Το κείμενο είναι ημιτελές. Αλλά είναι ντοκουμέντο. Συντάκτης του ο Πτέραρχος Γιώργος Μήτσαινας*, αεροπόρος με ιστορία μεγάλη. Είχε πετάξει στην Αποστολή Αυτοκτονίας ΝΙΚΗ 1974 με Noratlas. Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το κείμενο που επρόκειτο να δημοσιευθεί πιθανότατα στην Ηχώ των Αιθέρων. Ο γιός του Δημήτρης Μήτσαινας μας το εμπιστεύθηκε και τον ευχαριστούμε θερμά γι΄ αυτό.
Ο Πτέραρχος γράφει μεγάλες αλήθειες και αποκαλύπτει πότε οι Τούρκοι άρχισαν να “παίζουν” το “παιχνίδι” των παραβιάσεων! Τον Νοέμβριο του 1967! Επί χούντας. Τα όσα γράφει ο Πτέραρχος Μήτσαινας είναι απολύτως καταδικαστικά για τη χούντα. Περιγράφει τα τραγικά και εγκληματικά για τη Κύπρο λάθη που έκαναν οι χουντικοί,ξεκινώντας από την απόσυρση της Μεραρχίας από την Κύπρο.
Το κείμενο είναι ντοκουμέντο και ο τίτλος που είχε επιλέξει ο Πτέραρχος εύστοχος:
“ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΙ”:
Στις 8 Νοεμβρίου 1967, ημέρα της εορτής της Αεροπορίας, εντελώς ξαφνικά, απροκάλυπτα και παράνομα και για πρώτη φορά στην ιστορία από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923, πολυάριθμα τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα πέταγαν σε μικρούς σχηματισμούς μάχης και εισέδυσαν σχεδόν ταυτόχρονα από το ύψος της Σαμοθράκης μέχρι το Καστελόριζο, εντός της περιοχής ευθύνης του 28ου ΑΤΑ, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, που παραβίαζε κατά τον πιο θρασύ τρόπο τα πάντα.
Ο Πτέραρχος Ιωαν. Αναγνωστόπουλος, που ήταν Αρχηγός ΑΤΑ, αντέδρασε ακαριαία και απογείωσε αμέσως τα αφη επιφυλακής και έθεσε σε ετοιμότητα όλη τη δύναμη του ΑΤΑ. Τα τουρκικά αφη με την εμφάνιση των δικών μας α/φών αναχαίτισης απομακρύνονταν πάραυτα προς τις τουρκικές ακτές και δεν προέβαλλαν καμία αντίδραση ή προσπάθεια εμπλοκής.
Οι παράνομες διεισδύσεις των τουρκικών αεροπλάνων επανελήφθησαν και την επόμενη ημέρα, 9 Νοεμβρίου 1967, με την αυτή ένταση και αριθμό αφών, ακολουθώντας και πάλι την ίδια τακτική. Η δική μας αντίδραση ήταν περισσότερο αποτελεσματική στη διάρκεια της δεύτερης ημέρας, διότι είχε εκλείψει πλέον το στοιχείο του αιφνιδιασμού.
Από τη πρώτη ημέρα, 8 Νοεμβρίου 1967, με την παράνομη εισβολή των τουρκικών πολεμικών αφών στην περιοχή ευθύνης του 28ου ΑΤΑ, ο Αρχηγός, ζήτησε οδηγίες τόσο από τον Αρχηγό Αεροπορίας Αντωνάκο, όσο και από τον Υπουργό Άμυνας Στρατηγό Σπαντιδάκη. Δυστυχώς εκρύβοντο και οι δύο.
Συνέχεια αυτής της απαράδεκτης κατάστασης, έστειλε σχετικά σήματα, ιεραρχικά στα προϊστάμενα κλιμάκια της συμμαχίας SIXATAF (Σμύρνης), AIRSOYTH (Νεαπόλεως)και SHAPE (Βρυξελών).
Την επόμενη ημέρα, απευθύνθηκε προς το προϊστάμενο Αρχηγείο του ΝΑΤΟ, το SIXATAF, υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο του οποίου υπαγόταν και ζήτησε να μιλήσει με τον Αρχηγό του Αμερικανό Αντιπτέραρχο Τίπτον, ο οποίος επίσης απέφυγε να βγει στο τηλέφωνο. Τότε απευθύνθηκε στον προϊστάμενό του, τον Αρχηγό του AIRSOYTH (Νεαπόλεως). Εκείνος βγήκε στο τηλέφωνο και ήταν πλήρως ενημερωμένος από τα σήματα που του είχε στείλει και ήταν πολύ ανήσυχος. Αφού του είπε ότι ο SIXATAF δεν παρουσιάζεται στο τηλέφωνο, του εξέθεσε την άκρως επικίνδυνη κατάσταση, η οποία δημιουργήθηκε και βρισκόταν σε εξέλιξη στην περιοχή ευθύνης του 28ου ΑΤΑ, η οποία αποτελούσε μέρος της περιοχής ευθύνης του, στην όλη υπ αυτόν περιοχή της Νοτίου Ευρώπης. Απαίτησε τελεσιγραφικά, δίνοντας σ’ αυτόν προθεσμία δώδεκα ωρών, με ημερομηνία λήξεως την ογδόη πρωινή της 10ης Νοεμβρίου 1967, όπως διατάξει την τουρκική αεροπορία να σταματήσει οποιεσδήποτε διεισδύσεις στο Αιγαίο, διαφορετικά θα εφαρμόζονταν οι διεθνείς κανονισμοί, δηλαδή θα καταρρίπτονταν τα αναχαιτιζόμενα τουρκικά αεροπλάνα.
