Πριν 39 χρόνια η κινηματογραφική επιτυχία του Στίβεν Σπίλμπεργκ «Τα
Σαγόνια του Καρχαρία» έκοψε την ανάσα και των πιο ψύχραιμων και έκανε
τους περισσότερους να μπαίνουν γεμάτοι υποψία για κολύμπι στη θάλασσα.
Οι αληθοφανείς τρομακτικές σκηνές μπορεί να γυρίστηκαν σε μία πισίνα,
αλλά αυτό δεν πτόησε τους ανά τον κόσμο κινηματογραφόφιλους να συρρέουν
στις αίθουσες και να κάνουν την ταινία μία από τις δημοφιλέστερες όλων
των εποχών.
Τα πραγματικά «Σαγόνια του Καρχαρία» όμως δεν ήταν προϊόν
κινηματογραφικών εφέ. Συνέβησαν το 1945 όταν το πολεμικό πλοίο USS
Indianapolis τορπιλίστηκε από ιαπωνικό υποβρύχιο, δύο περίπου εβδομάδες
πριν το τέλος του Β. Παγκοσμίου Πολέμου. Το πλοίο βυθίστηκε μέσα σε 12
λεπτά και από τους 1.196 ναύτες έμειναν ζωντανοί μόνο 317, που έπρεπε να
παλέψουν όχι μόνο με την οργή της θάλασσας, αλλά και με τους
πεινασμένους καρχαρίες, σε μία επίθεση που θεωρείται η χειρότερη στην
ναυτική αμερικανική ιστορία. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των ανθρώπων
που τελικά καταβροχθίστηκαν από τους καρχαρίες κυμαίνονται από δεκάδες
μέχρι σχεδόν 150.
Στις 20 Αυγούστου 2017 το κουφάρι του USS Indianapolis εντοπίστηκε
στη θάλασσα των Φιλιππίνων, σε βάθος 5,5 χιλιομέτρων, όπως ανακοίνωσε ο
επικεφαλής της ομάδας που διεξήγαγε τις έρευνες και συνιδρυτής
της Microsoft Πολ Άλεν.
Η τορπίλη, η βύθιση και η ανελέητη πείνα των καρχαριών
Το USS Indianapolis είχε ολοκληρώσει επιτυχώς τη μεταφορά των
εξαρτημάτων της ατομικής βόμβας στη νήσο Τινιάν στον Ειρηνικό, η οποία
στις 6 Αυγούστου θα έσπερνε το θάνατο στη Χιροσίμα. Είχε ξημερώσει η 28η
Ιουλίου και το πλοίο είχε αποπλεύσει από τη νήσο Γκουάμ, χωρίς
συνοδεία, για να συναντήσει το θωρηκτό USS Idaho στον κόλπο της Λιέτε
στις Φιλιππίνες και να προετοιμαστούν για την εισβολή στην Ιαπωνία.
Το ταξίδι ξεκίνησε χωρίς απρόοπτα μέχρι τα μεσάνυχτα της επόμενης
μέρας, όταν ιαπωνική τορπίλη χτύπησε το Indianapolis στο μπροστινό άκρο
του, εκτοξεύοντας την πλώρη αρκετές δεκάδες μέτρα μακριά και βάζοντας
φωτιά στα 3.500 γαλόνια καυσίμου της δεξαμενής. Η δεξαμενή μετατράπηκε
σε πύρινη κόλαση, στέλνοντας τις γλώσσες της φωτιάς μέχρι τον ουρανό.
Ακολούθησε δεύτερο χτύπημα στις δεξαμενές καυσίμου στη μέση του πλοίου
και αλυσιδωτές εκρήξεις.
Το πλοίο άρχισε να μπάζει νερά και μέσα σε 12 μόλις λεπτά βυθίστηκε.
Όσοι ναύτες δεν σκοτώθηκαν επιτόπου βρέθηκαν στη θάλασσα, ανήμποροι να
αντιληφθούν το παιχνίδι που τους είχε παίξει η μοίρα. Τα σωσίβια ήταν
ελάχιστα και οι ζωντανοί τα άρπαζαν από τους νεκρούς που επέπλεαν.
Σχηματίζοντας ομάδες για να μπορέσουν να κρατηθούν ζωντανοί, καθώς
πέρναγαν οι μέρες, άρχισαν να εξαντλούνται από την πείνα και τη δίψα.
Οι ήχοι των εκρήξεων, η βύθιση του πλοίου και οι μεγάλες ποσότητες
αίματος στη θάλασσα έστησαν το κατάλληλο σκηνικό για τους καρχαρίες.
Οι μαρτυρίες των επιζώντων ότι οι καρχαρίες επιτίθονταν όχι μόνο
στους πεθαμένους, αλλά και στους ζωντανούς οδήγησαν τους ιστορικούς στο
συμπέρασμα ότι ανήκαν στο είδος του ωκεάνιου λευκοπτέρυγου καρχαρία ή
μακρυπτερυκαρχαρία. Αυτό το είδος καρχαρία δεν είναι το πιο μεγάλο, αλλά
το πιο βίαιο, ένα χαρακτηριστικό που είχε κάνει τον ωκεανογράφο Ζαν Ζακ
Κουστώ να τους χαρακτηρίσει ως τους πιο επικίνδυνους.
