Απόδοση: Μιχ. Στυλιανού
Πληροφορίες της ρωσικής εφημερίδας Ιζβέστια από πηγή του υπουργείου των Εξωτερικών αναφέρει ότι, ανταποκρινόμενη σε παρακλήσεις των ΗΠΑ, η Ρωσία επανασύνδεσε σιωπηρά την «θερμή γραμμή» επικοινωνίας μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών στρατιωτικών στη Συρία.
Η Ρωσία είχε διακόψει αυτή την γραμμή επικοινωνίας σε αντίδραση της αμερικανικής πυραυλικής επίθεσης εναντίον της αεροπορικής βάσεως Αλ-Σαρυάτ της Συρίας στις 6 Απριλίου.
Αμεση συνέπεια του μέτρου ήταν η εντυπωσιακή διακοπή των αμερικανικών αεροπορικών επιχειρήσεων, για την αποφυγή του κινδύνου τυχαίας συγκρούσεως με την ρωσική αεροπορία στη Συρία, όπου η Ρωσία –λόγω της παρουσίας των αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 και S-300VM Antey- ελέγχει τον εναέριο χώρο.
Αυτή η πτυχή της διακοπής λειτουργίας της «θερμής γραμμής ασφαλείας πτήσεων» ελάχιστα και επιπόλαια αναφέρθηκε από την συστημική ενημέρωση στη Δύση όπως επίσης διέφυγε ανάδειξης και σχολιασμού η δραματική συνέπεια που είχε για τις αμερικανικές αεροπορικές επιχειρήσεις στη Συρία.
Ωστόσο, σε συνδυασμό με την παρουσία των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων στη Συρία, παρέσχε στους Ρώσους την δυνατότητα να αντιδράσουν στον αμερικανικό βομβαρδισμό κατά τρόπο αποφασιστικό και ταυτόχρονα διακριτικό, που απέφευγε την επικίνδυνη κλιμάκωση αλλά καθιστούσε σαφές και δυνατό το ρωσικό μήνυμα.
Αυτό που έκαναν οι Ρώσοι με την αποκατάσταση της «θερμής γραμμής», αφού την είχαν διακόψει επί αρκετές εβδομάδες, ήταν
να καταστήσουν σαφές στους Αμερικανούς ότι η ανεμπόδιστη αεροπορική δράση τους στη Συρία εξαρτάται από τη ρωσική συμφωνία και ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να συμφωνήσει εάν οι Αμερικανοί ξαναχτυπήσουν τις συριακές ένοπλες δυνάμεις.
Οι ΗΠΑ επείγοντο να ξαναρχίσουν τις πλήρεις αεροπορικές επιχειρήσεις τους εναντίον των τζιχαντιστών του ΙΚ και γι’ αυτό ήθελαν την ταχύτερη δυνατή επαναλειτουργία του «κόκκινου τηλεφώνου». Οι Ρώσοι, από την πλευρά τους, ήξεραν ότι εάν επέμεναν να κρατούν τη γραμμή κλειστή επί πολύ, σε κάποιο σημείο οι Αμερικανοί θα ήταν αναγκασμένοι –ακόμη και για λόγους γοήτρου- να επαναρχίσουν πλήρεις επιχειρήσεις, ακόμη και με τον κίνδυνο ένοπλης σύγκρουσης με τους Ρώσους.
Και οι δύο πλευρές επομένως είχαν ισχυρό κίνητρο για αποκλιμάκωση.
Είναι βέβαιο ότι οι ΗΠΑ έδωσαν στους Ρώσους την διαβεβαίωση που ζητούσαν –και πράγματι ο Τραμπ, ο ΥΠΕΞ Τίλλερσον και ο Σύμβουλος Ασφαλείας ΜακΜάστερ το έκαναν δημόσια. Είναι ωστόσο απίθανο ότι οι Ρώσοι αποδέχονται οποιεσδήποτε αμερικανικές υποσχέσεις με εμπιστοσύνη στην αξιοπιστία τους. Γι’ αυτό, κατά τις προσεχείς εβδομάδες θα αρχίσουν διακριτικά να ενισχύουν την αεροπορική άμυνα της Συρίας για να αυξήσουν τους κινδύνους για τους Αμερικανούς οποιασδήποτε νέας επίθεσης εναντίον της. Το είπαν ήδη άλλωστε και θα το κάνουν.
