Καλή Ανάσταση! Η ευχή απευθύνεται σ' όσους πιστεύουν. Στους άλλους, καλή Κυριακή. Επειδή όμως και η Κυριακή προέρχεται από το όνομα του Κυρίου της Ανάστασης και πάλι θεωρώ ότι δεν σέβομαι την ανεξιθρησκεία τους. Αλλά όσοι δεν πιστεύουν, δεν έχουν και θρησκεία. Αρα δεν έχει νόημα η ανεξιθρησκεία τους...
Για τους πιστούς, ακόμη και για τους εξ' εθισμού ή και υποκριτικά πιστούς, η προσέγγιση του Πάσχα χρειάζεται την απλότητα της αγάπης και τη φωτισμένη απλή πίστη. Δεν χρειάζεται σίγουρα τη βαρβαρότητα του εθίμου του σουβλίσματος του αρνιού και τη διάχυση του πόνου των αμνοεριφίων που οδηγούνται κάτω από άθλιες συνήθως συνθήκες στη σφαγή, για να καταλήξουν στο εβραικό έθιμο του σουβλίσματος, με τους "πανηγυριώτες" του Πάσχα να χορεύουν και να τραγουδούν γύρω από την καμμένη σάρκα!..
Κι αν εξαιρέσουμε τούτο το βάρβαρο έθιμο, χωρίς την απλότητα της αγάπης και την απλή πίστη, Πάσχα θα έρχονται και Πάσχα θα φεύγουν. Και εμείς θα μένουμε προ του κλειστού Τάφου. Το χριστιανικό μυστήριο, ιδωμένο στην έσχατη έκφρασή του, στην Ανάσταση του Χριστού, φωτίζει την ιστορία των ψυχών ως ιερή πληροφορία.
Ανάγει στον ακοίμητο "τύπο" της διαρκούς επιφάνειας και αποκάλυψης, ενώ ταυτόχρονα κατάγει στη χώρα των στεναγμών και του άγχους ως έγχρονη μαρτυρία του Υπερούσιου.
Ολη η πίστη και η υπόσταση του Χριστιανισμού στηρίζεται στον άδειο Τάφο. Γι' αυτό και ήταν για τους Ιουδαίου σκάνδαλο και για τους Ελληνες φιλοσόφους μωρία.
Από το κενό μνήμα Του και την "κοινή εντολή" ανέβλυσε μια καινούργια ζωή. Η χριστιανική ζωή με τις νέες ηθικές της αξίες. Ο Χριστιανισμός προκάλεσε ανακατάταξη στον πίνακα των αξιών και τοποθέτησε την αγάπη στη θέση της δικαιοσύνης.
Οι θρησκευτικές έννοιες προκύπτουν από θρησκευτικά βιώματα. Αν συνεπώς δεν συνοδεύονται από τέτοια βιώματα, εκπίπτουν σε εννοιολογικά ράκη, ανίκανα να υπερασπίσουν την υπόθεσή τους. Και τα θρησκευτικά βιώματα είναι από τα συγκλονιστικότερα του ανθρώπου. Γι' αυτό και δεν συμβαίνουν την κάθε στιγμή και στον κάθε άνθρωπο.
Η πλέον γνήσια φανέρωση των θρησκευτικών βιωμάτων συμβαίνει σε ορισμένα άτομα και σε ορισμένο χρόνο. Ο αιφνίδιος αυτός καταιγισμός πνεύματος συνιστά την αποκάλυψη και αποτελεί την πηγή από την οποία αντλεί το αθάνατο νερό ο μετέπειτα θρησκευτικός βίος των ανθρώπων και των κοινωνιών.
Κι ωστόσο, δεν θα ήταν δυνατός αυτός ο βίος, αν στα κατάβαθα της συνείδησης του κάθε ανθρώπου, δεν υπήρχε η δυνατότητα της θρησκευτικής εμβίωσης, η οποία όσο δεν μπορεί να εκφραστεί αυτοτελώς, βρίσκει την έκφρασή της μέσα από την επανάληψη της αλλοτινής αποκάλυψης, που φτάνει ως εμάς με την παράδοση. Η παράδοση είναι συνεπώς η κυριολεκτική παράδοση από χέρι σε χέρι της φλόγας, που κάποτε άναψε και έτσι πυρπολεί τις ψυχές μέσα στο χρόνο.
