δικηγόρος Αθηνών
Μετά το θάνατο κάποιου όλη η περιουσία του κληρονομείται από τους κληρονόμους που είτε είναι οι στενοί συγγενείς του είτε αναφέρονται στη διαθήκη του.
Η κληρονομιαία περιουσία αποτελείται και από ενεργητικό και το παθητικό της, οπώς αυτό αποτιμάται σε χρήμα. Με άλλα λόγια τα χρέη που έχει κάποιος από δάνεια, από άλλες οφειλές ή στην εφορία, στα ασφαλιστικά ταμεία κτ.λ. κληρονομούνται με τον ίδιο τρόπο που κληρονομούνται και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία, π.χ. τα ακίνητα, οι τραπεζικοί λογαριασμοί, τα κοσμήματα κ.τ.λ.
Ο κάθε κληρονόμος έχει εκ του νόμου δικαίωμα να αποποιηθεί την κληρονομιά που του αφήνεται μέσα σε προθεσμία 4 μηνών από τον θάνατο του διαθέτη αν είναι κάτοικος Ελλάδος και ενός χρόνου αν είναι κάτοικος εξωτερικού ο διαθέτης ή ο κληρονόμος.
Αποποίηση γίνεται συνήθως όταν το παθητικό της κληρονομιάς είναι μεγαλύτερο του ενεργητικού, δηλαδή όταν τα χρέη και οι οφειλές ξεπερνούν τα άλλα περιουσιακά στοιχεία.
Π.χ. αν κάποιος έχει μόνο ένα ακίνητο σαν περιουσιακό στοιχείο και χρέη προς τράπεζες, εφορία κτ.λ. που ξεπερνούν την εμπορική αξία του ακινήτου, τότε σε αυτή την περίπτωση είναι πιο συμφέρον για τον κληρονόμο να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα στην 4μήνη προθεσμία.
Δεν υπάρχει τμηματική ή εν μέρει αποποίηση. Δηλαδή δεν μπορεί κάποιος να αποποιηθεί τα χρέη και να αποδεχθεί την υπόλοιπη περιουσία. Η αποποίηση αφορά πάντα το σύνολο της κληρονομιαίας περιουσίας.
Η αποποίηση γίνεται στο γραμματέα του Ειρηνοδικείου του τόπου θανάτου του διαθέτη. Πρώτοι αποποιούνται οι αναγκαστικοί κληρονόμοι αν δεν υπάρχει διαθήκη. Δηλ. τα τέκνα και οι σύζυγοι.
Μετά την αποποίηση των πρώτων κληρονόμων η 4μηνη προθεσμία ξεκινά για τους κληρονόμους που θα κληρονομούσαν αν δεν υπήρχαν οι πρώτοι κληρονόμοι.
Δηλαδή αν αποβιώσει κάποιος που είχε σύζυγο δύο τέκνα και δύο αδέλφια, αποποιούνται πρώτα τα τέκνα και ο /η σύζυγος. Μετά την αποποίηση αυτών ξεκινά η 4μήνη προθεσμία αποποίησης των αδελφών του.
Προσοχή! Αν τα τέκνα έχουν παιδιά δηλαδή ο αποβιώσας είχε εγγόνια, μετά τα τέκνα, πρέπει να αποποιηθούν τα εγγόνια. Αν τα εγγόνια είναι ανήλικα η αποποίηση γίνεται μόνο με δικαστική απόφαση. Ο χρόνος από την κατάθεσης της αίτησης αποποίησης στο δικαστήριο και μέχρι την έκδοση της δικαστικής απόφασης δεν μετράει και το τετράμηνο της αποποίησης υπολογίζεται με τον χρόνο που έχει προηγηθεί της αίτησης και έπεται της έκδοσης απόφασης.
Το ίδιο εννοείται ότι ισχύει και για τα αδέλφια του αποβιώσαντος. Αν έχουν παιδιά (δηλ. τα ανίψια), πρέπει και αυτά με την σειρά τους να αποποιηθούν μετά τους γονείς. Κι αν έχουν κι αυτά ανήλικα τέκνα, τότε θα πρέπει να κάνουν αποποίηση και για τα παιδιά τους με τον τρόπο που αναφέρθηκε παραπάνω.
Αναστασία Χρ. Μήλιου
Δικηγόρος παρ’Εφέταις Αθηνών
Λεωφ. Μεσογείων 403, Αγία Παρασκευή
Τηλ. 213-0338950, 6945-028153
e-mail: natmil@otenet.gr, www.legalaction.gr