Σε σχέση μάλιστα με τα ανωτέρω, τις τελευταίες μέρες κυκλοφορούν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι οι Ρώσοι σχεδιάζουν να εφοδιάσουν τη Συρία με αντιαεροπορικά συστήματα BUK, Tor και Pantsir, για την αύξηση δραστικότητας της συριακής αεράμυνας.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η γραμμή στρατιωτικής επικοινωνίας αποκαταστάθηκε κατόπιν προσωπικού αιτήματος του υπουργού των Εξωτερικών Ρεξ Τίλλερσον στο Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρώφ. Αυτό θα πρέπει να έγινε στην τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών στις 21 Απριλίου. Και η «θερμή γραμμή» θα αποκαταστάθηκε την επομένη.
Πολιτικοί και εμπειρογνώμονες στη Ρωσία πιστεύουν πως η Ουάσιγκτων αναγκάσθηκε να κάνει αυτό το βήμα, επειδή η έλλειψη συντονισμού με τη Ρωσία θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες.
«Η πολιτική της Ουάσιγκτων είναι πραγματιστική», είπε ο Ιγκόρ Μορόσωφ, μέλος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της ρωσικής ΄Ανω Βουλής. «Το Στέητ Ντηπάρτμεντ ξέρει καλά ότι η στρατηγική πρωτοβουλία στον εναέριο χώρο της Συρίας είναι στα χέρια των ρωσικών αερο-διαστημικών δυνάμεων. ΄Ετσι, για την αποφυγή οποιωνδήποτε απρόβλεπτων καταστάσεων στο αέρα, οι ΗΠΑ υπέβαλαν αυτό το αίτημα».
Ο Γιούρι Ζίνιν, κορυφαίος ερευνητής στο Κέντρο Συνεργασίας Πολιτισμών, στο Πανεπιστήμιο MGIMO στη Μόσχα, είπε: «Η Ουάσιγκτων υποκίνησε την αντίδρασή μας. Δεδομένου ότι παραβιάστηκε η εθνική κυριαρχία της Συρίας, οι ενέργειές μας μπορούν να χαρακτηριστούν μάλλον μετριοπαθείς. Ιδιαίτερα αυτό θα μπορούσε να είχε οδηγήσει στον θάνατο Αμερικανών συμβούλων και στρατιωτών στη Συρία.»
Με την αναστολή του μηχανισμού ασφαλείας πτήσεων, η Ρωσία σηματοδότησε ότι δεν θα αφήσει τις ΗΠΑ να παίρνουν ασυντόνιστες και μονομερείς αποφάσεις στη Συρία. Προφανώς οι ΗΠΑ έπιασαν το μήνυμα.
Η Ρωσία είχε διακόψει αυτή την γραμμή επικοινωνίας σε αντίδραση της αμερικανικής πυραυλικής επίθεσης εναντίον της αεροπορικής βάσεως Αλ-Σαρυάτ της Συρίας στις 6 Απριλίου.
Αμεση συνέπεια του μέτρου ήταν η εντυπωσιακή διακοπή των αμερικανικών αεροπορικών επιχειρήσεων, για την αποφυγή του κινδύνου τυχαίας συγκρούσεως με την ρωσική αεροπορία στη Συρία, όπου η Ρωσία –λόγω της παρουσίας των αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 και S-300VM Antey- ελέγχει τον εναέριο χώρο.
Αυτή η πτυχή της διακοπής λειτουργίας της «θερμής γραμμής ασφαλείας πτήσεων» ελάχιστα και επιπόλαια αναφέρθηκε από την συστημική ενημέρωση στη Δύση όπως επίσης διέφυγε ανάδειξης και σχολιασμού η δραματική συνέπεια που είχε για τις αμερικανικές αεροπορικές επιχειρήσεις στη Συρία.
Ωστόσο, σε συνδυασμό με την παρουσία των ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων στη Συρία, παρέσχε στους Ρώσους την δυνατότητα να αντιδράσουν στον αμερικανικό βομβαρδισμό κατά τρόπο αποφασιστικό και ταυτόχρονα διακριτικό, που απέφευγε την επικίνδυνη κλιμάκωση αλλά καθιστούσε σαφές και δυνατό το ρωσικό μήνυμα.
Αυτό που έκαναν οι Ρώσοι με την αποκατάσταση της «θερμής γραμμής», αφού την είχαν διακόψει επί αρκετές εβδομάδες, ήταν
να καταστήσουν σαφές στους Αμερικανούς ότι η ανεμπόδιστη αεροπορική δράση τους στη Συρία εξαρτάται από τη ρωσική συμφωνία και ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να συμφωνήσει εάν οι Αμερικανοί ξαναχτυπήσουν τις συριακές ένοπλες δυνάμεις.