Καθώς οι καρχαρίες στόχευαν όσους ζούσαν, κυρίως όσους αιμορραγούσαν,
οι υπόλοιποι ναύτες που επέπλεαν προσπαθούσαν να απομακρυνθούν από κάθε
είδους ανοιχτή πληγή. Και όταν κάποιος πέθαινε τον έσπρωχναν μακριά
θυσιάζοντας τη σορό για την δική τους σωτηρία.
Οι διασωθέντες μέρα με τη μέρα άρχισαν να χάνουν τις δυνάμεις τους
και να παραλύουν από το φόβο. Αντιμέτωποι με την πείνα και τη δίψα
άρχισαν να έχουν παραισθήσεις και εξαναγκάζονταν να πιούν ακόμα και
θαλασσινό νερό. Αυτό θα έμελλε να είναι η θανατική καταδίκη τους καθώς
πάθαιναν υπονατριαιμία (δηλητηρίαση από το θαλασσινό νερό). Κατά τη
διάρκεια της μέρας ο ήλιος έκαιγε το δέρμα τους, ανοίγοντας φουσκάλες σε
κάθε εκατοστό και σε συνδυασμό με το αλάτι οι πόνοι ήταν ανυπόφοροι.
«Ποτέ δεν θα ξεχάσω τις φωτιές, τα τρομαγμένα πρόσωπα και την
κακοφωνία των ουρλιαχτών. Ακούω ακόμα τις εκρήξεις. Κάποιοι ναύτες ήταν
μόλις 17 χρονών και όταν τους δόθηκε η διαταγή να εγκαταλείψουν το πλοίο
αρνούνταν να πηδήξουν στη θάλασσα […] Θυμάμαι να βλέπω ένα τεράστιο
πτερύγιο να έρχεται καταπάνω μου. Έπαιρνα αυτή που θεωρούσα την
τελευταία μου ανάσα , λύγιζα τα πόδια στο στήθος μου και απλά περίμενα.
Κάποιες φορές με ακουμπούσε, κάποιες τον ένιωθα να κολυμπάει από κάτω
μου» θυμάται ο δεκανέας του ναυτικού Edgar Harrell στο βιβλίο που έγραψε
το 2014 με τίτλο «Out Of The Depths».
Σοκαριστικές είναι και οι μαρτυρίες του γιατρού Dr. Lewis Haynes.
«Κοίταζα τις κόρες των ματιών των ναυτών. Αν δεν ήταν διεσταλμένες και
τα μάτια δεν βλεφάριζαν τους θεωρούσα πεθαμένους. Στη συνέχεια έπαιρνα
τα σωσίβιά τους, καθώς χρειαζόμασταν όσα περισσότερα μπορούσαμε. Την
τέταρτη μέρα άρχιζαν να διαλύονται βυθίζοντας ακόμα περισσότερους
ναύτες».
Για να διατηρήσουν το ηθικό τους και να συνεχίζουν να ελπίζουν ότι θα
σωθούν τραγουδούσαν έναν ναυτικό ύμνο. Μετά από τέσσερις μέρες στη
θάλασσα, βλέποντας τους υπόλοιπους ναύτες να καταβροχθίζονται από τους
καρχαρίες και εκείνοι να έχουν γλιτώσει, ο πιλότος ενός βομβαρδιστικού
τους εντόπισε να επιπλέουν και ξεκίνησε η επιχείρηση διάσωσής τους.
Για το Αμερικανικό Ναυτικό η βύθιση του Indianapolis αποτελούσε
ντροπή και οι λεπτομέρειες της τραγωδίας δεν είδαν το φως της
δημοσιότητας παρά μόνο μετά από δύο εβδομάδες από την επιχείρηση
διάσωσης. Ο καπετάνιος του Indianapolis Charles B. McVay έγινε ο
αποδιοπομπαίος τράγος και κατηγορήθηκε ότι δεν έκανε τον κατάλληλο
ελιγμό για να αποφύγει την τορπίλη, οδηγώντας στο θάνατο εκατοντάδες
ναύτες. Εξαναγκάστηκε να περάσει τον υπόλοιπο εργασιακό του βίο σε ένα
γραφείο, λαμβάνοντας πληθώρα μηνυμάτων μίσους από τους συγγενείς των
νεκρών. Πέρασε περισσότερα από 20 χρόνια με ψυχικές διαταραχές και
τελικά το 1968 αυτοκτόνησε στρέφοντας το όπλο του στον εαυτό του.
Το κουφάρι του πλοίου εντοπίστηκε στις 20 Αυγούστου του 2017 και
σύμφωνα με το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ, αυτή η ανακάλυψη ήταν
εντυπωσιακή δεδομένου του «βάθους που εντοπίστηκε το ναυάγιο» (στα 5,5
χιλιόμετρα). «Το να μπορέσουμε να αποτίσουμε φόρο τιμής στους θαρραλέους
άνδρες του USS Indianapolis χάρη στην ανακάλυψη ενός ναυαγίου που
έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είναι μια
πραγματική τιμή», επισήμανε ο Πολ Άλεν, επικεφαλής της έρευνα.
To
2013 μόνο 38 από τους 317 διασωθέντες ζούσαν ακόμα και μάλιστα κάθε
χρόνο πραγματοποιούσαν μια τελετή μνήμης σε όσους χάθηκαν στη θάλασσα. Η
ναυτική τραγωδία μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο στις 22 Σεπτεμβρίου
2016. Στο «USS Indianapolis: Men of Courage» τον καπετάνιο Charles B.
McVay υποδύθηκε ο Νίκολας Κέιτζ, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Μάριο
βαν Πιμπλς.
