Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε αγγλικά για πρώτη φορά στο defenddemocracy.press στις 27.1.2017.
Του Δημήτρη Κωναταντακόπουλου
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι σπεύδει στην Άγκυρα να συζητήσει για την Κύπρο, την Μέση Ανατολή και την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Πρώτα θα επισκεφτεί την Ουάσιγκτον για να τσεκάρει τη στάση της νέας αμερικάνικης διοίκησης σχετικά με αυτό το θέμα και να πιέσει εκεί για τη λύση που θέλει να επιβάλει σχετικά με το Κυπριακό πρόβλημα. Η Βρετανία ήταν ανέκαθεν ο αρχιτέκτονας της Δυτικής πολιτικής για την Κύπρο και ως εκ τούτου η κα May θα προσπαθήσει όχι μόνο να επηρεάσει την αμερικάνικη κυβέρνηση, αλλά ,αν είναι δυνατόν, να διασφαλίσει και κάποιες υποσχέσεις από τους Αμερικάνους προς τον Ερντογάν με σκοπό να τον πείσει να δώσει την έγκριση του στο σχέδιο της Γενεύης για το Κυπριακό.
Η Διεθνής Διάσκεψη (ΔΣ) για το Κυπριακό στη Γενεύη, που διοργανώθηκε βιαστικά, τυπικά με πρωτοβουλία του προέδρου Αναστασιάδη, στην πραγματικότητα υπό την πίεση της πρώην Βοηθού Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Victoria Nuland, έχει σαν πρώτο στόχο να καταργήσει τις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου του 1960 που υποχρεώνουν τη Βρετανία, την Ελλάδα και την Τουρκία να εγγυώνται την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας και μετά, σαν δεύτερο στόχο, να καταργήσει εξολοκλήρου την ίδια τη Δημοκρατία, δημιουργώντας στη θέση της ένα παράξενο και ασταθές διεθνές προτεκτοράτο που θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας «Διεθνούς Αστυνομικής Δύναμης». (1)
Υπό κανονικές συνθήκες, η May δε θα είχε καμία πιθανότητα επιτυχίας. Ο Ερντογάν θα ήταν διατεθειμένος να δώσει ότι του ζητηθεί υπό δυο προϋποθέσεις. Πρώτον, ότι θα σταματούσε κάθε είδους βοήθεια στους Κούρδους και δεύτερον ότι θα του έδιναν εγγυήσεις ότι δε θα προσπαθήσουν να τον ανατρέψουν. Όμως, οι ΗΠΑ υπό οποιαδήποτε κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης και της κυβέρνησης Τραμπ, δεν φαίνονται έτοιμοι να «πουλήσουν» τους Κούρδους, επειδή τους θεωρούν μεγάλο στρατηγικό χαρτί στην ευρύτερη περιοχή. Εξάλλου, η Exxon Mobil (ένας ισχυρός υποστηρικτής του σχεδίου Ανάν για την Κύπρο ήδη από το 2004) ασκεί πλέον ισχυρή επιρροή στην Ουάσιγκτον και έχει υπογράψει τα πιο προσοδοφόρα συμβόλαια εξόρυξης πετρελαίου στα Κουρδικά εδάφη του Ιράκ. Η ατμόσφαιρα στην Άγκυρα, γύρω από τον Ερντογάν, κυριαρχείται άλλωστε από το φόβο μιας διεθνούς συνωμοσίας για την διάλυση κάθε κράτους στη Μέση Ανατολή με πληθυσμό μεγαλύτερο από 10 εκατομμύρια, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο πρώην πρόξενος στη Μοσούλη και νυν αναπληρωτής του CHP Ardaham Miletkveli.
Αλλά κανείς δε μπορεί να γνωρίζει αν οι παρούσες συνθήκες είναι “κανονικές”. Όποιος έχει ανησυχία, προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του ότι είναι υπαρκτή μια εύκολη διέξοδος , στάση που πολλοί έμπειροι ηγέτες πριν τον Ερντογάν είχαν πέσει στο πειρασμό να τηρήσουν. Και αν υπάρχει κάποιος στον κόσμο που θα μπορούσε να οργανώσει μια τέτοια ευαίσθητη επιχείρηση, δεν είναι άλλος από την πρωθυπουργό της Αγγλίας Τερέζα Μέι.
