ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος θα πληρώσει πιο ακριβά ένα σκληρό Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Ε.Ε. των «27», το Σίτι του Λονδίνου ή η Φρανκφούρτη; Λογικά και λογικοφανή επιχειρήματα υπάρχουν και για τις δύο απόψεις, το ανησυχητικό όμως είναι ότι με πρωτοβουλία κυρίως του Βερολίνου υπάρχει κλιμάκωση της μπλόφας, των απειλών, δηλαδή, με ζητούμενο αντίκρισμα.
Στην αρχή το Λονδίνο, η κυβέρνηση Μέι, είχαν έκδηλη αμηχανία για το πώς να χειρισθούν το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος. Η ίδια η πρωθυπουργός, οπαδός της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε. και με την Κοινοβουλευτική Ομάδα των Συντηρητικών πλειοψηφικά στην ίδια κατεύθυνση, αναζητούσαν την καλύτερη εκδοχή «βελούδινου διαζυγίου». Όταν στις αρχές του χρόνου στο Λονδίνο πείσθηκαν ότι Γερμανία και Γαλλία συγκλίνουν προς μια τιμωρητική στάση απέναντι στη Βρετανία, τότε επέλεξαν στο όνομα μιας στοιχειώδους διαπραγματευτικής κοινής λογικής την πιο υψηλή τιμή εκκίνησης, το σκληρό Brexit.
Τότε ήλθε ως από μηχανής Θεός για τη Μέι ο Τραμπ: Σε αντίθεση με τον Ομπάμα που προειδοποίησε τους ψηφοφόρους λίγο πριν από το Δημοψήφισμα ότι η Βρετανία έχει αξία για τις ΗΠΑ μόνον εντός Ε.Ε., ο διάδοχός του στο Λευκό Οίκο ανέδειξε την αποχώρηση από την Ευρώπη σε παράγοντα ενίσχυσης της Ειδικής Σχέσης των δύο χωρών και μάλιστα αμφισβήτησε την απομόνωση του Ηνωμένου Βασιλείου, προαναγγέλλοντας ότι και άλλες χώρες θα κινηθούν προς την ίδια κατεύθυνση.
Χθες η ιστοσελίδα Eurointelligence, συνήθως καλά πληροφορημένη, αναφέρεται σε απόρρητη έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας Κάρνεϊ, σύμφωνα με την οποία ένα σκληρό Brexit χωρίς ιδιαίτερη διευθέτηση για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες θα έχει μεγαλύτερο κόστος για τους «27» παρά για τη Βρετανία.
Σε κάθε περίπτωση, η με ευθύνη κυρίως του Βερολίνου πολιτική απειλών για σκληρό Brexit επιτείνει το αδιέξοδο, με τις πολιτικές ελίτ όλων των εμπλεκομένων στη διαπραγμάτευση να εγκλωβίζονται μέρα με τη μέρα από δημόσιες τοποθετήσεις του τύπου «είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε το κόστος μιας μετωπικής σύγκρουσης».
Η κοινή λογική λέει ότι και οι δύο πλευρές μπλοφάρουν με αμφίβολο αντίκρισμα, μια συμμετρία και σύγκλιση που δεν είναι σε καμιά περίπτωση καθησυχαστική: Ποιος δεν θυμάται ότι τον Ιούλιο του 1914 μια πλειοδοσία μπλόφας με τη βεβαιότητα ότι η άλλη πλευρά κάνει το ίδιο οδήγησε τελικά στην έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου;
Οσο διατυπώνονται απειλές για θεωρητική μεταχείριση, τόσο η Βρετανία θα σκληραίνει την στάση της, με τον μόνο παράγοντα που θα μπορούσε να επηρεάσει τον εγκλωβισμό του Λονδίνου στο σκληρό Brexit να είναι η απειλή για νέο Δημοψήφισμα για Ανεξαρτησία της Σκοτίας, μια απειλή διαχειρίσιμη, καθώς ποιος μπορεί να διαβεβαιώσει ότι η απόσχιση από το Ηνωμένο Βασίλειο σημαίνει αυτόματη επιστροφή στην Ε.Ε.;
Αναπάντητο παραμένει για τον ιστορικό του μέλλοντος αν η απειλή των Κολ - Γκένσερ το 1991 ότι θα παραβιάσουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας των «12» και θα αναγνωρίσουν μονομερώς την απόσχιση της Σλοβενίας-Κροατίας από τη Γιουγκοσλαβία αν δεν προσυπογράψουν οι εταίροι της τη θέση της ήταν μπλόφα χωρίς αντίκρισμα ή πραγματική απειλή.
Η εφημερίδα Die Welt, υπέρμαχος της σκληρής δημοσιονομικής λιτότητας που έχει επιβάλει η Γερμανία στους εταίρους της στην Ευρωζώνη, αναρωτιέται σε χθεσινό της άρθρο, αν ο Σόιμπλε με τις δημόσιες τοποθετήσεις του στη διαμάχη της Ε.Ε. με το ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα έχει εγκλωβισθεί σε μια επικίνδυνη μπλόφα την οποία στο τέλος θα πληρώσει ακριβά, αν δεν θέλει να ανοίξει μια νέα εστία κρίσης σε ένα ασταθές παγκόσμιο πολιτικό περιβάλλον που σκιάζεται ήδη τόσο από το Βrexit όσο και από την εκλογή του Τραμπ.
2017 όπως 1914;
Οι δύο πλευρές μπλοφάρουν με αμφίβολο αντίκρισμα, μια συμμετρία και σύγκλιση που δεν είναι σε καμιά περίπτωση καθησυχαστική: Ποιος δεν θυμάται ότι τον Ιούλιο του 1914 μια πλειοδοσία μπλόφας... οδήγησε τελικά στην έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου;