H οστεοαρθρίτιδα είναι μία νόσος η οποία «υποβαθμίζει» τις αρθρώσεις. Είναι επίσης γνωστή ως εκφυλιστική αρθρίτιδα ή εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων.
Η άρθρωση είναι το σημείο στο οποίο δύο οστά ενώνονται. Ο άνθρωπος φέρει αρθρώσεις στα γόνατα, στο ισχίο, στα δάχτυλα και σε άλλες περιοχές του σώματος που χρησιμοποιούνται για να διευκολύνουν την κίνηση. Υπάρχουν πολλοί τύποι αρθρίτιδας, μία εκ των οποίων ονομάζεται οστεοαρθρίτιδα.
Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα
Σύμφωνα με τον Σύλλογο Σκελετικής Υγείας «Πεταλούδα», η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο κοινή πάθηση των αρθρώσεων παγκοσμίως. Στην οστεοαρθρίτιδα υφίσταται βλάβη ο χόνδρος, δηλαδή η ουσία η οποία βρίσκεται στην άρθρωση, στο σημείο που ενώνονται δύο οστά και τα προστατεύει προφυλάσσοντάς τα από την τριβή. Αυτή η βλάβη του χόνδρου οδηγεί σε πόνο και οίδημα και εμφανίζεται όταν το οστό αρχίζει να τρίβει το ένα το άλλο.
Η οστεοαρθρίτιδα αναπτύσσεται συνήθως καθώς γερνάμε και εμφανίζεται συχνότερα στα εξής σημεία:
- γόνατο
- ισχίο
- χέρι
- σπονδυλική στήλη
- πόδι
Σε αντίθεση με άλλες μορφές αρθρίτιδας, η οστεοαρθρίτιδα δεν δημιουργεί προβλήματα στα υπόλοιπα ανθρώπινα όργανα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο στις αρθρώσεις και συνήθως εκδηλώνονται ως πόνος ή οίδημα, με τον πόνο συνήθως να επιδεινώνεται προς το τέλος της ημέρας. Παράλληλα με τον πόνο και το πρήξιμο, άλλα πιθανά συμπτώματα είναι η τοπική αύξηση της θερμοκρασίας, η παρατήρηση δυσκαμψίας το πρωί και το τρίξιμο των αρθρώσεων που έχουν υποστεί βλάβη.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που όταν κάποιος τους εμφανίζει μαρτυρούν πως το άτομο διατρέχει κίνδυνο να νοσήσει από οστεοαρθρίτιδα.
Ηλικία
Τα περιστατικά της οστεοαρθρίτιδας αυξάνουν στις μεγαλύτερες ηλικίες, αλλά στις περιπτώσεις αυτές η πάθηση εμφανίζεται κατά κύριο λόγο στο γόνατο, στο ισχίο και στα χέρια. Μια σημαντική μερίδα των ηλικιωμένων ανθρώπων δεν νοσεί από οστεοαρθρίτιδα. Αυτό υποδηλώνει πως η πάθηση δεν είναι απαραιτήτως αποτέλεσμα των γηρατειών.
Φύλο
Μετά την ηλικία των 50, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να παρουσιάσουν συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας στο γόνατο ή στο χέρι. Ωστόσο, όσο αφορά τη σπονδυλική στήλη, άνδρες και γυναίκες εμφανίζουν την πάθηση με την ίδια συχνότητα. Η εμφάνιση της πάθησης είναι πιο συχνή στους άνδρες κάτω των 50 ετών. Μετά τα 50 χρόνια όμως, η πάθηση γίνεται πιο συχνή στις γυναίκες.
Οικογενειακό ιστορικό οστεοαρθρίτιδας
Έρευνες δείχνουν πως το οικογενειακό ιστορικό οστεοαρθρίτιδας στο χέρι, στο ισχίο ή στο γόνατο αυξάνει τις πιθανότητες οστεοαρθρίτιδας στις γυναίκες. Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν οστεοαρθρίτιδα στο ισχίο όταν έχουν οικογενειακό ιστορικό οστεοαρθρίτιδας.
Παχυσαρκία
Η βιβλιογραφία μαρτυρά πως η παχυσαρκία είναι πιθανό να επιδεινώσει τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας του ασθενή σε σχέση με έναν ασθενή ο οποίος έχει φυσιολογικό βάρος.
Εμμηνόπαυση
Έρευνες δείχνουν πως η εμμηνόπαυση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας. Δεν έχει ακόμη διαπιστωθεί εάν αυτό σχετίζεται με την πτώση των οιστρογόνων που παρατηρείται κατά την εμμηνόπαυση.
Μυϊκή αδυναμία γύρω από την άρθρωση
Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα σχετικά με το εάν η μυϊκή αδυναμία προκαλεί οστεοαρθρίτιδα ή η οστεοαρθρίτιδα μυϊκή αδυναμία.
