Η ανεξαρτησία του ατόμου είναι εξαρτημένη από το κοινωνικό της χρέος και από τον πολιτισμό. Οταν κατορθώσουμε να αντιληφθούμε και να ερμηνεύσουμε σωστά τη συνεξάρτηση τούτη,θα έχουμε πραγματοποιήσει το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση ενός σταθερού δεσμού ανάμεσα στον εαυτό μας και στο πλήθος.
Η τέτοια αντίληψη της προσωπικής ανεξαρτησίας, που είναι συνώνυμη με την πολυλάλητη ατομική ελευθερία, είναι αντίληψη δυναμική και οικοδομητική.
Η άλλη αντίληψη της προσωπικής ανεξαρτησίας, που αποκόπτει κάθε δεσμό με την κοινωνική ευθύνη του ατόμου, είναι στατική και διαλυτική. Οδηγεί στην απομάκρυνση από την κοινωνία και στην αδιαφορία προς την τύχη των συνόλων.
Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν υπάρχει σχέση της ατομικής ανεξαρτησίας με τον αποχωρισμό του πολιτισμού από την πολιτική. Είναι δεδομένο ότι η τύχη του πολιτισμού είναι συνδεδεμένη και εξαρτημένη από τις εκάστοτε κοινωνικές μεταβολές. Δεν μπορεί να αποχωριστεί εντελώς ο πνευματικός πολιτισμός από την πολιτική πράξη.
Η πολιτική είναι η μόνη μέθοδος που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι άνθρωποι για να μεταφέρουν τις μεγάλες προωθητικές ιδέες στην καθημερινή πραγμάτωση. Και το μόνο δυνατό μέσο για να προσδοθεί κύρος και δύναμη στους νόμους που εκπηγάζουν από τις ιδέες αυτές.
Και γι' αυτό ακριβώς το λόγο η πολιτική δεν πρέπει να πεδικλώνει τον πνευματικό πολιτισμό ή καν να τον επηρεάζει σε βαθμό που να του ζητεί κρατήσει θέσεις αντίθετες προς την ίδια του τη φύση. Η πολιτική θα έπρεπε μάλλον να επηρεάζεται από τον πνευματικό πολιτισμό, σε τρόπο που στους συμβιβασμούς της, στις προσαρμογές και στην αναγκαία κηδεμονία της κοινωνίας, να μην παρασύρεται σε υπερβολές και αυθαιρεσίες.
Το αν ο πνευματικός πολιτισμός μπορεί να αλλάξει την κοινωνία ή η κοινωνία τον πολιτισμό είναι σχήμα αντίστοιχο με το αν η Ιδέα είναι η δεσπόζουσα αρχή στην ιστορική εξέλιξη ή ο υλικός παράγοντας. Ωστόσο, πέρα από την ιστορική τούτη διαμάχη που κατέληξε στο διχασμό της δημοκρατίας και στο διχασμό της έννοιας της ελευθερίας, οι "άνθρωποι πεθαίνουν και δεν είναι ευτυχισμένοι", όπως έλεγε ο Αμμπέρ Καμύ.
Πεθαίνουν και δεν είναι ευτυχισμένοι και στον κόσμο που κυριαρχεί η αρχή-Ιδέα και στον κόσμο που δεσπόζεται από την αρχή-Υλη. Τελικά κάποια σύνθεση ποθεί ο ερημίτης αυτού του πληθωρικού σε μίσος κόσμου...