Του Κώστα Στούπα
Όταν οι βοηθοί του ηγεμόνα τα κάνουν όλα λάθος οι μέρες του ηγεμόνα είναι λίγες.
Λαό Τσε κινέζος φιλόσοφος
Για όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία τα στοιχεία που ανακοίνωσε προχθές η ΕΛΣΤΑΤ δεν αποτελούν έκπληξη.
Τα θετικά στοιχεία των προηγούμενων τριμήνων δεν συνοδεύονταν από τα αντίστοιχα ποιοτικά στοιχεία στην οικονομία.
Κάθε τρίμηνο του 2016 εξισορρόπησε την απόκλιση του αντίστοιχου τριμήνου του 2015.
Οι αδαείς ("ηλίθιοι") περί τα οικονομικά χαίρονται με αυτό γιατί το επόμενο τρίμηνο θα έχει θετικό πρόσημο επειδή το πρώτο τρίμηνο του 2016 είχε παρουσιάσει αξιοσημείωτη ύφεση. Η τριμηνιαία αυτή εξομάλυνση όμως είναι χειρότερη από την πτώση.
Κάτι που πέφτει βίαια μπορεί και να αντιδράσει εξίσου βίαια. Αρκεί να έχει ελαστικότητα και να προσκρούσει σε κάτι σταθερό, όπως π.χ. ένα λαστιχένιο μπαλάκι σε ένα πάτωμα. Ένα ποτήρι π.χ. απ’ όσο ψηλά και να πέσει στο πάτωμα δεν θα αναπηδήσει. Θα γίνει θρύψαλα.
Η μεταβολή του ΑΕΠ και κατά συνέπεια η ελληνική οικονομία μοιάζει με ένα καρδιογράφημα που τείνει προς την ευθεία γραμμή που υποδηλώνει το θάνατο. Αυτό που περιγράφει την ελληνική οικονομία καλύτερα δεν είναι ο σχηματισμός V ή ο σχηματισμός W αλλά το L. Ήτοι πέφτει και δεν σηκώνεται.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση σχεδόν από το 2008, με εξαίρεση μια αναιμική αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,6% το 2014 την οποία έπνιξε εν τη γενέσει της η έλευση της "παλαβής" αριστεράς στην εξουσία.
Δεν υπάρχει άλλο προηγούμενο στην ιστορία των ελεύθερων οικονομιών τέτοιας έκτασης και βάθους ύφεσης. Η ελληνική κρίση έχει ξεπεράσει σε διάρκεια και το μεγάλο κραχ του 1929.
Τέτοια χαρακτηριστικά έχουν παρουσιάσει μόνο Σοβιετικού τύπου οικονομίες.
Οι "ινστρούχτορες" των οικονομικών στην Ελλάδα και την Ε.Ε. αφελώς περιμένουν την οικονομία να αντιδράσει βασιζόμενοι στις αταβιστικές συνήθειες του οικονομικού κύκλου.
Η Ελλάδα δεν είναι μια συνηθισμένη περίπτωση οικονομίας. Η Ελλάδα δεν μοιάζει με λαστιχένιο "μπαλάκι" που θα αντιδράσει στην πρόσκρουση με το έδαφος. Σε λαστιχένιο "μπαλάκι" επιμένει να τη μετατρέψει μόνο το ΔΝΤ.
Οι σοβιετικές οικονομίες μετά την πτώση στα τέλη της δεκαετίας του ’80 δεν αντέδρασαν σαν λαστιχένιο "μπαλάκι" αλλά σαν ραγισμένο ποτήρι. Θρυμματίστηκαν και διαλύθηκαν.
Τέτοιου είδους οικονομίες συνήθως επιβιώνουν γιατί υπάρχουν κάποιοι "σκληροί" μονοπωλιακοί πόροι που τις συντηρούν. Για τις σοβιετικές οικονομίες ήταν οι πρώτες ύλες της Ρωσίας. Όταν οι τιμές των πρώτων υλών βρέθηκαν στην κάτω πλευρά του κύκλου και αποκαλύφθηκαν τα χρέη, χρεοκόπησαν.
