Ο Ελληνας για χρόνια τώρα βρίσκεται σε κατάσταση κατάπτωσης και χωρίς προσανατολισμό. Ούτε η νόηση, ούτε η θέληση φαίνονται ικανές να τον αποσπάσουν από την αμηχανία και τη σύγχυση, γιατί ακριβώς η νόηση και η θέληση ήταν από τις πρώτες που ένιωσαν την αμηχανία τούτη και τη σύγχυση.
Η περίοδος των επώδυνων και αποθαρρυμένων ψηλαφήσεων κράτησε καιρόν αρκετό προτού τερματιστεί. Το αίτημα της δημοκρατίας είναι η κοινωνική αντίδραση πλέον. Να αντικατασταθούν οι ατομικές θελήσεις για τη ζωή με το μαζικό ένστικτο της ζωής. Η ατομική συνείδηση να παραχωρήσει τη θέση της στην ομαδική ψυχή.
Συμβαίνει με τους λαούς ό,τι συμβαίνει στο θέατρο, μπροστά σ' ένα δραματικό έργο: μια ομόθυμη συγκίνηση, μια βιαιότητα, διαλύει τις χίλιες προσωπικότητες του κοινού σε μια και μόνη προσωπικότητα αφελή και γεμάτη πάθος,που δεν έχει άλλη ψυχή εκτός από εκείνη που δημιουργεί το θέαμα.
Ωστόσο, στην κοινωνική κωμωδία ή τραγωδία, η ομαδική προσωπικότητα εξακολουθεί να διατηρείται, της χρειάζεται κάποια τροφοδότηση, ένας αρχηγός, κάποια παντιέρα, πειθαρχία.
Σε τούτο τον τόπο των τελευταίων χρόνων, οι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις υποχωρούν και παραμερίζουν για να ενισχυθεί η ηγετική τάξη στην αντιμετώπιση των υποτιθέμενων επειγόντων καθηκόντων της.
Και κάτι άλλο ακόμη συμβαίνει που είναι χειρότερο και επιζήμιο για τον αγώνα τον κοινωνικό: τα τυχόν ελαττώματα της ηγετικής αυτής τάξης καλύπτονται η παρασιωπούνται και χρονοτριβεί έτσι η αλλαγή που θα διευκόλυνε την επίτευξη ουσιωδών κοινωνικών επιδιώξεων, αλλά και την έξοδο από την κρίση.
Και βέβαια σε τούτο το τόπο, πολλά από εκείνα που θεωρούσαμε ότι αποτελούσαν την ουσία της δημοκρατίας, αποκαλύπτεται τώρα ότι έχουν εφαρμογή μόνο σε μια μερική άποψη της δημοκρατίας ή και καθόλου.