Οι ψυχές όμως διαθέτουν το κατάλληλο υλικό για να πυρποληθούν, αλλιώς η φλόγα θα έσβηνε κάπου στη μέση της διαδρομής. Οσο ο σύγχρονος πολιτισμός ερημώνει τις ψυχές, τόσο οι αλλοτινές φωτιές του πνεύματος σταματούν εκείθεν της ερήμου.
Δεν είναι όμως δυνατόν να μιλούμε ούτε για θάνατο, ούτε για Ανάσταση, αν δεν αντιληφθούμε και αν δεν βιώσουμε ως το βάθος της τη σημαντικότητα του ανθρώπινου προσώπου, η οποία βέβαια δεν εξαντλείται με έννοιες και λόγια. Το μόνο συγκλονιστικό "πράγμα" που υπάρχει στον κόσμο είναι η παρουσία του προσώπου, διότι μόνο δι' αυτού φανερώνεται η εσωτερικότητα του κόσμου,η οποία δεν είναι ωσάν την εσωτερικότητα ενός δοχείου, αλλά είναι το εντελώς άλλο του κόσμου, άτοπο και άχρονο.
Γι' αυτό στον τόπο και στο χρόνο σταυρώνεται. Η σταύρωση Του στον κόσμο τούτο είναι η μοίρα Του, επειδή δεν είναι εκ του κόσμου τούτου, αλλά και γι' αυτό ανασταίνεται. Αν δεν ήταν για Ανάσταση, δεν θα ήταν για σταύρωση!..
Για να νοηθεί καλύτερα η έννοια της Ανάστασης πρέπει να διαχωριστεί αποφασιστικά από την έννοια της αθανασίας. Η αθανασία παρουσιάζεται ως κάτι δεδομένο και ως κάτι φυσικό. Η Ανάσταση δεν είναι δεδομένη και είναι αυτόχρημα πνευματική. Επειδή δεν είναι δεδομένη, εκζητείται από την πάσχουσα ύπαρξη και έπεται του δράματος της ψυχής στον κόσμο.
Η Κυριακή της Αναστάσεως ακολουθεί πάντα τη Μεγάλη Παρασκευή που συνιστά την τραγωδία του ανθρώπινου προσώπου στον κόσμο. Αν ο άνθρωπος δεν βιώσει το χρόνο ως ημέρα Μεγάλης Παρασκευής, θα πεί πως δεν ζει ως πρόσωπο μέσα στον κόσμο, άρα δεν έχει ανάγκη από καμία ευαγγελία Αναστάσεως. Η αθανασία είναι χρόνος χωρίς αρχή και χωρίς τέλος. Αντίθετα, η "αιώνια ζωή", που είναι καρπός της Ανάστασης, είναι η αναίρεση του χρόνου, είναι καθαρή ποιότητα!
Η Ανάσταση νοείται μόνον ως προιόν προσωπικής σχέσης με τον προσωπικό Θεό, όπου διασώζεται η μνήμη του αγώνα της ψυχής για την κατάκτηση της αιωνιότητας. Δεν ταυτίζεται με το σούβλισμα του αρνιού και τη διάχυση του πόνου των σφαγιασθέντων ζώων.
Η Ανάσταση έχει νόημα, όταν το ανθρώπινο πρόσωπο ζει οριακά την παρουσία του τον κόσμο. Οταν, δηλαδή, ζει στον κόσμο, όχι ως κάτι το αυτονόητο, αλλά ως κάτι το βαθύτατα μυστηριακό, τη στιγμή της φανέρωσης του. Και τη ζει τη φανέρωση μέσα στο άνυσμα μιας ζωής, η οποία ύστερα αφανίζεται.
Η απόσυρση της ζωήςαπό τη φανέρωση συνιστά άλλο μυστήριο, το οποίο διαλευκαίνεται μέσα στο μυστήριο της Ανάστασης. Και τότε θα γνωρίσουμε, όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι, τι μας συνέβη.
Διότι τώρα ζούμε "εν αινίγματι".
Καλή Ανάσταση!..