Του Στέλιου Συρμόγλου
...Ούτε σε αμοιβαία εξάρτηση, αλλά σε σχέση κυρίαρχου προς υποτελή. Η τάση της αυθαιρεσίας της εκάστοτε εξουσίας και η βαθμιαία κατάλυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, η θεοποίηση της ιδέας των μνημονίων και ο εξευτελισμός της μονάδας άνθρωπος-πολίτης, έφεραν την αγεφύρωτη διάσταση-αγεφύρωτη μέσα στο πλαίσιο μιας παλιάς καθεστωτικής μορφής.
Δυστυχώς η συναίσθηση της διάστασης αυτής δεν είναι για τον κοινό πολίτη, που υφίσταται την κρατική πίεση αρκετά έντονη για να του εμπνέει αντίδραση. Και μόνο για ολίγιστους σκεπτόμενους, η διάσταση αυτή παίρνει αναλογίες μεγαλύτερες και το αίσθημα της αντίθεσής τους διοχετεύεται στη διαφοροποίησή τους από το πλήθος.
Ο πραγματικά σκεπτόμενος πολίτης δεν σταματά στη διαπίστωση της ασυμφωνίας του με τη καθεστωτική μορφή άσκησης της εξουσίας, με πρόσχημα την οικονομική κρίση. Την εκφράζει με κάθε δυνατό τρόπο. Και συνάμα, υποχρεωμένος από τους πολιτικούς όρους της ζωής του να μένει σε κάποια απόσταση από το πλήθος, νιώθει τον εαυτό του ως το ασφαλέστερο φρούριο εναντίον των πολιτικών εκβιασμών της εξουσίας.
Για τους πολλούς, ιδιαίτερα αυτούς που η κρίση απετέλεσε ευκαιρία για αθέμιτο πλουτισμό, που επιδεικνύουν σε κάθε έκφραση της της καθημερινότητας τους, οι εξωτερικές συνθήκες δεν τους επιτρέπουν καμία ουσιαστική επαφή με την ομαδική ψυχή. Η δε ομαδική ψυχή, αφιονισμένη από τα δραστικά δηλητήρια και τα εκβιαστικά διλήμματα της πολιτικής αρχής, δεν δίνει καμία ενθάρρυνση σ' όσους διαφοροποιούνται.
Εκτός όμως από τους εξωατομικούς αυτούς παράγοντες, υπάρχουν και παράγοντες καθαρώς ατομικοί που ενισχύουν την εγωιστική τάση φυγής από τα καθημερινά και άμεσα προβλήματα του εθνικού συνόλου. Τους ατομικούς αυτούς παράγοντες πρέπει να τους αναζητήσουμε στο πλέγμα της ατομικής ψυχολογίας, που αναπτύχθηκε ευθύς μετά την εμφάνιση της πολύπλευρης κρίσης και έφερε το διχασμό της προσωπικότητας, εντονότερο παρά σε κάθε άλλη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας.
Διχασμό ανάμεσα στην επιθυμία της προσαρμογής και στη διάθεση της άρδην αλλαγής των πραγμάτων στην ελληνική κοινωνία. Από τη μια μεριά η θέση, από την άλλη η άρνηση της θέσης αυτής. Η φυσική συνέπεια της διαλεκτικής αυτής σύγκρουσης θα ήταν η σύνθεση μιας λογικής που θα προερχόταν από τη συνείδηση της ανάγκης της κοινωνικής μεταβολής.
Ωστόσο οι δυνάμεις της προσαρμογής επεκράτησαν και κάθε απόδραση παραπέμφθηκε στις καλένδες...