του “Κυνικού”
Η ανωτέρω φράση ανήκει σε μια ιστορική ισπανόφωνη σαπουνόπερα. Πρόκειται για την πραγματική ιστορία, που διαδραματίζεται κατά την περίοδο της προ-Μεξικανικής Επανάστασης, μιας πάμπλουτης και ώριμης αλλά πολυπόθητης χήρας και ο έρωτας της με τον πολύ νεότερο επιστάτη της. Μια σαπουνόπερα και η Ελλάδα τα τελευταία δέκα περίπου έτη, σαπουνόπερα όμως που θυμίζει σε πολλά την περίοδο της προ-Μεξικανικής Επανάστασης. Στο σημερινό επεισόδιο δε θα αναφερθώ στα 21 χρόνια που θα χρειαστούν για να ξαναβρεθεί η ανεργία σε προ κρίσης επίπεδα αλλά ούτε στη ραγδαία πτώση του ΑΕΠ της χώρας και την μη βιωσιμότητα του χρέους της – δημόσιο αλλά πλέον και ιδιωτικό. Θα μιλήσω για τα αδιέξοδα προβλήματα τα οποία βιώνει εδώ και πολύ καιρό αυτή η χώρα σε σχέση με εκείνα που ενδεχομένως θα μπορούσε να βιώσει αν αποφάσιζε αύριο να αλλάξει νόμισμα.
Επιλέγω να ξεκινήσω, με την εντός του ευρώ επιδείνωση του δείκτη ανισότητας την περίοδο 2011 – 2016 στην Ελλάδα που επιβεβαιώνουν και στελέχη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) παρουσιάζοντας την Έκθεση για τη Μετάβαση 2016-17. Παρόλα αυτά η αλλαγή νομίσματος θα φέρει ανισότητα… Φαίνεται πως κάποιοι σε αυτή τη χώρα «αγρόν ηγόραζον».
Συνεχίζω… Μετά την πολυετή διανομή κουπονιών σε οικονομικά αδύναμους πολίτες από δήμους και τα δωρεάν συσσίτια της εκκλησίας φαίνεται ότι η «μόδα» – κουπονιών και συσσιτίων – πέρασε και στους Έλληνες εργοδότες οι οποίοι πληρώνουν τους εργαζομένους τους με κουπόνια και κάρτες, σύμφωνα με πρόσφατη καταγγελία της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων. Είναι που εντός του ευρώ τρώμε με χρυσά κουτάλια, ενώ αν θα πηγαίναμε σε αλλαγή νομίσματος θα τρώγαμε με κουπόνια…
Μέχρι σήμερα που δυσβάσταχτοι φόροι και εισφορές έχουν κουρέψει, συνεχίζουν σήμερα και θα συνεχίσουν για απροσδιόριστο ακόμα χρόνο στο μέλλον να κουρεύουν έμμεσα τις καταθέσεις Ελλήνων πολιτών, όλως παραδόξως δε μιλάει κανείς για κούρεμα καταθέσεων. Κατά τα λοιπά είναι επικίνδυνη η αλλαγή νομίσματος γιατί θα υποστούμε λέει κούρεμα καταθέσεων… άμεσα.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το μήνα Δεκέμβριο του 2016 ένας στους δύο φορολογούμενους έχει αφήσει απλήρωτους φόρους και πρόστιμα στις εφορίες, ενώ περισσότεροι από 1,5 εκατ. υπόχρεοι έχουν ήδη εκτεθεί στα αναγκαστικά μέτρα. Αναγκαστικά 1,5 εκατ. υπόχρεοι όχι μόνο οδηγούνται είτε εκτός Ελλάδος είτε στην παραοικονομία για να επιβιώσουν και το ελληνικό δημόσιο χάνει συνεχώς έσοδα και εισφορές. Πολύ περισσότερο, αναγκαστικά 1,5 εκατ. υπόχρεοι οδηγούνται εκτός τραπεζικού συστήματος καθώς ότι χρήμα κινείται μέσω αυτού αναγκαστικά δεσμεύεται και κατάσχεται. Αν σε αυτό προσθέσουμε και τα αναγκαστικά μέτρα εξαιτίας των ελέγχων κεφαλαίου – capital controls – και την πολυετή αδυναμία των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την αγορά τότε μιλάμε για ένα ήδη καταρρέων τραπεζικό σύστημα. Παρόλα αυτά με την αλλαγή νομίσματος θα καταρρεύσει το, «υγιές κατά τα άλλα», τραπεζικό σύστημα.
Την ίδια στιγμή, δεν σταματάνε οι καταγγελίες για μεγάλες ελλείψεις προσωπικού αλλά και πολύ σοβαρές ελλείψεις σε υλικά και προβλήματα του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας. Σε δημοσίευμα ξένης εφημερίδας συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία καταγγέλλει ότι «οι άνθρωποι που θα μπορούσαν σε άλλη περίπτωση να επιβιώσουν, πεθαίνουν». Αν εντός του ευρώ αδυνατούμε να προστατεύσουμε τον πληθυσμό της χώρας μας, μήπως η άλλη περίπτωση είναι η αλλαγή νομίσματος;
Επίσης, η Ελληνική γεωργία πνέει τα λοίσθια εξαιτίας της υπερβολικής φορολόγησης αλλά και της Κοινής Ευρωπαϊκής Αγροτικής Πολιτικής, ορισμένοι όμως συνεχίζουν να δημιουργούν εντυπώσεις και μόνον διασπείροντας φήμες ότι με την αλλαγή νομίσματος δεν θα είναι σε θέση ο αγροτικός τομέας να εισάγει ούτε σπόρους προς καλλιέργεια.
