 |
| Etereuti - pixabay |
Τεράστιο εθνικό θέμα, αλλά και ειδικών να το αναλύσουν και να το κρίνουν. Επειδή όμως υπήρξε γενική αντίδραση και δημιούργησε πολλά και μεγάλα ερωτηματικά σε ολόκληρο τον ελληνικό λαό και όχι μόνο, θα τολμήσω να επιχειρήσω μερικά σχόλια και σκέψεις για την πολυσυζητημένη αυτή επίσκεψη. Ο πολύπειρος και καλός γνώστης των τουρκικών θεμάτων, επιγράφει το σκληρό άρθρο του για την επίσκεψη αυτή: «Σε φάση μεταδιάλυσης η Ελλάδα - Τα πέντε τραγικά λάθη της κυβέρνησης και του ΥΠΕΞ που έφεραν το Βατερλώ της επίσκεψης Ερντογάν», το οποίο αρχίζει ακόμη σκληρότερα: «Όσον αφορά το Βατερλό που ονομάζεται "επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα", θα πρέπει να ξεκινήσουμε από το ποιος και για ποιο λόγο είχε τη... φαεινή ιδέα να καλέσει τώρα τον Ερντογάν στην Ελλάδα».
Η συνέχεια του άρθρου είναι συγκλονιστική και αποκαλύπτει γυμνή την αλήθεια για το μεγάλο αυτό λάθος να προσκαλέσουμε τον Τούρκο Πρόεδρο στην Ελλάδα και ιδιαιτέρως αυτήν την χρονική στιγμή και τελείως απροετοίμαστοι, όπως αποδείχθηκε, για ένα τέτοιο σημαντικό γεγονός. Η τόλμη μου να σχολιάσω τα απόνερα αυτής της επίσκεψης, από τόλμη ενδέχεται να καταλήξει σε θράσος, αν όχι αναίδεια, ύστερα από την ολοκληρωμένη ανάλυση και τεκμηρίωση του άρθρου αυτού και οφείλω να ζητήσω συγνώμη εκ των προτέρων από τον κ.Καλεντερίδη. Επειδή όμως ξεκίνησα να γράφω, θα διακινδυνεύσω τη συνέχεια, με όλη την απαιτούμενη προσοχή και ταπεινότητα.
Γεγονός είναι ότι ο ίδιος ο Ερντογάν, επιδίωξε, αν όχι προκάλεσε, την πρόσκληση αυτή, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Ελλάδας, διότι βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, τόσο με τη εσωτερική γενικευμένη αντίδραση του τουρκικού λαού, για την ασκούμενη «Σουλτανίζουσα» πολιτική του, αλλά κυρίως με τα δρώμενα στα νότια σύνορά του και την διεύρυνση της κυριαρχίας των Κούρδων, με προοπτική δημιουργίας Κουρδικού κράτους, κάτι που υπάρχει φόβος να σηματοδοτήσει την αρχή διάλυσης της Τουρκίας. Η «αντιπαλότητά» του με τις ΗΠΑ, πάλι λόγω του κουρδικού και η καταφυγή του στον Πούτιν για προστασία και η άνευ ουσιαστικής αιτίας διαμάχη του με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα με την Γερμανία, ζητούσε στηρίγματα, κατά προτίμηση μέσω ευρωπαϊκού κράτους, και το βρήκε στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι μέχρι και την προπαραμονή του ερχομού του, δεν είχε ακόμη σταλεί η πρόσκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ενώ λεγόταν ότι θα έρθει στις 7 Νοεμβρίου, μαρτυρεί την αγωνιώδη προσπάθειά του να δεχθεί τελικά την περίφημη πρόσκληση.
Η προσπάθειά του προσέγγισης του Τσάρου της Ρωσίας Πούτιν, είναι φυσικό να ενόχλησε, αν δεν ανησύχησε, τους πέραν του Ατλαντικού συμμάχους μας και ενδέχεται να κούνησαν το δάκτυλό τους να πραγματοποιηθεί αυτή η πρόσκληση, επιδιώκοντας την επαναφορά του στον ίσιο δρόμο. Μια επί πλέον ένδειξη για το λόγο που καθυστέρησε μεν να σταλεί η πρόσκληση, στάλθηκε δε εσπευσμένα, για να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη αυτή τον συγκεκριμένο χρόνο που είχε προαναγγείλει η Τουρκία, έχοντας υπόψη τις παρασκηνιακές διαδικασίες και όντας βέβαιη για το αποτέλεσμα. Ας είναι.