Τα Βρετανικά χαρτιά
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός είναι η μόνη ηγέτης της Δύσης που θα μπορούσε τώρα να πιστέψει και να εμπιστευτεί ο Πρόεδρος Ερντογάν, ο οποίος υποπτεύεται τα περισσότερα δυτικά καθεστώτα ότι βρίσκονται πίσω από την προσπάθεια πραξικοπήματος εναντίον του και ότι εξακολουθούν να μηχανορραφούν εξυφαίνοντας σχέδια ανατροπής του και διαμελισμού της χώρας του. (2)
Ο λόγος που η κα Μέι πήγε αυτοπροσώπως στην Τουρκία για να πείσει τον Ερντογάν είναι επειδή πιστεύει ότι το ζήτημα της Κύπρου είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τρεις λόγους- το μέλλον των Βρετανικών βάσεων στο νησί και του ίδιου του νησιού, το μέλλον της σχέσης ΕΕ -Τουρκίας και πιθανά άλλα σχέδια για τη Μέση Ανατολή. (3)
Υπάρχει και τρίτος λόγος που η κα Μέι σπεύδει στην Άγκυρα. Αυτός είναι ότι οδηγούμαστε ταχύτατα σε μια νέα κρίση σε Ελλάδα και Ευρώπη και επομένως είναι καλύτερα να τακτοποιηθούν οι εκκρεμότητες πριν αυτή ξεσπάσει. Καθώς η Γερμανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ οργανώνουν νέα επίθεση εναντίων των Ελλήνων, της Ελλάδας και της κυβέρνησής της ( η οποία έχει ήδη αποδεχτεί τον προτεινόμενο συμβιβασμό για την Κύπρο ), η κα Μέι αγωνίζεται ενάντια στο χρόνο. (Σημ. Συντ. Το άρθρο γράφτηκε και δημοσιεύτηκε στα αγγλικά πριν από το ξέσπασμα της τωρινής κρίσης περί την Ελλάδα).
Η Βρετανία μπορεί να απώλεσε την Αυτοκρατορία της, όχι όμως τα αιτοκρατορικά της ένστικτα, ούτε τις διπλωματικές της δεξιότητες. Το προηγούμενο καλοκαίρι ο Βρετανός Πρέσβης στην Άγκυρα ήταν ο μόνος δυτικός διπλωματικός εκπρόσωπος που βγήκε άμεσα και δημόσια να αποδοκιμάσει το πραξικόπημα. Βέβαια κάποιος εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί πώς γίνεται οι Βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες να μην ήξεραν τίποτα για ότι ετοιμαζόταν σε μια από τις πιο σημαντικές χώρες του ΝΑΤΟ, και αν ήξεραν, γιατί δεν προειδοποίησαν την κυβέρνηση ενός συμμαχικού και φιλικού έθνους. Αλλά οι Τούρκοι αξιωματούχοι ήταν πιθανώς ικανοποιημένοι με οποιαδήποτε δυτική υποστήριξη εκείνη τη χρονική στιγμή, για να αμφισβητήσουν τις προθέσεις των Βρετανών.
Δεν ξέρουμε τι δώρα μπορεί να κουβαλάει τώρα στις βαλίτσες της η κα Μέι για τους Τούρκους για εφαρμογή στη Μέση Ανατολή. Πιθανά να πει στον κύριο Ερντογάν πόσο ανεύθυνοι είναι οι δυτικοί ηγέτες που παίζουν με την Κουρδική φωτιά και να του υποσχεθεί να τους λογικεύσει. Αναμφίβολα, θα προσπαθήσει να τον πείσει πως το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία είναι πολύ καλύτεροι φίλοι, από αγενείς και αντιπαθητικούς τύπους όπως ο Ρώσος Πρόεδρος και οι Αγιοτολλάχ της Τεχεράνης. ‘Αλλωστε, στη Μέση Ανατολή, συμμαχίες και φιλίες μπορούν να αλλάξουν πιο γρήγορα κι από τον καιρό.