Μακροχρόνια ενασχόληση με απαιτητικά σπορ ή ασχολίες που απαιτούν βαριά σωματική εργασία
Πρώην αθλητές του στίβου που ασχολούνταν με τον πρωταθλητισμό, οι ποδοσφαιριστές και οι παίκτες του αμερικάνικου ποδοσφαίρου έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο ή στο ισχίο. Άνθρωποι των οποίων οι εργασίες απαιτούν να στηρίζονται πολλή ώρα στα γόνατα ή να κάθονται πολύ ώρα οκλαδόν εμφανίζουν πιο συχνά οστεοαρθρίτιδα.
Οξύς τραυματισμός των αρθρώσεων
Άνθρωποι που έχουν τραυματίσει σοβαρά κάποια άρθρωσή τους διατρέχουν πολύ μεγάλο κίνδυνο να εμφανίσουν οστεοαρθρίτιδα στην άρθρωση που είχε υποστεί τον τραυματισμό κάποια στιγμή αργότερα στη ζωή τους.
Εκ γενετής δυσμορφία των αρθρώσεων
Μια μη φυσιολογική άρθρωση μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας. Εάν τα οστά στην άρθρωση δεν ενώνονται σωστά, με την πάροδο του χρόνου ασκείται επιπλέον πίεση σε αυτήν, γεγονός το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην κατάρρευση του ιστού της άρθρωσης.
Άλλη πάθηση των αρθρώσεων
Άτομα που πάσχουν από άλλες παθήσεις των αρθρώσεων, όπως ουρική αρθρίτιδα ή ρευματοειδή αρθρίτιδα, είναι πιθανό να εμφανίσουν οστεοαρθρίτιδα ως αποτέλεσμα της φθοράς που έχουν υποστεί οι αρθρώσεις τους από την προϋπάρχουσα πάθηση.
Προλαμβάνοντας την οστεοαρθρίτιδα
Μερικοί από τους παράγοντες κινδύνου της οστεοαρθρίτιδας είναι δυνατό να τροποποιηθούν. Η πρόληψη θα πρέπει να επικεντρώνεται στους παράγοντες κινδύνου που κάποιος μπορεί να επηρεάσει, όπως η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους και η αποφυγή της ενασχόλησης με επικίνδυνες ασχολίες που καταπονούν τις αρθρώσεις. Οι ασχολίες που καταπονούν τις αρθρώσεις, και ιδιαίτερα το γονάτισμα και το να κάθεται κάποιος οκλαδόν, διπλασιάζουν τον κίνδυνο να πάθει κάποιος οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο.
Τρόπος Ζωής
Ένας προσεγμένος και υγιεινός τρόπος ζωής θα βοηθήσει τον ασθενή όχι μόνο να διατηρήσει σταθερό το βάρος του, αλλά και να δυναμώσει τον μυ γύρω από την «προβληματική» άρθρωση. Ακόμα και μια μικρή αύξηση του σωματικού βάρους είναι ικανή να αυξήσει την πίεση που ασκείται στις αρθρώσεις σε τέτοιο βαθμό που είναι ικανή να χειροτερέψει τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας. Προστατέψτε τις αρθρώσεις σας κατά τη διάρκεια των απλών καθημερινών σας ασχολιών. Αποφύγετε το γονάτισμα και μην κάθεστε οκλαδόν. Αποφύγετε τα ψηλοτάκουνα παπούτσια.
Συμπληρώματα βιταμινών
Έρευνες έχουν δείξει πως τα άτομα που παρουσιάζουν έλλειψη σε βιταμίνη C και D παρουσίασαν πιο γρήγορη επιδείνωση της ασθένειας. Μία έρευνα υπέδειξε πως η πρόσληψη συμπληρωμάτων βιταμίνης C είναι ικανή να αποτρέψει την εμφάνιση Οστεοαρθρίτιδας, αλλά δεν έδειξε πως αυτό μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματική θεραπεία της πάθησης για τα άτομα που ήδη πάσχουν.
Διατροφή
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C είναι οι πιπεριές, το φρέσκο θυμάρι, ο μαϊντανός και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά με έντονο πράσινο χρώμα (όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι και τα λαχανάκια Βρυξελλών), καθώς επίσης και διάφορα φρούτα όπως το ακτινίδιο, η παπάγια, τα πορτοκάλια και οι φράουλες.
Από την άλλη, η βιταμίνη D εμπεριέχεται σε τροφές όπως το μουρουνέλαιο, ο σολομός, το σκουμπρί, το συκώτι βόειου κρέατος, οι σαρδέλες, ο κρόκος του αυγού και ο τόνος σε κονσέρβα. Επίσης, η έκθεση στο ηλιακό φως είναι ένας καλός τρόπος πρόσληψης βιταμίνης D.