Το μάθημα που έδωσαν οι επαναστατημένοι Ελληνες το 1821 στον Αγγλο πρόξενο που τους κατέδιδε στους Τούρκους

William Miller - Patras (Ancient Patrae) Achaia engraving by William Miller after H W Williams

Μελίνα Κονταξή
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού

Το 1821 ο Αγγλος πρόξενος στην Πάτρα Φίλιπ Τζέιμς Γκρην έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην καταστολή της εξέγερσης στην Πάτρα και την παραμονή της πόλης υπό τουρκική κατοχή σχεδόν μέχρι το τέλος της επανάστασης.

Αν το κάστρο της Πάτρας είχε περάσει στα χέρια των επαναστατών η τύχη του Μεσολογγίου ίσως ήταν διαφορετική.

Ο Γκρην ήταν φιλότουρκος και κατάσκοπος των Οθωμανών. Ο Αγγλος πρόξενος μαζί με τον αδερφό του είχε δίκτυο πρακτόρων και επικοινωνούσαν με τον Τούρκο Πασά Χουρσίτ που βρισκόταν στα Γιάννενα, καθώς και με τους έγκλειστους Τούρκους στο Κάστρο της πόλης, δίνοντας τους πληροφορίες για τις κινήσεις των Ελλήνων.

Στις 17 Μαρτίου ο Γκρην πληροφορεί τους Τούρκους ότι ακούγονται φήμες για επανάσταση.

Ο Γκρην είχε πληροφορηθεί ότι οι Ελληνες σκάβουν λαγούμι κάτω από το κάστρο για να το ανατινάξουν και ενώ το λαγούμι ήταν στα τελειώματα του ειδοποιεί τον Γιουσούφ Πασά. Οι Έλληνες φοβούνται και διασκορπίζονται. Ο Φιλήμονας αναφέρει ότι ο Γκρην δε δέχθηκε ούτε τα γυναικόπαιδα που ζήτησαν άσυλο.

Επτανήσιοι επαναστάτες όταν το 1821 έπιασαν τον Γκρην σε ένα αγγλικό ιστιοφόρο που είχαν αιχμαλωτίσει τον ξυλοφόρτωσαν για εκδίκηση.

Η «πανίσχυρη» Οθωμανική Αυτοκρατορία χρειαζόταν τη βοήθεια ξένων πρεσβειών από το 1821 για να νικήσει τους Ελληνες επαναστάτες που ήταν ασύγκριτα κατώτερα εξοπλισμένοι.

Από το 1821 ως τη Μικρά Ασία, την Κύπρο αλλά και τη Ράκκα το 2017, λίγα πράγματα άλλαξαν. Η Τουρκία δεν μπορεί να νικήσει κανέναν χωρίς ξένη βοήθεια. Ότι κέρδισε το κέρδισε χάρη στην ελληνική ενδοτικότητα που από το 1922 στα πλαίσια της μικρής και εντίμου Ελλάς υποχωρεί διαρκώς, δε διεκδικεί τίποτα, με αποτέλεσμα η χώρα να μείνει μικρή αλλά καθόλου έντιμη καθώς αδιαφόρησε για τα εγκλήματα των Τούρκων εναντίον του Ελληνισμού που ζούσε εκτός των συνόρων.

Ενδεικτικό παράδειγμα η ελληνική αδράνεια στο πογκρόμ του 1955 εναντίον της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη.

Σημαντικό είναι να τονιστεί στην περίπτωση του περιστατικού με τον Αγγλο πρόξενο και η αυτοσυγκράτηση των προγόνων μας που δείχνει τις αρχές τους. Τον έδειραν αλλά δεν τον σκότωσαν.