Γιώργος Καλλινίκου
Εξήντα ολόκληρα χρόνια συμπληρώνονται την ερχόμενη Παρασκευή από εκείνη την ανοιξιάτικη μέρα, που η πύλη του θανάτου στάθηκε υπερβολικά μικρή για να περάσει η τιτάνια ψυχή ενός υπερήφανου Έλληνα. Εξήντα ολόκληρα χρόνια από εκείνη την ημέρα, που ένα τρανταχτό «Όχι», συγκλόνισε τα βουνά της Κύπρου. Συντάραξε τους κάμπους. Ανάγκασε τα πουλιά να σιγήσουν. «Εκείνο τ’ «όχι» δεν το επανέλαβε η ηχώ, ήταν πολύ βαρύ για να το μεταφέρει», αποτύπωσε με απαράμιλλο τρόπο ο τεράστιος Μόντης. «Εκείνο το πρωί, ένας άνθρωπος θ’ άλλαζε τ’ όνομα των βουνών», προσθέτει ο ποιητής, σφραγίζοντας τον τρόπο με τον οποίο η Ιστορία οφείλει να περιλάβει στις σελίδες της τη θυσία του τιτάνα Γρηγόρη Αυξεντίου. Ήταν μόλις 29 ετών. Δεν είχε προλάβει να ζήσει. Δεν είχε καν προλάβει να σκεφτεί πώς να ζήσει. Ανάμεσα στο μπαρούτι και τις σφαίρες, με στήθη φουσκωμένα από ελληνικό πνεύμα, συνεπαρμένος από το μέγιστο των οραμάτων, αυτό της ελευθερίας, δεν είχε καιρό να σκεφτεί να ζήσει. Είχε προλάβει, όμως, να σκεφτεί να πεθάνει. Με τρόπο μοναδικό. Φωνάζοντας στους αποικιοκράτες με περηφάνια μνημειώδη: «Μέχρι σήμερα μαθαίνατε πως πολεμούν οι Έλληνες. Σήμερα θα μάθετε και πώς πεθαίνουν».
Τι τραγική ειρωνεία, Γρηγόρη. Σήμερα θα συγκεντρωθούν στον ηρωικό Μαχαιρά για το ετήσιο μνημόσυνό σου. Συμπληρώνονται 60 χρόνια από την ανυπέρβλητη θυσία σου. Θα συγκεντρωθούν οι πολιτικοί νάνοι για να σε τιμήσουν. Για να σου απευθύνουν και φέτος μεγαλοστομίες, πομπώδεις λόγους, παχιά λόγια. Ιδιαίτερα φέτος. Η συμπλήρωση του αριθμού 60 θα τους «εξιτάρει». Θα τους «εμπνεύσει». Τι τραγική ειρωνεία; Όλα αυτά σήμερα. Την ίδια ημέρα με τα καρναβάλια. Ναι, ξέρω. Έχεις κι εσύ πια αντιληφθεί. Πως οι πολιτικοί νάνοι φοράνε ολόχρονα τις μάσκες. Η σημερινή συγκυρία είναι, απλώς, μια συνωμοσία του σύμπαντος. Για να υπερτονισθεί το πολιτικό καρναβάλι στους απλούς ανθρώπους τούτου του δύσμοιρου τόπου, που ακόμη δεν τους πήρανε χαμπάρι. Που ακόμη τους επιτρέπουν να τους παραμυθιάζουν. Να δει τους πολιτικούς αρλεκίνους, που δεν θα διστάσουν, ακόμη και σε μια τόσο ιερή στιγμή, ακόμη και μπροστά σε έναν από τους πιο λαμπρούς ήλιους που ανέτειλαν ποτέ σε αυτό το νησί, να φορέσουν τη μάσκα της υποκρισίας. Να τους ακούσουν να εκθειάζουν τον «Σταυραετό». Αυτόν, που το ωστικό κύμα το οποίο προκάλεσε το μεγαλειώδες θάρρος και η συγκλονιστική αυτοθυσία του, υποχρέωσε την υφήλιο να υποκλιθεί.