Ένα πράγμα που γνωρίζουμε ότι η κα Μέι μπορεί να δώσει στον Ερντογάν είναι ένας μεγάλος ρόλος στην ΕΕ, με την Τουρκία να αποκτά αρκετά από τα δικαιώματα που διαθέτουν τα πλήρη μέλη της Ένωσης.
Κάτι τέτοιο ενδιαφέρει την Τουρκία και για αυτό το λόγο ο πρωθυπουργός Yildirim βγήκε δημόσια να εξηγήσει ότι, αν η συμφωνία της Κύπρου ολοκληρωθεί, “η Τουρκία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μέλος της ΕΕ”. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησής του επίσης ζήτησε να ισχύσουν ίδια δικαιώματα για όλους τους πολίτες της Τουρκίας με εκείνα όσων επιθυμούν να είναι κάτοικοι της Κύπρου, που είναι μέρος της Ε.Ε. Γνωρίζοντας ότι όσα ζητούν και συνολικά η κυπριακή ρύθμιση, με τα πλεονεκτήματα που επιφέρει στην ‘Αγκυρα, αντιβαίνει τόσο προς το Ευρωπαϊκό όσο και το διεθνές δίκαιο, απαιτούν επίσης η συμφωνία να αποτελέσει μέρος του πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου.
Γιατί η συμφωνία της Κύπρου εντάσσει την Τουρκία στην ΕΕ
Αν η Άγκυρα συμφωνήσει στην υπό διαπραγμάτευση συμφωνία στην Κύπρο, θα κερδίσει ένα τεράστιο πλεονέκτημα ή ότι φαίνεται σαν πλεονέκτημα με μια πρώτη ματιά. Θα γίνει άμεσα μέλος της ΕΕ!
Όπως εξήγησε πρόσφατα ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο DPA (21-1-2017), η υπό συζήτηση συμφωνία παρέχει στην πλειοψηφία των Κυπρίων (82%, Έλληνες στην εθνικότητα) το ίδια δικαιώματα με τη μειοψηφία (18% Τούρκοι στην εθνικότητα). Ο ίδιος αποκαλεί αυτό το σύστημα “περισσότερη ισότητα από ότι στις περισσότερες ομοσπονδίες”. Κι έχει δίκιο όταν το λέει αυτό. Υπάρχει τόση ισότητα που τελικά καταλήγει σε τεράστια ανισότητα απέναντι στην πλειοψηφία. Και φυσικά δεν υπάρχουν αρκετές οντότητες, επιχειρήσεις ή κράτη, που να μπορούν να κυβερνηθούν σε μια βάση 50-50% . Οι Έλληνες και οι Τούρκοι θα πρέπει να μετατραπούν σε “Αγίους” τα επόμενα χρόνια, παρά τον καθόλου “’Αγιο” απολογισμό τους τα τελευταία χίλια χρόνια. Διαφορετικά το αποτέλεσμα θα είναι το απόλυτο χάος.
Δίνοντας το 50% της Κύπρου στους Τουρκοκύπριους, δίνει κανείς στην Τουρκία το 50% της κυπριακής ψήφου στην ΕΕ. Για την ακρίβεια δίνει κάτι περισσότερο. Αν δεν μπορεί η Γερμανία να “αφομοιώσει” τους Τούρκους, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τις πιθανότητες που έχουν οι Τούρκοι να “αφομοιωθούν” στην Κύπρο, δίπλα στην Τουρκία, σε μια αβέβαιη, σχεδόν εικονική κυπριακή ταυτότητα. Οι Τουρκοκύπριοι δε θα θελήσουν ποτέ να “ανεξαρτητοποιηθούν” από την Τουρκία αλλά ακόμα κι αν θελήσουν κάτι τέτοιο, η Άγκυρα διαθέτει τα μέσα για να τους αναγκάσει πολύ γρήγορα να ξεχάσουν τέτοιου είδους όνειρα. (4)
Αυτός είναι κι ο μηχανισμός που η Άγκυρα θα αποκτήσει καθοριστικό ρόλο πάνω στις Κυπριακές αποφάσεις κι όχι μόνο ένα βέτο στην ψήφο της Κύπρου, αλλά επίσης την ψήφο αυτή καθαυτή. Οι Ελληνοκύπριοι αποτελούν πλειοψηφία στην Κύπρο, αλλά είναι μια μικρή μειοψηφία αν αναλογιστούμε την ευρύτερη περιοχή και τα 60εκ. Τούρκων στα βόρεια της ακτής της.
