9% (167 ευρώ /μήνα), ακόμα και αν δεν εισπράττει κανένα εισόδημα αυτό.
9) Πολλοί εργαζόμενοι με μπλοκάκι έχουν μη ρυθμισμένα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τον τέως ΟΑΕΕ, μιας και δεν κατέβαλλαν εμπρόθεσμα τις εισφορές με βάση το προ της 31/12/2016 ισχύον σύστημα (σ.σ. των ασφαλιστικών "κλάσεων").
Αυτό σημαίνει πως η καταβολή των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών που προκύπτουν από το νέο τρόπο υπολογισμού με βάση το εισόδημα δεν τους δίνει αυτόματα πρόσβαση στην ασφάλιση –περίθαλψη.
Για να γίνει αυτό, πρέπει οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι να προβούν σε ρύθμιση των οφειλών τους. Η μόνη "ανοιχτή" ρύθμιση είναι η "πάγια ρύθμιση" μέσω της οποίας μπορεί να γίνει τμηματική εξόφληση των χρεών προς τα ταμεία σε 12 δόσεις.
10) Η δυνατότητα μερικής καταβολής των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών κρύβει την "παγίδα" της προσαύξησης κατά 8,5% και έτσι τη δημιουργία νέας γενιάς χρεών.
Μ΄ άλλα λόγια, μπορεί ένας εργαζόμενος με μπλοκάκι, χωρίς κανένα περιορισμό, να καταβάλλει όποιο ποσό μπορεί κάθε μήνα, αλλά θα "φεσώνεται" με 8,5%.