Όλοι οι πιο πάνω λόγοι, τουλάχιστον η αγχώδης επιθυμία του Ερντογάν να δεχθεί την πρόσκληση, δημιουργούσε ιδανικές συνθήκες και προϋποθέσεις για την Ελλάδα, να προετοιμάσει αναλόγως την επίσκεψη αυτή για να θέσει, αν όχι να επιλύσει, ζωτικά εκκρεμή θέματα με την γείτονα. Ήταν μια μοναδική ευκαιρία, από εκείνες που σπάνια μας παρέχεται και είχαμε καθήκον και εθνική υποχρέωση να την εκμεταλλευτούμε στο έπακρο. Πως; Με μια προσεκτική και ολοκληρωμένη προετοιμασία, θέτοντας ακόμη και θέματα ευαίσθητα τα οποία σε συνήθεις περιπτώσεις, δεν θα διανοούμαστε ποτέ να τα θίξουμε. Θα θέταμε επίσης θέματα που θα έπρεπε να αποκλειστούν, όπως π,χ, την Σύμβαση της Λωζάννης και τον αποκλεισμό επίσκεψης στη Θράκη. Όλα αυτά βέβαια έπρεπε να συζητηθούν πλήρως και επίμονα δια της διπλωματικής οδού και μόνο όταν όλα θα είχαν συμφωνηθεί, θα στέλναμε την τελική πρόσκληση. Να θέταμε π.χ. το θέμα της υφαλοκρηπίδας, την διευθέτηση της ΑΟΖ, την απάλειψη των λεγομένων γκρίζων ζωνών ή ακόμη και το casus belli. Είχαμε δηλαδή την ευκαιρία, κατά τη γνώμη μου πάντα, ακόμη και να «εκβιάσουμε» την επίλυση θεμάτων τα οποία άλλως δεν θα είχαμε ποτέ ξανά μια τέτοια δυνατότητα. Ενδέχεται να πετυχαίναμε έστω ένα από αυτά, αν είχαμε προετοιμάσει με σωφροσύνη και διπλωματική ικανότητα, την επίσκεψη αυτή.
Αντί όλων των πιο πάνω, ο επικεφαλής της διπλωματίας μας υπουργός των Εξωτερικών, έλλειπε σε πολυήμερο ταξίδι στην Ασία και ήρθε δύο μέρες πριν την άφιξη του Ερντογάν, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία ουσιαστική διαβούλευση μεταξύ των διπλωματικών υπηρεσιών των δύο κρατών. Αυτό τουλάχιστον φάνηκε από τα συμβάντα κατά την επίσκεψη αυτή. Χάσαμε αυτήν την μοναδική ευκαιρία. «Εδώ μια συνέντευξη προετοιμάζουμε, και βάζουμε εκ των προτέρων το πλαίσιο των ερωτήσεων και των απαντήσεων· είναι δυνατόν μια τέτοια επίσκεψη που γίνεται κάτω από τις συνθήκες που προαναφέρθηκαν, να μην έχει προετοιμαστεί με χειρουργική ακρίβεια;», γράφει ο κ.Καλεντερίδης πολύ εύστοχα. Δώσαμε το δικαίωμα στον αλαζόνα Ερντογάν να δίνει συνέντευξη την παραμονή της αφίξεώς του και να θέτει, με περισσό θράσος και απύθμενη προκλητικότητα , την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης και άλλα λεπτά θέματα, τα οποία ούτε στις κατ’ ιδίαν συσκέψεις στην Αθήνα, δεν θα έπρεπε να του επιτρέπαμε καν να αναφέρει. Έτσι φάγαμε Γκολ από τα αποδυτήρια, που λένε!