Σύμφωνα τόσο με τον Πρόεδρο της Κύπρου όσο και τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών (Καθημερινή , 26-9-2016 και 25-12-2016), τα Τούρκικα στρατεύματα πρόκειται να φύγουν από το νησί, αλλά μόνο στο μακρινό μέλλον, και αφού το υπάρχον Κυπριακό κράτος και η Εθνοφρουρά του παύσουν να υφίστανται, με σκοπό να αντικατασταθούν από μια “Διεθνή Αστυνομία” η οποία , βάσει αξιόπιστων πηγών, προτείνεται να αποτελείται από “ισοδύναμο αριθμό αστυνομικών από Χριστιανικές και Μουσουλμανικές χώρες” (αυτό, θυμίζουμε στον αναγνώστη, σχεδιάζεται να εφαρμοστεί εντός ΕΕ κι όχι σε κάποια απομονωμένη περιοχή της Ασίας ή Αφρικής). Το αν θα φύγουν τα Τούρκικα στρατεύματα είναι άγνωστο, όπως υποδεικνύει η εμπειρία του Ιράκ και της Συρίας.
Στην πραγματικότητα, τα πράγματα θα είναι πολύ πιο πολύπλοκα αν μια τέτοια λύση προχωρήσει. Αν νομικά η συμφωνία δημιουργεί ένα είδος μεταμοντέρνου προτεκτοράτου, όπως έχει ήδη γίνει με την Ελλάδα εντός της ΕΕ -αν και με άλλες μεθόδους, πρακτικά είναι τόσο άδικη και εγγενώς ασταθής που πολύ πιθανά θα ανατιναχθεί στον αέρα, είτε μόνη της ή με τη βοήθεια τρίτων που αποβλέπουν στο να πυροδοτήσουν κρίση και σύγκρουση στο νησί.
Φαίνεται πως για ορισμένους δεν υπάρχουν ήδη αρκετά προβλήματα στη Μέση Ανατολή αλλά και την ΕΕ, αλλά και η ΕΕ δεν έχει αρκετά προβλήματα εξαιτίας της Μέσης Ανατολής.
Γιατί οι Βρετανοί θέλουν την Τουρκία στην ΕΕ
Η ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μείζονα, πάγια στρατηγική, εδώ και δεκαετίες, τόσο των ΗΠΑ όσο και της Μεγάλης Βρετανίας, στρατηγική που προσπάθησαν και εν πολλοίς κατάφεραν να επιβάλλουν στους Ευρωπαίους παρά την αντίθεσή τους. Δεν γνωρίζουμε πως το Brexit και η εκλογή του Ντόναλτ Τραμπ θα επηρεάσουν τα δεδομένα αλλά, προς το παρόν, δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι τα έχουν επηρεάσει.
Οι λόγοι που η Ουάσινγκτον και το Λονδίνο πάντα ήθελαν την Τουρκία στην ΕΕ είναι οι εξής:
– πρώτον, για να έχουν ένα Νατοϊκό “δούρειο ίππο” εντός του Ευρωπαϊκού συστήματος, αποτρέποντας έτσι οποιαδήποτε μελλοντική ιδέα για μια ανεξάρτητη Ευρώπη.