Οι ΗΠΑ επείγοντο να ξαναρχίσουν τις πλήρεις αεροπορικές επιχειρήσεις τους εναντίον των τζιχαντιστών του ΙΚ και γι’ αυτό ήθελαν την ταχύτερη δυνατή επαναλειτουργία του «κόκκινου τηλεφώνου». Οι Ρώσοι, από την πλευρά τους, ήξεραν ότι εάν επέμεναν να κρατούν τη γραμμή κλειστή επί πολύ, σε κάποιο σημείο οι Αμερικανοί θα ήταν αναγκασμένοι –ακόμη και για λόγους γοήτρου- να επαναρχίσουν πλήρεις επιχειρήσεις, ακόμη και με τον κίνδυνο ένοπλης σύγκρουσης με τους Ρώσους.
Και οι δύο πλευρές επομένως είχαν ισχυρό κίνητρο για αποκλιμάκωση.
Είναι βέβαιο ότι οι ΗΠΑ έδωσαν στους Ρώσους την διαβεβαίωση που ζητούσαν –και πράγματι ο Τραμπ, ο ΥΠΕΞ Τίλλερσον και ο Σύμβουλος Ασφαλείας ΜακΜάστερ το έκαναν δημόσια. Είναι ωστόσο απίθανο ότι οι Ρώσοι αποδέχονται οποιεσδήποτε αμερικανικές υποσχέσεις με εμπιστοσύνη στην αξιοπιστία τους. Γι’ αυτό, κατά τις προσεχείς εβδομάδες θα αρχίσουν διακριτικά να ενισχύουν την αεροπορική άμυνα της Συρίας για να αυξήσουν τους κινδύνους για τους Αμερικανούς οποιασδήποτε νέας επίθεσης εναντίον της. Το είπαν ήδη άλλωστε και θα το κάνουν.
Σε σχέση μάλιστα με τα ανωτέρω, τις τελευταίες μέρες κυκλοφορούν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι οι Ρώσοι σχεδιάζουν να εφοδιάσουν τη Συρία με αντιαεροπορικά συστήματα BUK, Tor και Pantsir, για την αύξηση δραστικότητας της συριακής αεράμυνας.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η γραμμή στρατιωτικής επικοινωνίας αποκαταστάθηκε κατόπιν προσωπικού αιτήματος του υπουργού των Εξωτερικών Ρεξ Τίλλερσον στο Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρώφ. Αυτό θα πρέπει να έγινε στην τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών στις 21 Απριλίου. Και η «θερμή γραμμή» θα αποκαταστάθηκε την επομένη.
Πολιτικοί και εμπειρογνώμονες στη Ρωσία πιστεύουν πως η Ουάσιγκτων αναγκάσθηκε να κάνει αυτό το βήμα, επειδή η έλλειψη συντονισμού με τη Ρωσία θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες.
«Η πολιτική της Ουάσιγκτων είναι πραγματιστική», είπε ο Ιγκόρ Μορόσωφ, μέλος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της ρωσικής ΄Ανω Βουλής. «Το Στέητ Ντηπάρτμεντ ξέρει καλά ότι η στρατηγική πρωτοβουλία στον εναέριο χώρο της Συρίας είναι στα χέρια των ρωσικών αερο-διαστημικών δυνάμεων. ΄Ετσι, για την αποφυγή οποιωνδήποτε απρόβλεπτων καταστάσεων στο αέρα, οι ΗΠΑ υπέβαλαν αυτό το αίτημα».
Ο Γιούρι Ζίνιν, κορυφαίος ερευνητής στο Κέντρο Συνεργασίας Πολιτισμών, στο Πανεπιστήμιο MGIMO στη Μόσχα, είπε: «Η Ουάσιγκτων υποκίνησε την αντίδρασή μας. Δεδομένου ότι παραβιάστηκε η εθνική κυριαρχία της Συρίας, οι ενέργειές μας μπορούν να χαρακτηριστούν μάλλον μετριοπαθείς. Ιδιαίτερα αυτό θα μπορούσε να είχε οδηγήσει στον θάνατο Αμερικανών συμβούλων και στρατιωτών στη Συρία.»
Με την αναστολή του μηχανισμού ασφαλείας πτήσεων, η Ρωσία σηματοδότησε ότι δεν θα αφήσει τις ΗΠΑ να παίρνουν ασυντόνιστες και μονομερείς αποφάσεις στη Συρία. Προφανώς οι ΗΠΑ έπιασαν το μήνυμα.