Δυστυχώς δεν υπάρχει σπίτι χωρίς σκόνη. Αυτή η συνηθισμένη σκόνη απαρτίζεται από μεγάλη ποικιλία διαφορετικών ουσιών και αποτελεί μια εξαιρετικά συχνή αιτία αλλεργίας. Η κύρια πηγή αλλεργιογόνων ουσιών της οικιακής σκόνης είναι τα ακάρεα.
Σύμφωνα με τη μη κερδοσκοπική εταιρεία «ΑΝΟΙΞΗ» για τις αλλεργίες και το άσθμα,
σήμερα υπολογίζεται ότι το 5 έως 30% του πληθυσμού παρουσιάζει ευαισθησία στα ακάρεα, ενώ σε ορισμένες περιοχές το ποσοστό των ασθματικών που έχουν ευαισθησία στα ακάρεα φθάνει το 85%.
Αυτό σημαίνει πως όταν κάποιος που είναι ευαισθητοποιημένος στα ακάρεα έρχεται σε επαφή με ουσίες που παράγονται απ' αυτά μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα ρινίτιδας ή άσθματος.
Στη συνέχεια παρέχονται βασικές πληροφορίες για τα ακάρεα της οικιακής σκόνης: τι είναι, πού βρίσκονται, ποιες συνθήκες επιτρέπουν την ανάπτυξή τους αλλά και οδηγίες για το πώς θα περιορίσετε τον αριθμό και τη συγκέντρωσή τους στο σπίτι σας.
Η σκόνη και τα ακάρεα
Πολύ συχνά ακούμε ότι κάποιος «είναι αλλεργικός στη σκόνη». Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι η σκόνη του δρόμου ή η σκόνη που βλέπουμε στο σπίτι είναι η αιτία της αλλεργίας. Στην πραγματικότητα, με τα σωματίδια της σκόνης του σπιτιού μεταφέρονται μικροσκοπικές ουσίες που προέρχονται από τα ακάρεα.
Τι είναι τα ακάρεα
Τα ακάρεα είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί (αόρατοι με γυμνό μάτι) που ανήκουν στην οικογένεια των αρθροπόδων, την οικογένεια στην οποία ανήκει και η αράχνη. Ζουν σε όλα τα σπίτια σε συγκεντρώσεις που εξαρτώνται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Συνήθως περιέχονται 100 με 500 ακάρεα ανά γραμμάριο σκόνης αλλά ορισμένες φορές μπορεί να φτάσουν και τα 20.000/gr. Ζουν περίπου 30 μέρες και τα θηλυκά γεννούν 25 με 30 νέα ακάρεα στη διάρκεια της ζωής τους. Η παρουσία τους δεν έχει σχέση με το πόσο καθαρό είναι ένα σπίτι, αλλά με τις ιδιαίτερες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας που επικρατούν στο περιβάλλον του σπιτιού.
Οι συνθήκες του περιβάλλοντος
Τα ακάρεα τρέφονται από τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας και τις τρίχες που φυσιολογικά πέφτουν από τον άνθρωπο, άρα ζουν και αναπτύσσονται μόνο κοντά σε ανθρώπους. Δεν δαγκώνουν και δεν είναι βλαβερά, εκτός από την κατηγορία των ανθρώπων που είναι αλλεργικοί σε αυτά. Για την επιβίωση και αναπαραγωγή τους είναι απαραίτητη η τροφή αλλά και κατάλληλες συνθήκες σχετικής υγρασίας και θερμοκρασίας. Οι ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη και πολλαπλασιασμό τους είναι σχετική υγρασία 75% και θερμοκρασία 25-30o C. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις τους βρίσκονται στα στρώματα, στα μαξιλάρια, στους καναπέδες, στα χαλιά, στις κουρτίνες, στις ταπετσαρίες και στα χνουδωτά παιχνίδια.
Πώς μπορεί κανείς να αναγνωρίσει μια αλλεργία από ακάρεα
Τα συχνότερα συμπτώματα είναι: μπουκωμένη μύτη, φτάρνισμα, καταρροή και φαγούρα στη μύτη και στα μάτια, ιδίως κατά το πρωινό ξύπνημα. Σε βαρύτερες περιπτώσεις προκαλούνται βήχας ή και επεισόδια δύσπνοιας. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, με κάποια επίταση τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες, ανάλογα πάντα με τις συνθήκες υγρασίας. Η διάγνωση της ευαισθητοποίησης στα ακάρεα γίνεται από τους αλλεργιολόγους με τη διενέργεια των αλλεργικών δερματικών δοκιμασιών. Πρέπει να σημειωθεί ότι όσοι παρουσιάζουν ευαισθησία στα ακάρεα δεν παρουσιάζουν αλλεργική νόσο, ούτε κατ' ανάγκη για τα αλλεργικά συμπτώματα που προαναφέρθηκαν ευθύνονται πάντα τα ακάρεα. Ο συσχετισμός της ευαισθητοποίησης με τη νόσο δεν είναι πάντοτε εύκολος και μπορεί να γίνει μόνο από εξειδικευμένους αλλεργιολόγους. Η αντιμετώπιση του προβλήματος συνίσταται στην αποφυγή, στη φαρμακευτική αγωγή και στη θεραπεία απευαισθητοποίησης (ανοσοθεραπεία).