– δεύτερον, για να σφραγίσουν το χαρακτήρα της ΕΕ ως μιας νεοφιλελεύθερης ζώνης ελεύθερου εμπορίου και τίποτα περισσότερο, όπως ακριβώς ήθελε το Λονδίνο ανέκαθεν. Φέρνοντας εντός του οικοδομήματος νέες χώρες που έχουν ένα εντελώς διαφορετικό οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, χωρίς καμία οργανωμένη και συστηματική προσπάθεια για να έρθουν στο επίπεδο των πιο αναπτυγμένων χωρών, μπορείς να πετύχεις δυο σκοπούς: Πρώτον, αποκτάς ένα ισχυρό όπλο για να διαλύσεις το κοινωνικό κράτος της Δυτικής Ευρώπης και δεύτερον, δημιουργείς συνθήκες χάους εντός Ένωσης, όπως αποδείχθηκε με την κρίση στην Ελλάδα.
– τρίτον, φέρνοντας όλο και περισσότερες χώρες και όλο και μεγαλύτερη ανομοιογένεια , τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο, μετατρέπεις την Ευρώπη σε ακυβέρνητο καράβι. Στη συνέχεια, μπορείς λογικά να προσδοκάς ότι μια τέτοια κατάσταση θα ισχυροποιήσει τις μεγάλες τράπεζες, τα λόμπυ, και τις πολυεθνικές που κρύβονται πίσω από την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επειδή κάποιος θα πρέπει να παίρνει στο τέλος τις αποφάσεις.
– τέταρτον, η είσοδος της Τουρκίας θα καταστρέψει ένα από τα λίγα κοινά στοιχεία, αυτό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, επειδή κανείς στην Ευρώπη δεν πρόκειται να πληρώσει για τους αγρότες της Τουρκίας.
– πέμπτον, για να εμπλέξει την Τουρκία όσο το δυνατόν πιο στενά στους Δυτικούς Ευρωπαϊκούς μηχανισμούς , υποσκάπτοντας έτσι οποιαδήποτε μελλοντική πιθανότητα η Άγκυρα να έχει ανεξάρτητα πολιτική.
Η πολιτική της διεύρυνσης προς την Τουρκία είναι μια κακή πολιτική για την Ευρώπη, όπως έχουν αποδειχτεί και όλες οι πρόσφατες πολιτικές διεύρυνσης της ΕΕ . Η μεγάλη διεύρυνση του 2004 έχει ήδη παίξει σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση της παρούσας κρίσης στην ΕΕ. Δεν είναι προς όφελος των ήδη υπαρχόντων μελών της ΕΕ, και επίσης δεν είναι προς όφελος των νέων μελών. Σε περίπτωση αμφιβολιών, ας ρωτήσει κανείς τους Βούλγαρους ή Ρουμάνους πολίτες τι νιώθουν πως έχουν κερδίσει ως μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν κάποιος θέλει να ενσωματώσει όλες αυτές τις χώρες στην ΕΕ, πρέπει να έχει προσδιορίσει ένα ξεκάθαρο πολιτικό και κοινωνικό σχέδιο, να βρει τα μέσα να πραγματοποιηθεί και να ληφθεί υπόψη η γνώμη των Ευρωπαίων πολιτών. Για τη δημιουργία μιας σταθερής Ευρώπης χρειάζονται αρκετά πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας να πραγματοποιηθούν δραματικές βελτιώσεις σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο για τα νέα μέλη, με τη συμβολή ενός σχεδίου παρόμοιου του Σχεδίου Μάρσαλ. Μια τέτοια ιδέα δεν υπάρχει στην Ευρώπη. Όχι μόνο δεν θέλουν να βοηθήσουν τα νέα μέλη αλλά η Ένωση κυριολεκτικά καταστρέφει μερικά από τα παλιά μέλη!
Επέκταση ή καταστροφή της Ένωσης (και της Τουρκίας!)