Για την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια εκτός των εισροών από ΕΕ και ΕΚΤ την κατάσταση εξομάλυναν τα τουριστικά έσοδα και η πτώση της τιμής του πετρελαίου.
Η τιμή του πετρελαίου μέχρι το 2014 ήταν πάνω από τα 100 δολ. το βαρέλι. Στα τέλη του 2015 έπεσε μέχρι τα 30 δολ. Αυτός είναι ένας βασικός λόγος που το 2015 η Ελλάδα απέφυγε τα χειρότερα.
Τα έσοδα από τον τουρισμό από 9,6 δισ. το 2010 το 2015 έφτασαν στο υψηλότερο σημείο στα 14,1 δισ. ευρώ. Αυτό έγινε γιατί μια σειρά ανταγωνιστικές αγορές από την Αίγυπτο, τη Μέση Ανατολή μέχρι και την Τουρκία έκλεισαν για Ευρωπαίους τουρίστες λόγω γεωπολιτικών εντάσεων. Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές οικονομίες τα πήγαιναν καλά και ο κόσμος επέλεγε να ταξιδέψει στο εσωτερικό.
Αντί να επωφεληθεί η Ελλάδα της ευνοϊκής συγκυρίας και να ολοκληρώσει μεταρρυθμίσεις που θα μετέτρεπαν την οικονομία από ραγισμένο ποτήρι σε λαστιχένιο μπαλάκι, αμυνόταν για να διασώσει προνόμια που η οικονομία δεν μπορεί να καλύψει.
Αντί να εξομαλύνει την αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους την επιβάρυνε συνεχίζοντας να συνταξιοδοτεί 50άρηδες.
Αντί να μειώσει κράτος, δαπάνες και φόρους φρόντιζαν να συντηρήσουν τους αργόμισθους πελάτες με οριζόντιες μειώσεις.
Αντί να απελευθερώσει τις απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα για να μην κατεβάζουν ρολά οι επιχειρήσεις στην πρώτη αναποδιά, αγωνίζονται με νύχια και με δόντια να παραμείνουν οι άνεργοι κοντά στο 1,5 εκατ.
Το τραγικό είναι πως αυτοί που μας κυβερνούν δεν αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει γύρω τους.
Προχθές ο πρωθυπουργός, μια ώρα πριν η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώσει τα στοιχεία που σόκαραν (τα οποία ανακοινώνονται με σταθερό προγραμματισμό) πανηγύριζε στο υπουργικό συμβούλιο για την έλευση της ανάπτυξης.
Κάποιος που διαθέτει αίσθηση πολιτικής αυτοσυντήρησης θα ζήταγε τις παραιτήσεις όλων των συμβούλων που τον έστειλαν "αδιάβαστο". Θα ζητούσε εξηγήσεις από το "καφενείο" που παριστάνει το οικονομικό επιτελείο.
Λίγες μέρες νωρίτερα αποκαλύφθηκε η τραγική αποτυχία της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης Κατρούγκαλου-Αχτσιόγλου-Πετρόπουλου. Τις εισφορές του ΕΦΚΑ τις κατέβαλαν λιγότεροι από το 50% των υπόχρεων και ας διαφήμιζαν οι παραπάνω πως το 80% ευνοείται από τις νέες ρυθμίσεις.
Τα λάθη στους κυβερνητικούς χειρισμούς μετά το καλοκαίρι αντί να μειώνονται αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.
Αν ο κ. Τσίπρας αντί για τον κινέζο Μάο διάβαζε τον κινέζο Λάο Τσε θα γνώρισε πως όταν τα λάθη των βοηθών πολλαπλασιάζονται, οι μέρες του ηγεμόνα μετράνε αντίστροφα...