Η απολογία του κ. Βαρουφάκη

Αναδημοσίευση από: analyst.gr

ΑΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ 

Όταν αποδέχεται κανείς ειλικρινά τα λάθη του, τότε δεν προσπαθεί ποτέ να τα ωραιοποιήσει – ενώ ο ηττημένος πάντοτε υποκλίνεται απέναντι στο νικητή, δυστυχώς, ακόμη και όταν ο νικητής έχει χρησιμοποιήσει παράνομα μέσα και αθέμιτες μεθόδους..

«Η πολιτική δεν υπάρχει για να λέει αλήθειες. Η πολιτική υπάρχει για να εκμεταλλεύεται τους ευκολόπιστους, όπως κάποιες θρησκείες. Αν εσύ είσαι ενήλικος, δεν έχεις καταλάβει ούτε αυτό και ασχολείσαι με την πολιτική, είσαι επικίνδυνος για την ανθρωπότητα»..

Άποψη

Ακούγοντας μία τηλεοπτική συζήτηση με τον κ. Βαρουφάκη, τον οποίο είναι ασφαλώς εξαιρετικά άδικο να κατηγορεί κανείς για το παράλληλο ηλεκτρονικό νόμισμα που είχε προετοιμάσει σχεδιάζοντας τη ρήξη με τους δανειστές, αφού δεν του επετράπη καν να το χρησιμοποιήσει, διαπίστωσα αρκετές αναλήθειες – καθώς επίσης μία αγωνιώδη προσπάθεια ωραιοποίησης των γεγονότων μέσω της ειλικρινούς παραδοχής των λαθών που ο ίδιος θεωρεί ότι έκανε, σε μία όμως διαφορετική διάσταση από την πραγματική.

Ειδικότερα αποδέχθηκε πως ήταν λάθος του να μην αντιδράσει, όταν οι συνομιλητές του στο Euro Group άλλαξαν τη συμφωνία στις 24 Φεβρουαρίου του 2015. Η αλήθεια είναι όμως πως τέσσερις ημέρες πριν, στις 20 Φεβρουαρίου, είχε αναιρέσει τη βασική προεκλογική υπόσχεση του κόμματος του, υπογράφοντας τα εξής: «Οι ελληνικές Αρχές αναλαμβάνουν την αδιαμφισβήτητη δέσμευση τους να τιμήσουν τις οικονομικές υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές πλήρως και εγκαίρως».

Με την παράγραφο αυτή της συμφωνίας του διαβεβαίωνε τους δανειστές της χώρας πως αφενός μεν ήταν σε θέση να εξυπηρετήσει τα χρέη της, αφετέρου ότι η κυβέρνηση δεν είχε καμία πρόθεση να διαπραγματευθεί τη διαγραφή τους – κάτι ασφαλώς παράδοξο, αφού τόσο πριν, όσο και μετά την εκλογή του δήλωνε δημόσια πως η Ελλάδα ήταν χρεοκοπημένη (πολύ σωστά κατά την άποψη μου), άρα μη ικανή να εξυπηρετεί τα δάνειά της.

Άλλωστε ο ίδιος ανέφερε στην ίδια τηλεοπτική εκπομπή πως η Ελλάδα ήταν και είναι χρεοκοπημένη (σωστά),  καθώς επίσης ότι, με νέα χρέη δεν μπορεί κανείς ποτέ να εξοφλεί τα παλαιότερα – χρησιμοποιώντας όμως το εξής εξαιρετικά ατυχές παράδειγμα, σε δική μου ελεύθερη απόδοση:

«Οι δανειστές συμπεριφέρονται σαν να δίνουν σε αυτόν που χρωστάει μία πιστωτική κάρτα μία δεύτερη, για να πληρώσει τα χρέη της προηγούμενης, μία τρίτη για να πληρώσει τη δεύτερη κοκ. – απαιτώντας παράλληλα να μειώνει τα εισοδήματα του. Πρόκειται λοιπόν για έναν οφθαλμοφανή παραλογισμό που δεν οδηγεί πουθενά».

Εν προκειμένω, το λάθος του παραδείγματος δεν είναι στην πιστωτική κάρτα, αφού πράγματι έτσι ενεργούν οι δανειστές, αλλά στην «απαίτηση μείωσης των εισοδημάτων του» – η οποία δεν είναι καθόλου παράλογη, όπως ισχυρίσθηκε ο συμπαθής πολιτικός. Με απλά λόγια, οι δανειστές δεν απαιτούν ουσιαστικά μείωση των εισοδημάτων της Ελλάδας (ΑΕΠ), αλλά των ελλειμμάτων της – όπως συμβαίνει με μία επιχείρηση, στην οποία όσο υψηλότερος είναι ο τζίρος, τόσο μεγαλύτερες οι ζημίες της επειδή δεν δουλεύει ορθολογικά, οπότε οι πιστωτές της προτιμούν να έχει χαμηλότερο τζίρο και κέρδη, παρά υψηλότερο τζίρο και ζημίες.