Αυτός αποδέχθηκε το αίτημά του και υποσχέθηκε ότι θα διατάξει τον αρχηγό του SIXATAF να μεταβεί στη Λάρισα. Πράγματι την επομένη, 10 Νοεμβρίου 1967, έφθασε ο Αντιπτέραρχος Τίπτον στη Λάρισα και ενημερώθηκε για την επικρατούσα κατάσταση. Πάραυτα, οι τουρκικές αυτές διεισδύσεις σταμάτησαν επί μακρόν χρονικό διάστημα, μέχρι τον Ιούλιο του 1974.
Μετά τα γεγονότα αυτά (8,9 και 10 Νοεμβρίου) η Πολεμική Αεροπορία ήταν πανέτοιμη να επέμβει στην σοβαρότατη κρίση του Κυπριακού που ακολούθησε (12Νοεμβρίου-4Δεκεμβρίου 1967).
Δυστυχώς η τότε κυβέρνηση της χούντας του Παπαδόπουλου, φοβούμενη τουρκική εισβολή στην Κύπρο, υπέκυψε στο ιταμό τελεσίγραφο της Τουρκίας και απέσυρε την πανίσχυρη Ελληνική Μεραρχία από την Κύπρο, καθώς και τον θρυλικό Γρίβα-Διγενή.
Μετά την απόσυρση της Ελληνικής Μεραρχίας, η άμυνα της Κύπρου εξασθένισε σημαντικά και η ένωσή της με την Ελλάδα κατέστη πλέον απραγματοποίητη προσδοκία. Παράλληλα η Τουρκία προετοιμαζόταν και περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία για να εισβάλει στην Κύπρο. Η ευκαιρία αυτή της δόθηκε μετά το άφρον πραξικόπημα κατά του Μακαρίου στις 15 Ιουλίου 1974 από το δικτάτορα Ιωαννίδη, που είχε ανατρέψει τον Παπαδόπουλο μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973.
Η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, θα μπορούσε να είχε συντριβεί από την αρχή αν είχαν αποδεσμευθεί τα προβλεπόμενα από τα σχέδια πολεμικά α/φη και υποβρύχια και είχε διαταχθεί αποδέσμευση των αντιαεροπορικών όπλων της Κύπρου, όταν η αποβατική δύναμη των Τούρκων παραβίασε τα χωρικά ύδατα της Κύπρου και ταυτόχρονα τα ραντάρ της Αεροπορίας στην Κύπρο (Κορμακίτης-Καντάρα) είδαν στις οθόνες τους πολλά ίχνη α/φών μεγάλων ταχυτήτων να έρχονται προς το νησί.
Η αποδέσμευση των αντιαεροπορικών όπλων της Κύπρου, δόθηκε πολύ καθυστερημένα. Όταν επί τέλους δόθηκε, καταρρίφθηκαν 2-3 τουρκικά αεροπλάνα. Το γεγονός αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι Τούρκοι πιλότοι να ανέβουν πολύ ψιλά για τους βομβαρδισμούς τους με αποτέλεσμα οι βόμβες τους να μη βρίσκουν στόχους.
Τα σφάλματα της χούντας
Η αποβατική δύναμη των Τούρκων στις 20/7/74 προσέγγισε αρχικά την παραλία της Γλυκιώτισσας, τρία χιλιόμετρα δυτικά της Κυρήνειας. Επειδή έκριναν ότι η παραλία αυτή ήταν ακατάλληλη, συνέχισαν τον πλου, ώσπου εντοπίστηκε η παραλία του Πεντεμιλίου, την οποία επέλεξαν για την απόβασή τους (αποβίβαση έκαναν). Στην παραλία αυτή μόνον δύο από τα αποβατικά μπόρεσαν να προσεγγίσουν στις 0800, ενώ τα άλλα έμειναν ανοικτά. Έφθασε μεσημέρι για να βγουν όλες οι δυνάμεις στη ξηρά, αλλά δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν ζώνη ασφαλείας στην ακτή και να προχωρήσουν σε βάθος, παρά μόνον 500 μέτρα. Οι Τούρκοι στρατιώτες, λόγω των πυρών που δέχθηκαν, εγκατέλειψαν τα σακίδιά τους και επέστεψαν στην ακτή, αδρανώντας για 2 ημέρες.