Στο πλαίσιο της “ευτυχούς παγκοσμιοποίησης”, η χωρίς όρια πολιτική επέκτασης της ΕΕ ήταν το εξωτερικό παρακολούθημα στη συνεχή απελευθέρωση των αγορών εντός της Ένωσης, συμβάλλοντας στη μετατροπή της όχι σε κάποιο είδος ομοσπονδίας, αλλά σε μια νεοφιλελεύθερη Αυτοκρατορία , όπως ο Μπαρρόσο την αποκάλεσε κάποια στιγμή, ένα απολυταρχικό οικοδόμημα διοικούμενο από την κορυφή του Χρήματος.
Στο πλαίσιο της παρούσας οικονομικής και πολιτικής κρίσης της παγκοσμιοποίησης, η συνέχιση της πολιτικής επέκτασης , με τέτοιες μεθόδους, μπορεί να μετατραπεί σε εργαλείο για την καταστροφή της Ένωσης, ή τουλάχιστον τη δημιουργία μεγάλων προβλημάτων σε αυτή. Η τραπεζική κρίση έχει ήδη μετασχηματισθεί σε σύγκρουση κρατών (όπως μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας). Τώρα, με την Κύπρο, η πολιτική κρίση κινδυνεύει να μεταλλαχθεί σε άμεση εθνική σύγκρουση. Μόνο ο ίδιος ο διάβολος θα μπορούσε να σκεφτεί να προσθέσει την παρούσα στιγμή , σε ένα οικοδόμημα όπως είναι τώρα η ΕΕ, νέες δύσκολες εθνικές διαμάχες σαν αυτή εντός και γύρω από την Κύπρο.
Τις δυο τελευταίες δεκαετίες έχουμε δει τα αποτελέσματα του χάους στη Μέση Ανατολή. Τα δυο τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να βλέπουμε , και να βιώνουμε, τις συνέπειες αυτού του χάους εντός Ευρώπης. Ίσως είναι ώρα να σταματήσουμε να διεξάγουμε τέτοια πειράματα σε ένα πλανήτη που μαστίζεται από τέτοια προβλήματα σαν αυτά που αντιμετωπίζουμε τώρα.
Διαίρει και βασίλευε – και όταν ο Άρης συναντά την Αφροδίτη
Όσον αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι οι συγγραφείς του σεναρίου όλων των κρίσεων και πολέμων μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας του τελευταίου αιώνα πρέπει να αναζητηθούν όχι τόσο σε Αθήνα, Άγκυρα ή Λευκωσία αλλά στην Ουάσιγκτον και το Λονδίνο.
Οι εθνικοί ηγέτες στις τρεις χώρες τείνουν να κοιτούν τα προβλήματα σαν ένα ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών και εθνών τους. Αλλά σε κάθε γύρο αντιπαράθεσης, ανεξάρτητα από το ποιος κερδίζει, το άθροισμα της εντροπίας των κρατών της περιοχής αυξάνεται. Όλοι χάνουν μέρος της δύναμής τους. Αυτή είναι η λογική της αρχής Διαίρει και Βασίλευε, Divide et Impera.
Δε μπορούμε να ξέρουμε τι θα επιλέξει να κάνει στο τέλος ο κ. Ερντογάν. Αν επιλέξει τα βραχυπρόθεσμα οφέλη που η Βρετανία του προσφέρει, μπορεί σε μια μετέπειτα φάση να αντιμετωπίσει πολύ παράξενες και απρόσμενες συνέπειες. Είναι άλλο πράγμα να μπεις στην ΕΕ από την πόρτα κι άλλο να σκαρφαλώσεις από το παράθυρο. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δε θέλουν την Τουρκία εντός ΕΕ. Ένας τρόπος αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος είναι να προσπαθήσεις να τους αλλάξεις γνώμη. Η άλλη είναι μέσω τεχνασμάτων. Μόλις οι Ευρωπαίοι ανακαλύψουν περί τίνος πρόκειται, θα πυροδοτηθεί μια ραγδαία αύξηση της εχθρότητάς τους προς την Τουρκία, συμβάλλοντας και αυτή στην καταστροφή της ευρωπαϊκής δομής στην οποία η Άγκυρα θέλει να ενταχθεί.