Πόσο μάλλον όταν, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, ο τζίρος της (ΑΕΠ) δεν ήταν καθόλου υγιής – αφού στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στην επί πιστώσει κατανάλωση των νοικοκυριών, καθώς επίσης στη σπατάλη του δημοσίου. Στα πλαίσια αυτά, η βασική τους αρχή δεν ήταν λανθασμένη, αφού λογικά δεν ήθελαν να δανείζουν συνεχώς μεγαλύτερα ποσά για να καλύπτουν τις νέες ζημίες (ελλείμματα) που αύξαναν τα χρέη.

Το «λάθος» τους ήταν αφενός μεν το ότι, δεν προέβησαν άμεσα σε διαγραφή εκείνων των χρεών που ήταν και είναι αδύνατον ποτέ να πληρώσει η Ελλάδα (για να διαφυλάξουν τις τράπεζες τους), αφετέρου στη μέθοδο που χρησιμοποίησαν – αφού τα μνημόνια επιδείνωσαν σε απίστευτα μεγάλο βαθμό την οικονομική κατάσταση της χώρας, ενώ θα προκαλέσουν κατά πολύ περισσότερα δεινά στους Έλληνες, από αυτά που δυστυχώς μόλις πρόσφατα άρχισαν να συνειδητοποιούν.

«Λάθος» βέβαια εάν δεχθούμε πως η πρόθεση τους ήταν πράγματι η διάσωση της Ελλάδας – κάτι για το οποίο αμφιβάλλουμε πολύ σοβαρά, κρίνοντας από τις ενέργειες του ΔΝΤ σε όλες εκείνες τις χώρες που δραστηριοποιήθηκε, όπου ο βασικός στόχος του ήταν ανέκαθεν η λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας τους σε εξευτελιστικές τιμές.

Περαιτέρω, ένα επόμενο λάθος που παραδέχθηκε ως δικό του ο οικονομολόγος (ο οποίος πολύ σωστά ανέφερε πως εάν η Ελλάδα δεν είναι πρόθυμη να αναλάβει το ρίσκο της εξόδου από την Ευρωζώνη χωρίς όμως η ίδια να το επιδιώξει, δεν πρόκειται ποτέ να μπορέσει να διαπραγματευθεί μία βιώσιμη λύση) ήταν το ότι, δεν είχε προετοιμασθεί σωστά για τη ρήξη με τους πιστωτές – εάν υποθέσουμε πως σχεδίαζε πράγματι τη ρήξη, αφού η συμφωνία του της 20ης Φεβρουαρίου δεν δείχνει κάτι τέτοιο.

Προφανώς, εάν δεχθούμε ότι ήθελε πραγματικά τη ρήξη, έχει δίκιο – αφού δεν οχύρωσε τις τράπεζες, δεν επέβαλλε έγκαιρα ελέγχους κεφαλαίων για να μη φύγουν οι καταθέσεις, δεν προέβη αμέσως σε αναβολή πληρωμών συνεχίζοντας να εξοφλεί τους θεσμικούς πιστωτές της χώρας όπως το ΔΝΤ, δεν προετοίμασε σωστά τους Έλληνες Πολίτες, δεν άλλαξε το διοικητή της ΤτΕ κοκ.

Με τον τρόπο αυτό βέβαια δεν διευκόλυνε τις διαπραγματεύσεις του πρωθυπουργού, ο οποίος ήταν πολύ εύκολο αργότερα να εκβιαστεί υπογράφοντας το χειρότερο μνημόνιο στην παγκόσμια ιστορία – πόσο μάλλον όταν ήταν ήδη δεμένος πισθάγκωνα από το PSI, η υπογραφή του οποίου ήταν συνώνυμη με την ήττα και με την άνευ όρων συνθηκολόγηση της πατρίδας μας, χωρίς κανένα απολύτως αντάλλαγμα (άρθρο).

Όσον αφορά τώρα τη στάση της ΕΚΤ, το κλείσιμο δηλαδή των ελληνικών τραπεζών, έχει απόλυτο δίκιο χαρακτηρίζοντας την εκβιαστική και παράνομη – κάτι που όμως όφειλε ασφαλώς να προβλέψει, αφού δεν ήταν η πρώτη φορά που η κεντρική τράπεζα συμπεριφερόταν σε μία χώρα της Ευρωζώνης με αυτόν τον άθλιο τρόπο (ανάλυση).