Είναι γνωστόν ότι στις αποβατικές επιχειρήσεις το κλειδί για την αντιμετώπισή του είναι το πρώτο βράδυ όταν το προγεφύρωμα είναι ασθενές και ευάλωτο στην αντεπίθεση των αμυνομένων.
Δυστυχώς οι τότε ηγέτες των Ενόπλων δυνάμεων (Μπονάνος-Γαλιατσάνος-Αραπάκης-Παπανικολάου), έκαναν τρομερά και ασυγχώρητα λάθη. Όμως το πιο τρομερό, ασυγχώρητο και εγκληματικό σφάλμα ήταν ότι ΚΥΡΙΑ προσπάθεια τη νύκτα της 20ης προς 21η Ιουλίου, ΔΕΝ την έκαναν κατά του προγεφυρώματος αλλά την έκαναν για εξουδετέρωση του θύλακα της Λευκωσίας. Εκεί έριξαν όλες τις δυνάμεις που υπήρχαν τότε στην Κύπρο. Την ΕΛΔΥΚ, τις επίλεκτες μονάδες καταδρομών, τα τανκς και το πυροβολικό, ενώ για εξουδετέρωση του προγεφυρώματος στο Πεντεμίλι, οι δυνάμεις που διατέθηκαν ήταν ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΣ και κακά ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΕΝΕΣ και οι οποίες απέτυχαν να το εξουδετερώσουν.
Το 1974, η ανυπαρξία δυνατότητας νυκτερινών επιχειρήσεων από τη τουρκική αεροπορία, σε αντίθεση με την ελληνική αεροπορία η οποία είχε δυνατότητες νυκτερινών επιχειρήσεων, οι οποίες γίνονταν ακόμη δυνατότερες και αποτελεσματικότερες από τα υπερσύγχρονα F-4 Phantom, με τα τέλεια ναυτιλιακά βοηθήματα που διέθεταν.
Θα έπρεπε να είχαν μετασταθμεύσει 4 Phantom από την Ανδραβίδα στο Ηράκλειο στις 20/7/74 και το βράδυ να απογειώνονταν τα υπερσύγχρονα αυτά αφη για το Πεντεμίλι και θα είχαν διαλύσει αυτό το μικρό προγεφύρωμα με τη βοήθεια και των υπερσύχρονων όπλων που είχαν. Οι Τούρκοι δεν είχαν Phantom την εποχή αυτή.
Εάν είχαν κάνει την κύρια προσπάθεια στο προγεφύρωμα. Τα πράγματα σήμερα θα ήταν πολύ διαφορετικά και όχι μόνον η τουρκική αλαζονεία που γεννήθηκε το 1922 θα είχε σβήσει αλλά θα είχαν υποστεί τέτοια συντριβή που θα έκαναν 50 και πλέον χρόνια για να συνέλθουν και δεν θα υπήρχε το σημερινό φαινόμενο παραβίασης του ελληνικού FIR ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΆ.
ΧΑΘΗΚΕ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΝΕΟ ΟΧΙ
Στα πρακτικά της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής, εκτός των άλλων γράφεται: «Ατολμία-Σύγχυση-Αδυναμία»….
*Το 1961 αποφοίτησε από τη Σχολή Ικάρων. Σταδιοδρόμησε ως Ιπτάμενος Αξιωματικός στην Πολεμική Αεροπορία και αποστρατεύθηκε το 1987 με το βαθμό του Υποπτεράρχου, συμπληρώνοντας 6.200 ώρες πτήσεως.
Υπηρέτησε στην 337 Μοίρα Παντός Καιρού (F-86D), στην 336 Μοίρα Κρούσεως (F-104G) και στην 354 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών (NORATLAS), όπου πέταξε και CL-215 (Πυροσβεστικά). Διετέλεσε Διοικητής της 354 ΜΤΜ και Διοικητής της 134 Σμηναρχίας Μάχης.
Στην καριέρα του, υπηρέτησε ως Διευθυντής στο νεοσύστατο Κλάδο Επιχειρήσεων της ΔΑΥ, καθώς και σε διάφορες άλλες επιτελικές της θέσεις. Βοηθός Γραμματέα στο Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Άμυνας στο ΓΕΕΘΑ καθώς και σε άλλες επιτελικές θέσεις του ΓΕΕΘΑ.
Έλαβε μέρος στην ειδική αεροπορική επιχείρηση ΝΙΚΗ το 1974. Επιχείρηση που χαρακτηρίστηκε παγκοσμίως ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ και προτάθηκε για το χρυσούν αριστείον ανδρείας. Το 1994 τιμήθηκε από την Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας (ΕΑΑΑ) με το ΔΙΠΛΩΜΑ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΕΑΑΑ για τη συμμετοχή του στην επιχείρηση ΝΙΚΗ.