Επιστρέφοντας από το Πακιστάν ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν απείλησε με μεγαλύτερη εμπλοκή της Τουρκίας στην συριακή κρίση, γράφει ο δημοσιογράφος Seth J. Frantzman* στην ιστοσελίδα του National Interest.
«Μετά την απελευθέρωση της αλ Μπαμ από το ΙΚ νέος στόχος της Τουρκίας είναι η Μανμπίζ. Αυτή είναι μια πόλη που ανήκει στους Άραβες και όχι στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις που δεν πρέπει επίσης να μετέχουν στην επιχείρηση κατά της Ράκα», δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν αναφερόμενος στις ΣΔΔ που αποτελούνται κυρίως από κουρδικές δυνάμεις του YPG.
Γράφει ο δημοσιογράφος: Η δήλωσή του αυτή αποτελεί ανοικτή πρόκληση στην αμερικανική πολιτική στη Συρία και, έμμεσα, απειλή για τις αμερικανικές δυνάμεις εκεί που μάχονται μαζί με τις ΣΔΔ.
Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει πολλά στελέχη των ειδικών τους δυνάμεων προς ενίσχυση Κούρδων και Αράβων συμμάχων τους στην ανατολική Συρία. Είναι πάντως η δεύτερη φορά που ο Ερντογάν απειλεί με επέκταση της δράσης του στην Συρία που έχει στόχο την ενίσχυση των σουνιτών ανταρτών που μάχονται κατά του Άσαντ.
Ο Ερντογάν απείλησε επίσης του Κούρδους με εισβολή στην Μανμπίζ. Στις 25 Φεβρουαρίου η φιλική του εφημερίδα Σαμπάχ είχε αναφέρει πως ο ο επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή (Central Command) στρατηγός Βοτέλ είχε πραγματοποιήσει μυστική επίσκεψη στην Συρία και είχε αφήσει να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ θα αναλάβουν ευρύτερο ρόλο στέλνοντας περισσότερα στρατεύματα.
Οι Αμερικανοί ήδη έχουν ήδη εντείνει τις επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών στη Ράκα μαζί με τους Ιρακινούς. Οι τουρκικές απειλές έρχονται την ώρα που ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει την συντριβή του ΙΚ και απαιτεί από το Πεντάγωνο έναν νέο σχέδιο για τον σκοπό αυτό. Αυτό που οι ΗΠΑ φοβούνται είναι ότι οι Κούρδοι σύμμαχοί τους στην Συρία θα εμπλακούν σε σύγκρουση με τους επίσης συμμάχους τους Τούρκους.
Αποτέλεσμα των ανησυχιών αυτών είναι να ακολουθούν επαμφοτερίζουσα πολιτική, μεταξύ CIA και Πενταγώνου. Από τη μια η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και ο πλέον στενός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή. Αμέσως μετά την ορκωμοσία του, ο νέος επικεφαλής της CIA, Μάικ Πομπέο, μετέβη στην Τουρκία. Την ίδια ώρα το Πεντάγωνο συσφίγγει τις σχέσεις του με τους Κούρδους εξοπλίζοντάς τους ακόμα και με οχήματα μάχης.
Η Τουρκία αναμένει βελτίωση των σχέσεων με ΗΠΑ με την κυβέρνηση Τραμπ αλλά παράλληλα θέλει να δοκιμάσει την αντοχή των διμερών σχέσεων. Η Τουρκία θα επιχειρήσει να εκδιώξει τις ΣΔΔ πέραν του Ευφράτη.
Ωστόσο οι Κούρδοι και οι σύμμαχοί τους έδωσαν και κέρδισαν την σκληρή μάχη για την Μανμπίζ κατά του ΙΚ και μάλλον δεν θα υποχωρήσουν εύκολα έναντι των Τούρκων. Για να ενισχύσουν τη θέση τους οι Κούρδοι μπορεί να επιδιώξουν να κερδίσουν την υποστήριξη του στρατού του Άσαντ, παραχωρώντας του τον έλεγχο χωριών, καθώς γνωρίζουν ότι η Τουρκία φοβάται άμεση εμπλοκή με τον υποστηριζόμενο από τη Ρωσία Άσαντ.