Τέλος, στις τιμές που έχουν βρεθεί κινητές και ακίνητες αξίες στη χώρα είναι σε όλους πλέον ηλίου φαεινότερο ότι στην αγορά ακινήτων και γενικότερα επενδύσεων οι ξένοι δεν αδιαφορούν να επενδύσουν επειδή φοβούνται την αλλαγή νομίσματος, αλλά επειδή από την αρχή της οικονομικής κρίσης φαίνεται πως την έχουν προεξοφλήσει, άρα με ιδιαίτερη προσδοκία την αναμένουν.
Όταν ο Έλληνας βιώνει την ανωτέρω οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα ποιοί άραγε θεωρούν επικίνδυνο έστω να ξεκινήσει ο διάλογος εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ; Προφανώς ο μεγάλος αριθμός συντεχνιών ο οποίος αποτυπώνει με σαφή τρόπο τον κατακερματισμό και τις εσωτερικές έριδες στην Ελληνική οικονομία και αγορά. Οι στόχοι των συντεχνιών είναι συχνά τόσο διαφορετικοί, που οδηγούν σε συγκρούσεις μεταξύ τους ή σε περιθωριοποίηση και αδρανοποίηση των μικροτέρων. Οι συντεχνίες στην Ελληνική οικονομία και αγορά, λυπάμαι που το λέω, αλλά ανέκαθεν είχαν εμφυλιοπολεμικά χαρακτηριστικά, γεγονός που αποδεικνύεται και από την άμεση σύνδεση των εκπροσώπων τους με τα Ελληνικά πολιτικά κόμματα. Το πολιτικό σύστημα της χώρας είναι αυτό που άσχημα νοσεί. Τέτοιου είδους συμπεριφορές χαρακτηρίζουν κυρίως αγροτικούς πληθυσμούς – το λέω πολύ ευγενικά για να μην πω πληθυσμούς αγρίων, βαρβάρων και απολίτιστων.
Το γράφουμε εδώ και πολύ καιρό από αυτή τη στήλη ότι μια οικονομία που αντιμετωπίζει ύφεση διαθέτει τρείς κύριους μηχανισμούς αποκατάστασης της πλήρους απασχόλησης: μείωση επιτοκίων ώστε να τονωθούν η κατανάλωση και οι επενδύσεις, μείωση συναλλαγματικών ισοτιμιών ώστε να τονωθούν οι εξαγωγές και χρήση δημοσιονομικής πολιτικής – αύξηση δαπανών ή μείωση φόρων. Το κοινό νόμισμα κατήργησε τους δυο πρώτους μηχανισμούς, όμως στη συνέχεια τα κριτήρια σύγκλισης ουσιαστικά κατήργησαν και τη χρήση δημοσιονομικής πολιτικής.
Οι κυβερνήσεις και πολιτικό σύστημα της χώρας στο σύνολο του θα πρέπει επιτέλους να πουν στους πολίτες ότι υποφέρουν μάταια αντί να επαναλαμβάνουν σαν παπαγάλοι οι εκπρόσωποι τους συνεχώς τη φράση που λέει: «έχοντας επενδύσει τόσα πολλά στην παραμονή στο ευρώ, σίγουρα θα έχουμε όφελος αν κάνουμε αυτό το κάτι παραπάνω που μας ζητάνε – ακόμα και αν παρατείνει ή βαθαίνει την οικονομική κρίση». Αυτό φυσικά προϋποθέτει κάτι που σήμερα, όχι ως προοπτική ή ελάχιστη πιθανότητα αλλά, ούτε ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας δεν υπάρχει, δηλαδή ένα υγιές πολιτικό σύστημα και μια σοβαρή, ικανή, στιβαρή και άξια κυβέρνηση, αντιπολίτευση – γενικώς κοινοβούλιο – αλλά και τοπική αυτοδιοίκηση. Τουναντίον το πολιτικό σύστημα της χώρας, όχι μόνο δεν εξυγιαίνεται, αλλά νοσεί ακόμα περισσότερο. Μετά από ανεπιτυχείς προσπάθειες πολλών ετών -κοντεύουμε δεκαετία – ας ελπίσουμε κάποια στιγμή σύντομα το νοσηρό πολιτικό σύστημα της χώρας να μπορέσει να εξυγιανθεί ή τουλάχιστον να οδηγηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Μέχρι τότε πολύ φοβάμαι ότι θα συνεχίζουμε να πήζουμε στην σαπουνόπερα – εγχώρια και ξένη… Μήπως τελικά είμαστε ως λαός σε αυτή εθισμένοι…;;;