Του Στρατή Μαζίδη
Στο χορό των "fake news" βρίσκεται το τελευταίο διάστημα ότι χαρακτηρίζεται ως ενημέρωση μέσω διαδικτύου. Πρέπει να γίνει κάτι, προσέχετε ποιους εμπιστεύεστε, τι διαβάζετε, και λοιπές αντίστοιχες προτροπές.
Τι είναι όμως το fake news; Ειδήσεις που δεν αληθεύουν. Εδώ όμως χρειάζεται μια διάκριση. Πχ αν μια είδηση αφορά ένα έκτακτο συμβάν, πχ κάποιο ατύχημα και ορισμένοι παράμετροι των πρώτων λεπτών ανατρέπονται στη συνέχεια είναι ψευδής είδηση;
Επιπλέον υπάρχει μια άλλη κατηγορία. Αληθινών ειδήσεων που όμως πραγματοποιήθηκαν πριν χρόνια. Υπάρχουν άρθρα - απόψεις που έχουν μια διαχρονικότητα και μπορούν κατά καιρούς να ανακυκλώνονται. Οι ειδήσεις όμως; Θυμάμαι όταν κατερρίφθη το ρωσικό sukhoi το Νοέμβριο του 2015, κάποια σελίδα ξέθαψε την κατάρριψη του τουρκικού Φάντομ το καλοκαίρι του 2012 και το παρουσίασε ως είχε το Νοέμβριο του 2015. Ήταν ψευδής είδηση; Όχι αφού δεν είχε μέσα χρονικά στοιχεία. Παραπλανούσε όμως; Σαφέστατα.
Σε κάθε περίπτωση τα fake news αντιμετωπίζονται με έναν και μόνο τρόπο, το ίδιο το κοινό που οφείλει να μη διαβάζει μόνο φευγαλέα τίτλους, αλλά μπαίνοντας στο περιεχόμενο.
Αν κάποιος συστηματικά κατασκευάζει ειδήσεις εντυπωσιασμού, που όμως δε συνέβησαν ποτέ, τότε αργά ή γρήγορα θα δημιουργήσει τη σχετική φήμη και μόνος του θα αυτοπεριορισθεί.
Τι γίνεται όμως με εκείνα τα fake news που κρίνουν την τύχη ολόκληρων λαών; Τι γίνεται με εκείνα τα fake news για δήθεν χημικά όπλα του Ιράκ ή επιθέσεις χημικών όπλων στη Συρία;
Τι γίνεται με εκείνα τα fake news όταν κάποιος για να κερδίσει τις εκλογές τάζει τον ουρανό με τα άστρα ενώ γνωρίζει πως δεν πρόκειται να πράξει ούτε το 1/100 και ΜΜΕ τον προβάλλουν ενώ ξέρουν πως μοιράζει φύκια για μεταξωτές κορδέλες;;
Τα fake news είναι μάλλον ένα βολικό όχημα για να περιορισθεί η πολυφωνία / ελευθεροφωνία και η παράλληλη δυνατότητα του αναγνωστικού κοινού, όλων ημών δηλαδή, να διαβάζουμε και να αξιολογούμε μόνοι.
Σε κάθε περίπτωση καμία χώρα δεν καταστράφηκε ή υπέστη ζημιά από μια γοργόνα που έπιασε ένας ψαράς στο Σαν Φρανσίσκο. Κοινωνίες όμως και κράτη διαλύθηκαν μέσω ψεύτικων καταγγελιών και υποσχέσεων.