Κανείς δε μπορεί να είναι σίγουρος τι θα αποφασίσει ο απρόβλεπτος πρόεδρος της Τουρκίας. Είναι αναμφίβολα, μαέστρος στις τακτικές, αλλά θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι κι έξυπνος σχεδιαστής στρατηγικής.
Αν δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις για τον Ερντογάν, μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την απαράμιλλη σταθερότητα των Βρετανών σχεδιαστών στρατηγικής και τη λύπη τους που τα ξαδέλφια τους στην άλλη άκρη του Ατλαντικού δεν τους αντιμετωπίζουν πάντα σαν τους πιο κατάλληλους συμβούλους της Αυτοκρατορίας. Μερικές φορές η Βρετανική πολιτική είναι τόσο περίπλοκη που ακόμα κι οι ίδιοι οι υπουργοί της Αυτής Μεγαλειότητος δυσκολεύονται να κατανοήσουν το νόημά της. Δεν ξέρουμε αν αυτό συμβαίνει με τον νυν Υπουργό Εξωτερικών, πράγμα που ίσως να εξηγούσε γιατί δεν πήγε ο ίδιος στην Άγκυρα. Αλλά ίσως αυτός ήταν ο λόγος που ένας άλλος Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών έπρεπε να γίνει ιδιαίτερα σαφής στους συναδέλφους του στο Υπουργικό Συμβούλιο, ώστε να τους βοηθήσει να καταλάβουν τι ακριβώς έκανε.
Αυτός ήταν ο Harold Mac Millan. Μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο για την Κύπρο (ξανά!) είχε πει: “Ο στόχος μας στις διαπραγματεύσεις, είναι να αντιτάξουμε στους ‘Ελληνες την άρνηση των Τούρκων να δεχθούν την ‘Ενωση (με την Ελλάδα), ώστε να τους εξαναγκάσουμε να δεχτούν τη δική μας κυριαρχία (“Our goal in the negotiations is to oppose the Greeks to the refusal of the Turks to accept Enosis, the union with Greece, in order to condition them to accept our sovereignty”)
Το τελικό αποτέλεσμα μιας τέτοιας προσέγγισης, που επίσης είχε υιοθετηθεί από την Ουάσιγκτον, ήταν η τεράστια εχθρότητα μεταξύ Ελλήνων και Τουρκοκυπρίων, και μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δυο αιματηρές συγκρούσεις στην ίδια την Κύπρο, μια στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα, η παραλίγο καταστροφή της Ν.Α πτέρυγας του NATO και δεκαετίες έντονου αντιαμερικανισμού στην Ελλάδα. Τόσο ο Πρόεδρος Κλίντον όσο κι ο αναπληρωτής υπουργός Χόλμπρουκ ένιωσαν την ανάγκη να απολογηθούν, και ο Χένρι Κίσσιγκερ ακόμα κατηγορείται για ότι έκανε στην Κύπρο. Άξιζε τελικά τον κόπο;
Αν χρειαζόταν να εξηγηθούν οι παρόντες στόχοι της κας Μέι, ο Mac Millan πιθανότατα θα έλεγε : “Ο στόχος μας στις διαπραγματεύσεις είναι να δελεάσουμε τους Τούρκους, ώστε να πιστέψουν ότι θα κερδίσουν από την άρση των εγγυήσεών τους και του βέτο τους στην Κύπρο, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στην Ελληνική κυβέρνηση και στον Αναστασιάδη να μας παραχωρήσουν την κυριαρχία στο νησί, όπως έχουν ήδη συμφωνήσει να κάνουν”.