Η σημασία της αποφυγής τους
Εάν κάποιο μέλος της οικογένειας παρουσιάζει αλλεργία στα ακάρεα πρέπει να γνωρίζετε ότι το πρώτο βήμα της θεραπείας είναι η μείωση του πληθυσμού των ακάρεων στο σπίτι. Το γεγονός αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες η μείωση των ακάρεων στον χώρο του σπιτιού έχει σαν αποτέλεσμα σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων και μείωση της χρήσης φαρμάκων.
Μέτρα για τη μείωση των ακάρεων στο σπίτι
- Μείωση της σχετικής υγρασίας στο σπίτι σε <50 br=""><50%: Αυτό επιτυγχάνεται με τον καλό αερισμό του σπιτιού και τη χρήση κλιματιστικών.
<50 br="">- Αποφυγή υλικών που είναι θέσεις για την ανάπτυξη ακάρεων: Αποφύγετε ή αντικαταστήστε μοκέτες, παχιά χαλιά, ταπετσαρίες, κουβέρτες, κ.ά.
- Προτιμότερο είναι να μην υπάρχουν χαλιά στο σπίτι, αν όμως αυτό δεν είναι δυνατό τοποθετήστε τουλάχιστον λεπτά χαλιά χωρίς μεγάλο πέλος, σκουπίστε τα τακτικά με ηλεκτρική σκούπα και αφαιρέστε τα όταν δεν χρειάζονται πια.
- Καθαρίστε το σπίτι με ηλεκτρική σκούπα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Αλλάζετε τακτικά το φίλτρο και τη σακούλα της σκούπας.
- Αν σκεφτούμε ότι ένας άνθρωπος περνά κατά μέσο όρο το ένα τρίτο του χρόνου του στο κρεβάτι και ότι οι μεγαλύτερες ποσότητες ακάρεων παρατηρούνται στα κρεβάτια,
επικεντρώστε τις προσπάθειές σας στις κρεβατοκάμαρες των αλλεργικών ατόμων. Καλύψτε τα στρώματα και τα μαξιλάρια με ειδικά καλύμματα που δεν επιτρέπουν την επαφή με τα ακάρεα. Πλένετε τουλάχιστον κάθε 7 μέρες τα κλινοσκεπάσματα και τα μαξιλάρια με καυτό νερό.
- Κρεμάτε πάντα τα ρούχα σας στις ντουλάπες και μην επιτρέπετε ζώα στις κρεβατοκάμαρες.
- Απομακρύνετε τα λούτρινα παιχνίδια από το δωμάτιο των παιδιών ή τουλάχιστον πλύνετέ τα στο πλυντήριο δύο φορές την εβδομάδα.
- Προτιμότερο είναι να μην υπάρχουν χαλιά στο σπίτι, αν όμως αυτό δεν είναι δυνατό τοποθετήστε τουλάχιστον λεπτά χαλιά χωρίς μεγάλο πέλος, σκουπίστε τα τακτικά με ηλεκτρική σκούπα και αφαιρέστε τα όταν δεν χρειάζονται πια.
- Καθαρίστε το σπίτι με ηλεκτρική σκούπα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Αλλάζετε τακτικά το φίλτρο και τη σακούλα της σκούπας.
- Αν σκεφτούμε ότι ένας άνθρωπος περνά κατά μέσο όρο το ένα τρίτο του χρόνου του στο κρεβάτι και ότι οι μεγαλύτερες ποσότητες ακάρεων παρατηρούνται στα κρεβάτια,
επικεντρώστε τις προσπάθειές σας στις κρεβατοκάμαρες των αλλεργικών ατόμων. Καλύψτε τα στρώματα και τα μαξιλάρια με ειδικά καλύμματα που δεν επιτρέπουν την επαφή με τα ακάρεα. Πλένετε τουλάχιστον κάθε 7 μέρες τα κλινοσκεπάσματα και τα μαξιλάρια με καυτό νερό.
- Κρεμάτε πάντα τα ρούχα σας στις ντουλάπες και μην επιτρέπετε ζώα στις κρεβατοκάμαρες.
- Απομακρύνετε τα λούτρινα παιχνίδια από το δωμάτιο των παιδιών ή τουλάχιστον πλύνετέ τα στο πλυντήριο δύο φορές την εβδομάδα.