Ο Ερντογάν χαρακτηρίζει τρομοκράτες τους Κούρδους και δηλώνει πως «Είναι αδύνατο η Τουρκία να αποδεχθεί την παρουσία ενόπλων τρομοκρατών στα σύνορά της». Χαρακτηρίζοντας όμως τους μαχητές με τους οποίους οι ΗΠΑ συνεργάζονται στενά εδώ και καιρό και οι οποίοι έχουν τον σημαντικότερο ρόλο στην ήττα των τζιχαντιστών ως τρομοκράτες, η Τουρκία έρχεται σε άμεση αντιπαράθεση με τους Αμερικανούς.
Η Άγκυρα θέλει να επηρεάσει την αμερικανική πολιτική ώστε η Ουάσιγκτον να υποστηρίξει τους φίλα προσκείμενους στην Τουρκία αντάρτες στην επίθεση κατά του προπυργίου των τζιχαντιστών, τη Ράκα. Μια τέτοια επίθεση όμως μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την απομάκρυνση των Κούρδων και τον τερματισμό της υποστήριξής τους από τις ΗΠΑ.
Θα έρθει η Τουρκία σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ; Και οι δύο πλευρές πρέπει να κινηθούν προσεκτικά καθώς η ήττα των τζιχαντιστών θα αφήσει πολιτικό κενό. Ποιος θα σπεύσει να το καλύψει;
Η παρουσία τουρκικών και αμερικανικών ειδικών δυνάμεων, τεθωρακισμένων και αεροσκαφών στην ίδια περιοχή αυξάνει τις πιθανότητες ενός ατυχήματος όπως συνέβη με το ρωσικό μαχητικό. Στην ευρύτερη εικόνα η Τουρκία θέλει να δει πόσο μακριά η κυβέρνηση Τραμπ θα φτάσει στην υποστήριξη των Κούρδων.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ο Τραμπ κράτησε κοντά του τον ειδικό σύμβουλο του Ομπάμα και υποστηρικτή των Κούρδων Μπρετ Μακγούρκ. Η Τουρκία μπορεί να προκαλέσει και σε άλλα σημεία την πολιτική Τραμπ. Στο βόρειο Ιράκ η Τουρκία βομβαρδίζει τους Κούρδους του ΡΚΚ και διατηρεί βάση στο ιρακινό Κουρδιστάν.
Η Τουρκία θέλει να προστατεύσει τους σουνίτες Άραβες και Τουρκομάνους , την ώρα που οι ΗΠΑ συνεχίζουν να συνεργάζονται με τη Βαγδάτη η οποία αντιμάχεται την τουρκική παρουσία. Στόχος της Άγκυρας είναι η δημιουργία μιας σφαίρας επιρροής στην περιοχή. Και θα δει πόσο η σφαίρα αυτή μπορεί να επεκταθεί ακόμα και εις βάρος των ΗΠΑ.
Στις 6 Μαρτίου η κατάσταση στην Μανμπίζ, επίκεντρο του τουρκικού ενδιαφέροντος, πήρε νέα τροπή όταν το Πεντάγωνο ανακοίνωσε πως τα αμερικανικά στρατεύματα που βρίσκονται στην περιοχή θα αποτρέψουν όλες τις πλευρές να εμπλακούν με οποιονδήποτε άλλον αντίπαλο πλην του ΙΚ.
Την ίδια ώρα μια μεγάλη φάλαγγα τεθωρακισμένων οχημάτων με μεγάλες αμερικανικές σημαίες φωτογραφήθηκαν κοντά στη Μανμπίζ. Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου χαρακτήρισε την παρουσία της φάλαγγας ως έμπρακτο σημείο ασφάλειας και αποτροπής.
Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με την πληροφορία πως Ρωσία και καθεστώς Άσαντ σχεδιάζουν να δημιουργήσουν μια ζώνη αποτροπής μεταξύ Τούρκων και Κούρδων περιπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση και αποτρέπει ακόμα περισσότερο τουρκικές κινήσεις.
Όμως το συριακό καθεστώς, οι Κούρδοι, οι ΣΔΔ, οι ΗΠΑ, η Τουρκία και οι υποστηριζόμενοι από αυτήν αντάρτες βρίσκονται, όλοι, πολλοί κοντά και ο κίνδυνος σύγκρουσης αυξάνει.
Seth J. Frantzman is a Jerusalem-based journalist who holds a PhD from The Hebrew University of Jerusalem