Αλλά τώρα δε μιλάμε για μια “όχι πλήρως ανεξάρτητη ” Κύπρο , όπως το τοποθετούσε ο υπουργός Αποικιών Hopkins στη δεκαετία του 50. Μιλάμε για την απόλυτη διάλυση ενός κράτους, το οποίο τυγχάνει να είναι μέλος της ΕΕ. Αυτός ο τρόπος “επίλυσης της (ως τώρα παγωμένης) διένεξης στην Κύπρο, απειλεί να μετατρέψει το νησί σε μια νέα Συρία στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό είναι που χρειαζόμαστε;
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
(1) Για λεπτομέρειες σχετικά με αυτό το περίεργο “κράτος” , 50% Έλληνες και 50% Τούρκοι, με μια “διεθνή δύναμη” να το αστυνομεύει, δες τη συνέντευξη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών στο ειδησεογραφικό πρακτορείο DPA (21-1-2017)
(2) Οι φόβοι του κ. Ερντογάν δεν είναι απαραίτητα παρανοϊκές παραισθήσεις. Διακεκριμένοι Αμερικάνοι νεοσυντηρητικοί σχεδόν κάλεσαν δημόσια τον τουρκικό στρατό να οργανώσει πραξικόπημα εναντίον του Ερντογάν. Δες άρθρο για το πραξικόπημα του Ιουλίου στην Τουρκία, Τα Τούρκικα ΜΜΕ που υποστηρίζον τον Ερντογάν, ήταν γεμάτα από τέτοιους ισχυρισμούς.
(3) Όπως αποδεικνύει η “ιστορική στατιστική” κρίσεις γύρω από την Κύπρο ( ή προσπάθειες να “επιλυθεί το κυπριακό, όπως τώρα) πάντα προηγήθηκαν μεγάλων πολέμων στη Μέση Ανατολή, δεδομένης της στρατηγικής θέσης του νησιού, που ελέγχει όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Όντας οι ίδιοι οι Βρετανοί νησιώτες, πάντα αντιλαμβανόντουσαν πάρα πολύ καλά τη στρατηγική σημασία της Κύπρου. Για αυτό το λόγο το Λονδίνο φρόντιζε οι αξιωματούχοι της ΕΕ, αρμόδιοι για τα θέματα της Κύπρου να είναι Βρετανοί στην εθνικότητα. Αλλά πάλι μπορεί κάποιος να πιστεύει, αν το επιθυμεί, ότι αυτό ήταν μια απλή σύμπτωση.
Το 1954,το Εργατικό Κόμμα ήταν στην αντιπολίτευση και ο πρώην υπουργός των Αποικιών Griffiths ξαφνικά θυμήθηκε ότι ήταν σοσιαλιστής και έθεσε ερώτημα για το μέλλον της Κύπρου κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης στη Βουλή των Κοινοτήτων (27-7-1954), στον Harry Hopkins, τον υπουργό των Αποικιών του συντηρητικού κόμματος. Υποχρέωσε έτσι τον Hopkins, με σκοπό να τον ανακαλέσει στην τάξη , να δηλώσει δημοσίως το μόνιμο Βρετανικό και Δυτικό στρατηγικό δόγμα για την Κύπρο: “ Ήταν ανέκαθεν κατανοητό και συμφωνημένο ότι υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές στην Κοινοπολιτεία οι οποίες, δεδομένου των περιστάσεων, ποτέ δεν μπορούν να ελπίσουν ότι θα γίνουν τελείως ανεξάρτητες». Αυτό είναι το δόγμα που προσπαθούν να εφαρμόσουν και στη Γενεύη τώρα, με μια διαφορά. Δε θέλουν “μερική”, “όχι πλήρη” ανεξαρτησία της Κύπρου, όπως το 1960. Τώρα θέλουν την απόλυτη κατάργηση του κράτους της Κύπρου!
(4) Όταν μερικούς μήνες πριν, ο αριστερός ηγέτης των Τουρκοκυπρίων βγήκε στην τηλεόραση για να ζητήσει κάποια ανεξαρτησία από την Τουρκία, ο Πρόεδρος Ερντογάν του υπενθύμισε δημόσια ότι θα ήταν καλύτερα να κρατήσει το στόμα του κλειστό. Δεν του είπε ευθέως ότι θα πρέπει να είναι προσεκτικός αν θέλει να «κρατήσει το κεφάλι στους ώμους του». Αλλά το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο και κανείς Τούρκος δε θέλει να κάνει αστεία με τον Πρόεδρο σήμερα.
Μετάφραση Αντιγόνη Σάχερ