Του Στέλιου Συρμόγλου
Γνωρίζουμε την αληθινή μας ταυτότητα; Εχουμε τελικά ιστορική μνήμη; Γιατί πολύ φοβάμαι ότι δεν γνωρίζουμε. Γι' αυτό δεν υπάρχει εθνική πολιτική και στάση ζωής. Γι' αυτό παρατηρούνται αμετροέπειες και ολέθριες επιπολαιότητες.
Ενας πολιτικός κόσμος περιχαρακωμένος μέσα σε φοβερά λάθη και έλλειψη ιστορικής μνήμης, που με μόνο όπλο την απορριπτική κριτική του αντιπάλου, συνθέτει το πλαίσιο της εθνικής στάσης που μονίμως μετατρέπεται σε εθνική κρίση.
Και λέω εθνικής στάσης κι όχι πορείας, γιατί σαν λαός δεν πάμε πουθενά! 'Η μάλλον πάνε, τουλάχιστον οι έχοντες και κατέχοντες, "άλλος για Μύκονο κι άλλος για Σαντορίνη", όλοι αυτοί που με τη στάση ζωής τους που θυμίζει "φτερό και πούπουλο", αποδεικνύουν ως πεφυσημένοι ασκοί την κενότητα τους.
Γενικά δεν πάμε πουθενά! Και θα έρθει κάποια χρονική στιγμή που θα λέμε, θα λέει η νεότερη γενιά, για ποια Ελλάδα μιλάμε; Θα ξέρει πως οι αρχαίοι ήταν "πληκτικά" όντα που μιλούσαν "ακαταλαβίστικά" και επειδή ήταν και "αργόσχολοι" έβαζαν το ένα μάρμαρο πάνω στο άλλο!..
Αν με τον όρο "πείρα" εννοείται η γνώση του παρελθόντος, τότε είναι ευνόητη η αξία της, τόσο για το άτομο, όσο και για την πολιτεία σ' ό,τι αφορά στη ζωή και το έργο της. Αυτό είναι το βαθύτερο νόημα της παραίνεσης του Ισοκράτη προς Νικοκλέα, όταν μεταξύ των άλλων, τον συμβουλεύει: "Να σπουδάζεις το παρελθόν και να διατηρείς στη μνήμη σου...".
Γιατί αυτά είναι ένα "κτήμα εσαεί", για τις επερχόμενες γενεές. Αποτελούν την πηγή της πολιτικής γνώσης και μαζί τη ρίζα της Παιδείας, που λέγεται Ιστορία. Με άλλες λέξεις: Η μνήμη είναι ψυχική λειτουργία, χάρις στην οποία ο άνθρωπος ως άτομο και ως έθνος:
- Δεν είναι μόνον σήμερα, αλλά και χθες.
- Δεν είναι μόνον παρόν, αλλά και παρελθόν.
- Δεν είναι μόνον "μια φορά κι έναν καιρό", αλλά αύριον, μέλλον.
Της πραγματικότητας αυτής επακόλουθον είναι η ανάγκη του παρελθόντος και του μέλλοντος, δια του παρόντος, στην μνήμη των παρόντων με των προγόνων και των επιγόνων. Η ιστορία είναι ο γόνος της δυναμικής διαλεκτικής σχέσης του χθες με το σήμερα. Είναι η ανάμνηση όλων όσων έχουν γίνει επωνύμως ή ανωνύμως σ' όλα τα πεδία δράσης, εμπειρίας και της γνώσης.
Είναι η αστείρευτη πηγή ηθικών, ψυχικών, αισθητικών, πολιτικών, οικονομικών φορτίσεων, Είναι ανεξάντλητη δεξαμενή συναισθηματικών και συγκινησιακών συγκρούσεων, προκλήσεων και ερεθισμάτων. Είναι το θησαυροφυλάκιο επιτυχιών και αποτυχιών, ατομικών και συλλογικών επιτευγμάτων.
Είναι το υποθηκοφυλάκειο γραπτών και παραδεδομένων μαρτυριών, που συνθέτουν, διαμορφώνουν,ερμηνεύουν, αναλύουν και αξιολογούν τη γνώση του παρελθόντος, αλλά και που διδάσκουν τη βίωση του παρόντος και τον προσανατολισμό στο μέλλον.
Ιστορία σημαίνει γνώση του παρελθόντος. Η Ελλάδα είναι η Γη της Ιστορίας. Με τον Ηρόδοτο να είναι ο δημιουργός της "αληθούς ιστορικής τέχνης", όπου θαυμάζεται προπαντός η εικόνα του ιστορούμενου έθνους και η Ιστορία εκλαμβάνεται ως επιστήμη των ανθρώπινων πράξεων.
Με τον Αριστοτέλη να θεωρεί την Ιστορία επιστήμη που εκθέτει όλα, όσα πράττει ο άνθρωπος στον κόσμο με συνείδηση και λογική ενέργεια, με ελεύθερη βούληση. Με τον Θουκυδίδη να είναι ο πρώτος και μέγιστος του κόσμου πολιτικός ιστοριογράφος, έχοντας καλλιεργήσει το πολιτικό-φιλοσοφικό είδος της Ιστορίας.
Και με τον σύγχρονο Ελληνα της καλοκαιρινής ραστώνης να "μετράει" πόσες σαμπάνιες κατανάλωσαν οι 1,300 θαμώνες της προχθεσινής "αρχοντοχωριάτικης" συνάθροισης στη Μύκονο, όπου αποθεώθηκε για μια ακόμη φορά η νεοελληνική γελοιότητα!..