Εσύ, όμως, «Σταυραετέ», γνωρίζεις πια, ότι δεν έχουν τη δύναμη να βγάλουν τη μάσκα της υποκρισίας και σε αντικρίσουν με το πραγματικό τους αποκρουστικό πρόσωπο. Δεν θα τολμήσουν εκεί, μπροστά σου, να επαναλάβουν τη σιχαμερή ανακάλυψή τους, ότι κόπηκε ο ομφάλιος λώρος. Δεν θα τολμήσουν να ψελλίσουν την απέχθειά τους για τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας. Πώς να τολμήσουν οι υποκριτές; Πού να βρουν τέτοια δύναμη, όταν γνωρίζουν ότι η ασύγκριτη θυσία σου, καθοδηγείτο από τον πόθο για Ελλάδα και για ένωση; Πώς να τολμήσουν να σου πουν ότι άδικα πρόσφερες τα νιάτα σου για εκείνον τον σκοπό; Δεν τολμάνε, Γρηγόρη και το γνωρίζεις. Πού να βρουν τα κότσια να ξεστομίσουν εκείνο το οποίο γράφουν σε κάποιες εγκυκλίους, προτρέποντας να μην επισκέπτονται τα φυλακισμένα μνήματα μαθητές; Για να μην τρομάξουν, λένε οι αθεόφοβοι… Εξήγα τους, ότι σε εκείνο το χώρο, ο μόνος που τρόμαξε ήταν ο χάρος, όταν αντίκρισε κατάματα την αστείρευτη παλικαριά σας. Πού να βρουν κουράγιο να πούνε, εκεί μπροστά σου, ότι έχει μερικές εβδομάδες που σφάζονται αν πρέπει να μιλάνε στους μαθητές για το ενωτικό δημοψήφισμα; Πού να τολμήσουν, αφού γνωρίζουν ότι από εκεί άντλησες τη δύναμη για να βροντοφωνάξεις στους Άγγλους «μολών λαβέ»; Κάπου εκεί στον Μαχαιρά, θα βρίσκονται σήμερα κι εκείνοι που προσπάθησαν να κρυφτούν πίσω από μια χυδαία αποχή. Ξέχασαν, όμως, ότι έτσι έκρυψαν στιγμιαία το προσωπείο τους, αλλά αποκάλυψαν το ποταπό τους πρόσωπο. Και φυσικά, δεν θα τολμήσουν ούτε καν να ψιθυρίσουν ότι έσπευσαν να αλλάξουν το νόμο οι γονυπετείς ταγοί, για να καλοπιάσουν τον Μουσταφά. Πώς να μπορέσουν; Εσύ ήσουν ανυπότακτος, ασυμβίβαστος για λευτεριά. Αυτοί υποτάσσονται και συμβιβάζονται με όλα.
Ξέρω, Γρηγόρη, δεν θα κλάψεις για όλα αυτά. Οι ήρωες δεν κλαίνε. Άσε μας εμάς να το κάνουμε. Να τρέξει ένα δάκρυ για το κατάντημα όλων αυτών. Που πρώτα θα έρθουν με τη μάσκα της υποκρισίας να σε τιμήσουν και μετά θα την βγάλουν και θα οδηγηθούν στις λεωφόρους του καρναβαλιού με το πραγματικό τους πρόσωπο. Διότι εκεί δεν χρειάζονται μάσκες. Βρίσκονται στο φυσικό τους περιβάλλον…
Τι τραγική ειρωνεία, Γρηγόρη. Σήμερα θα συγκεντρωθούν στον ηρωικό Μαχαιρά για το ετήσιο μνημόσυνό σου. Συμπληρώνονται 60 χρόνια από την ανυπέρβλητη θυσία σου. Θα συγκεντρωθούν οι πολιτικοί νάνοι για να σε τιμήσουν. Για να σου απευθύνουν και φέτος μεγαλοστομίες, πομπώδεις λόγους, παχιά λόγια. Ιδιαίτερα φέτος. Η συμπλήρωση του αριθμού 60 θα τους «εξιτάρει». Θα τους «εμπνεύσει». Τι τραγική ειρωνεία; Όλα αυτά σήμερα. Την ίδια ημέρα με τα καρναβάλια. Ναι, ξέρω. Έχεις κι εσύ πια αντιληφθεί. Πως οι πολιτικοί νάνοι φοράνε ολόχρονα τις μάσκες. Η σημερινή συγκυρία είναι, απλώς, μια συνωμοσία του σύμπαντος. Για να υπερτονισθεί το πολιτικό καρναβάλι στους απλούς ανθρώπους τούτου του δύσμοιρου τόπου, που ακόμη δεν τους πήρανε χαμπάρι. Που ακόμη τους επιτρέπουν να τους παραμυθιάζουν. Να δει τους πολιτικούς αρλεκίνους, που δεν θα διστάσουν, ακόμη και σε μια τόσο ιερή στιγμή, ακόμη και μπροστά σε έναν από τους πιο λαμπρούς ήλιους που ανέτειλαν ποτέ σε αυτό το νησί, να φορέσουν τη μάσκα της υποκρισίας. Να τους ακούσουν να εκθειάζουν τον «Σταυραετό». Αυτόν, που το ωστικό κύμα το οποίο προκάλεσε το μεγαλειώδες θάρρος και η συγκλονιστική αυτοθυσία του, υποχρέωσε την υφήλιο να υποκλιθεί.
