του Κ.Ν. Σταμπολή
Όσο και εάν δεν θέλουμε να το ομολογήσουμε, σήμερα η τροφοδοσία του Ελληνικού ενεργειακού συστήματος εξαρτάται σε ένα αξιοσημείωτο βαθμό από την Τουρκία, αφού μέσω αυτής προμηθευόμαστε το 25% περίπου των εγχώριων αναγκών αερίου, (βλέπε Ελληνο-Τουρκικός αγωγός αερίου από το 2007) ενώ παράλληλα λειτουργεί διασυνοριακή ηλεκτρική διασύνδεση υψηλής τάσης μέσω της οποίας πραγματοποιούνται συναλλαγές ηλεκτρισμού και ικανοποιούνται βασικές ανάγκες ευστάθειας του συστήματος. Επιπλέον, μέσω των στενών των Δαρδανελίων διέρχονται καθημερινά μεγάλες ποσότητες πετρελαίου προερχόμενες από τη Ρωσία, ένα μέρος των οποίων, -αργό ποικιλίας Ural- καταλήγει σε Ελληνικές διυλιστηριακές μονάδες. Ακόμη η χώρα μας προμηθεύεται πετρέλαιο από το λιμενικό κόμβο του Τσεϊχάν στην Ανατολική Μεσόγειο όπου καταλήγουν αγωγοί που μεταφέρουν πετρέλαιο από το Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν και Ιράκ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΕΝΕ το 60% του πετρελαίου που προμηθεύεται η χώρα μας διέρχεται με τον έναν ή άλλο τρόπο μέσω των Τουρκικών εδαφών και θαλασσών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ο κομβικός ρόλος της Τουρκίας στη τροφοδοσία της διεθνούς πετρελαϊκής αγοράς, αφού μέσω αυτής διέρχεται καθημερινά περίπου το 4.0% του αργού που διακινείται παγκοσμίως.
Σήμερα η Τουρκία ευρίσκεται σε αναβρασμό καθώς οδηγείται στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου όπου μέσω αυτού επιδιώκονται βασικές θεσμικές αλλαγές, όπου μεταξύ άλλων καταργείται το πρωθυπουργικό αξίωμα, ενώ ενδυναμώνεται περεταίρω το προεδρικό αξίωμα μέσω υπερεξουσιών. Η πορεία προς το δημοψήφισμα και οι μεγάλες εσωτερικές αντιδράσεις που αυτό έχει δημιουργήσει, σε συνδυασμό με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στα νότια σύνορα της χώρας κατά Κούρδων και Ισλαμιστών, και το πρωτοφανές κύμα τρομοκρατίας που αυτό έχει ξεσπάσει στο εσωτερικό της Τουρκίας τους τελευταίους μήνες, έχουν όπως αναμένετο ένα αρνητικό αντίκτυπο στις Ελληνο- Τουρκικές σχέσεις λόγω του αντιπερισπασμού που επιχειρεί η Άγκυρα στο Αιγαίο. Έτσι τις τελευταίες εβδομάδες η ένταση στις σχέσεις Αθήνας- Άγκυρας κλιμακώνεται καθημερινώς προς κάλυψη των ψηφοθηρικών αναγκών του Τούρκου προέδρου Ρετζίπ Ταγίπ Ερντογάν, χωρίς να αποκλείεται ακόμα και θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο ή κάπου αλλού. Κάτι που θα επιδεινώσει τις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών με κίνδυνο αυτή τη φορά να κινδυνεύσει η ενεργειακή τροφοδοσία της χώρας. Γιατί σε αντίθεση με την περίοδο των Ιμίων τον Ιανουάριο- Φεβρουάριο του 1996 σήμερα η ενεργειακή τροφοδοσία της χώρας μας εξαρτάται πλέον σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τη Τουρκία (αφού τώρα πέραν του αργού πετρελαίου έχει προστεθεί το φυσικό αέριο και ο ηλεκτρισμός). Με την Άγκυρα να μην διστάζει ούτε στιγμή να διακόψει ή να εμποδίσει την ενεργειακή μας προμήθεια αφού καλώς εχόντων των πραγμάτων, δηλαδή σε περιόδους ηρεμίας, έχουν υπάρξει αρκετές φορές σοβαρά προβλήματα στη μεταφορά αερίου ή στην παροχή της ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να εξυπηρετηθούν κατά προτεραιότητα εσωτερικές ανάγκες της γείτονος.
Εν κατακλείδι σήμερα βιώνουμε μία μάλλον απρόβλεπτη κατάσταση σε ότι αφορά την ενεργειακή μας τροφοδοσία μέσω Τουρκίας, για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον σε ότι έχει να κάνει με τις εσωτερικές εξελίξεις στη γείτονα, όπου ο παράγων τρομοκρατία και αστάθεια δημιουργούν πρωτόγνωρες συνθήκες για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, από την οποία όμως εξαρτάται και η χώρα μας αφού προμηθεύεται πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό μέσω αυτής. Δεύτερον, λόγω της κλιμακούμενης έντασης στο Αιγαίο και των συνεχών φραστικών απειλών κατά της χώρας μας από τον Τούρκο πρόεδρο αλλά και από τους πολιτικούς τους συμμάχους με συνεχή προβολή εδαφικών διεκδικήσεων. Η χρησιμοποίηση του ενεργειακού όπλου από την Άγκυρα εις βάρος μας, έστω και σε περιορισμένη έκταση, δεν μπορεί πλέον να αποκλεισθεί ως τρόπος αντίδρασης στην περίπτωση θερμού ή άλλου επεισοδίου.