Δίκιο έχει επίσης σε σχέση με την εκτίμηση του, σύμφωνα με την οποία η υπογραφή του 3ου μνημονίου είναι συνώνυμη με το GREXIT – ακόμη χειρότερα, με ένα GREXIT που ευρίσκεται στην απόλυτη ευχέρεια του φον Σόιμπλε, όσον αφορά το χρόνο που θα συμβεί. Πόσο μάλλον όταν έχει παράλληλα καταφέρει να υποθηκεύσει ολόκληρη τη δημόσια και ιδιωτική περιουσία της χώρας, με τη δεσμευτική συμφωνία της πλειοψηφίας των ελληνικών κομμάτων που το ψήφισαν.

Συνεχίζοντας, το ότι παραιτήθηκε μετά την αντιστροφή του δημοψηφίσματος, μία από τις πλέον σοβαρές, ποινικά κολάσιμες πράξεις στην παγκόσμια ιστορία, μπορεί να θεωρηθεί ίσως ως ένα ελαφρυντικό του υπουργού, αλλά αποτελεί επίσης ένα λάθος του – αφού όφειλε να γνωρίζει πώς θα συμπεριφερόταν ο πρωθυπουργός μίας χώρας που έχει κάψει κυριολεκτικά όλα της τα διαπραγματευτικά χαρτιά, με αποτέλεσμα να είναι έρμαιο των πιστωτών της.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως ο πρωθυπουργός ήταν υποχρεωμένος να υπογράψει τη θανατική καταδίκη της χώρας – αφού είχε τη λύση της παραίτησης στη διάθεση του, η οποία θα ήταν η μοναδική έντιμη ενέργεια εκ μέρους του. Εν τούτοις, το ρίσκο να υποταχθεί ήταν μεγάλο, όπως ασφαλώς γνωρίζει ο οικονομολόγος – ενώ αυτός που συμβιβάζεται με τον εχθρό του εύκολα μετατρέπεται σε «γενίτσαρο», με την ευρεία έννοια της λέξης (σε πειθήνιο και φανατικό στρατιώτη του εχθρού του).

Σε κάθε περίπτωση έπρεπε να γνωρίζει ως ώριμος υπουργός οικονομικών πως οι Γερμανοί δεν αλλάζουν – όπως ένας ενήλικος άνθρωπος με βαρύ ποινικό μητρώο που μπορεί μεν να διαφοροποιεί τους εξωτερικούς τρόπους συμπεριφοράς του, αλλά στο βάθος παραμένει ο ίδιος ακριβώς.

Επίσης ότι, ακόμη και αν είναι κανείς ένας ικανότατος στρατηγός, είναι αδύνατον να κερδίσει έναν πόλεμο όταν δεν διαθέτει ένα εξίσου ικανό, αποφασιστικό και ετοιμοπόλεμο στρατό – κάτι που δύσκολα μπορούσε να ισχυρισθεί για το κόμμα του. Πόσο μάλλον όταν έχει απέναντι του έναν οικονομικά ισχυρό, βίαιο από την ιστορία του και έμπειρο αποικιοκράτη, όπως είναι η γερμανική κυβέρνηση – η οποία ποτέ δεν παίρνει παράλογα ρίσκα, ενώ γνωρίζει πολύ καλά το παιχνίδι του πόκερ.

Ολοκληρώνοντας από την αναφορά του κ. Βαρουφάκη πως οι μοναδικοί, με τους οποίους μπορεί να συζητήσει κανείς υπεύθυνα στην Ευρώπη, είναι η κυρία Merkel και ο κ. Ντράγκι, δύσκολα γίνεται κανείς εξυπνότερος – αφού έχει ήδη κατηγορήσει τον κ. Ντράγκι ως εκβιαστή (πολύ σωστά), ενώ η γερμανίδα καγκελάριος είναι ο βασικός υπεύθυνος της ελληνικής τραγωδίας, όπως το ίδιο το κόμμα του δήλωνε προεκλογικά.

Ως εκ τούτου το μόνο που καταλαβαίνω είναι το γεγονός ότι, ο ηττημένος πάντοτε υποκλίνεται απέναντι στο νικητή, ακόμη και όταν ο νικητής έχει χρησιμοποιήσει αθέμιτα μέσα και παράνομες μεθόδους – κάτι με το οποίο φυσικά διαφωνώ. Για να είμαι όμως αντικειμενικός οφείλω να προσθέσω πως τουλάχιστον ο κ. Βαρουφάκης απολογείται – κάτι που δεν έχει κάνει ο βασικός ένοχος της χρεοκοπίας της χώρας, ο κ. Βενιζέλος ο οποίος, αντίθετα, αυτοπροβάλλεται ως ο σωτήρας της που πρέπει να ευγνωμονούμε!