Εσύ, όμως, «Σταυραετέ», γνωρίζεις πια, ότι δεν έχουν τη δύναμη να βγάλουν τη μάσκα της υποκρισίας και σε αντικρίσουν με το πραγματικό τους αποκρουστικό πρόσωπο. Δεν θα τολμήσουν εκεί, μπροστά σου, να επαναλάβουν τη σιχαμερή ανακάλυψή τους, ότι κόπηκε ο ομφάλιος λώρος. Δεν θα τολμήσουν να ψελλίσουν την απέχθειά τους για τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας. Πώς να τολμήσουν οι υποκριτές; Πού να βρουν τέτοια δύναμη, όταν γνωρίζουν ότι η ασύγκριτη θυσία σου, καθοδηγείτο από τον πόθο για Ελλάδα και για ένωση; Πώς να τολμήσουν να σου πουν ότι άδικα πρόσφερες τα νιάτα σου για εκείνον τον σκοπό; Δεν τολμάνε, Γρηγόρη και το γνωρίζεις. Πού να βρουν τα κότσια να ξεστομίσουν εκείνο το οποίο γράφουν σε κάποιες εγκυκλίους, προτρέποντας να μην επισκέπτονται τα φυλακισμένα μνήματα μαθητές; Για να μην τρομάξουν, λένε οι αθεόφοβοι… Εξήγα τους, ότι σε εκείνο το χώρο, ο μόνος που τρόμαξε ήταν ο χάρος, όταν αντίκρισε κατάματα την αστείρευτη παλικαριά σας. Πού να βρουν κουράγιο να πούνε, εκεί μπροστά σου, ότι έχει μερικές εβδομάδες που σφάζονται αν πρέπει να μιλάνε στους μαθητές για το ενωτικό δημοψήφισμα; Πού να τολμήσουν, αφού γνωρίζουν ότι από εκεί άντλησες τη δύναμη για να βροντοφωνάξεις στους Άγγλους «μολών λαβέ»; Κάπου εκεί στον Μαχαιρά, θα βρίσκονται σήμερα κι εκείνοι που προσπάθησαν να κρυφτούν πίσω από μια χυδαία αποχή. Ξέχασαν, όμως, ότι έτσι έκρυψαν στιγμιαία το προσωπείο τους, αλλά αποκάλυψαν το ποταπό τους πρόσωπο. Και φυσικά, δεν θα τολμήσουν ούτε καν να ψιθυρίσουν ότι έσπευσαν να αλλάξουν το νόμο οι γονυπετείς ταγοί, για να καλοπιάσουν τον Μουσταφά. Πώς να μπορέσουν; Εσύ ήσουν ανυπότακτος, ασυμβίβαστος για λευτεριά. Αυτοί υποτάσσονται και συμβιβάζονται με όλα.
Ξέρω, Γρηγόρη, δεν θα κλάψεις για όλα αυτά. Οι ήρωες δεν κλαίνε. Άσε μας εμάς να το κάνουμε. Να τρέξει ένα δάκρυ για το κατάντημα όλων αυτών. Που πρώτα θα έρθουν με τη μάσκα της υποκρισίας να σε τιμήσουν και μετά θα την βγάλουν και θα οδηγηθούν στις λεωφόρους του καρναβαλιού με το πραγματικό τους πρόσωπο. Διότι εκεί δεν χρειάζονται μάσκες. Βρίσκονται στο φυσικό τους περιβάλλον…