Του τα ψάλαμε βέβαια, τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ.Προκόπης Παυλόπουλος, με την ευρυμάθεια, τον μεστό και τεκμηριωμένο του λόγο, απάντησε και αποστόμωσε τον «Σουλτάνο», όσο και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, τα είπε με τον πρωτογονισμό του μεν, αλλά με σαφήνεια δε και έτσι … ενθουσίασαν όλους εμάς, τον ελληνικό λαό και αναγκάστηκε ο Πασάς να μαζευτεί, λένε. Όμως στις διεθνείς σχέσεις δεν χωρούν συναισθηματισμοί, φωνές και κραυγές, αλλά στενές καλά μελετημένες θέσεις και εθνικά συμφέροντα. Όλα αυτά τα οποία λέγονται μόνο στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, ειπώθηκαν φωναχτά και ζωντανά, σπάζοντας έτσι το διπλωματικό πρωτόκολλο. Τυχαίο; Μάλλον όχι, διότι ο Ερντογάν ερχόμενος χωρίς δεσμεύσεις που κατοχυρώνονται με τις ολοκληρωμένες προσυμφωνημένες εργασίες των διπλωματών, βρήκε την ευκαιρία, κατ’ αρχήν με την συνέντευξη στον κ.Παπαχελά και στη συνέχεια από την απάντησή του στα λεχθέντα του Προέδρου της Δημοκρατίας, να μας πει αυτά που είχε σκοπό, πρώτιστα την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης και δευτερευόντως τον τρόπο ορισμού του Μουφτή στη Θράκη. Η επίσκεψή του στη Θράκη, ένα ακόμη λάθος της κυβέρνησης, που δεν θα έπρεπε να συμφωνηθεί να γίνει, επαναβεβαίωσε τον μύχιο πόθο του, τον οποίο καλλιεργεί μεθοδικά, για τον μακρόχρονο σκοπό του, αποκαλώντας τους μουσουλμάνους της Θράκης αδέλφια και Τούρκους, κάτι που εμείς, αντί να τον διευκολύνουμε με τέτοιας μορφής και σκοπού επισκέψεις επισήμων, θα έπρεπε να τον αποτρέπουμε με έναν μελετημένο διακομματικό τρόπο, μια και το υπερκομματικό είναι terra incognita εδώ.
Ο Εντοργάν ασφαλώς δεν περίμενε θετική ανταπόκριση στα λεχθέντα του, αλλά έριξε τον σπόρο, επαναλαμβάνοντας με καμάρι όλα όσα μας είπε, αμέσως μετά την αναχώρησή του, μέσα στο αεροπλάνο και εν καιρώ θα επανέλθει, μια και το έθεσε επισήμως, για πρώτη φορά μέσα στο σπίτι μας. Η τουρκική διπλωματία, υπέρτερη δυστυχώς κατά πολύ της ελληνικής, γνωρίζουν ότι χρειάζεται χρόνος για να ωριμάσει ένα θέμα και ξέρουν να περιμένουν. Η συνέχεια εξαρτάται από εμάς, να μην επιτρέψουμε να επανέλθει και προ πάντων να μην πετύχει και το πρώτο μας καθήκον είναι να μην επαναληφθεί παρόμοια γκάφα σε πρόσκληση επισήμων. Το πάθημά μας ας μας γίνει μάθημα! Αντί η κυβέρνηση να προσπαθεί να ωραιοποιήσει την επίσκεψη του «Σουλτάνου», επικαλούμενη προφανείς δηλώσεις των ΗΠΑ και της Ε.Ε., να αντιληφθεί το λάθος και να μελετήσει όχι μόνο αποτροπής παρόμοιων συμβάντων στο μέλλον, αλλά να μεθοδεύσει τα εθνικά μας οφέλη από παρόμοιες επισκέψεις.
Νίκος Αναγνωστάτος
Η συνέχεια του άρθρου είναι συγκλονιστική και αποκαλύπτει γυμνή την αλήθεια για το μεγάλο αυτό λάθος να προσκαλέσουμε τον Τούρκο Πρόεδρο στην Ελλάδα και ιδιαιτέρως αυτήν την χρονική στιγμή και τελείως απροετοίμαστοι, όπως αποδείχθηκε, για ένα τέτοιο σημαντικό γεγονός. Η τόλμη μου να σχολιάσω τα απόνερα αυτής της επίσκεψης, από τόλμη ενδέχεται να καταλήξει σε θράσος, αν όχι αναίδεια, ύστερα από την ολοκληρωμένη ανάλυση και τεκμηρίωση του άρθρου αυτού και οφείλω να ζητήσω συγνώμη εκ των προτέρων από τον κ.Καλεντερίδη. Επειδή όμως ξεκίνησα να γράφω, θα διακινδυνεύσω τη συνέχεια, με όλη την απαιτούμενη προσοχή και ταπεινότητα.
Γεγονός είναι ότι ο ίδιος ο Ερντογάν, επιδίωξε, αν όχι προκάλεσε, την πρόσκληση αυτή, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Ελλάδας, διότι βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, τόσο με τη εσωτερική γενικευμένη αντίδραση του τουρκικού λαού, για την ασκούμενη «Σουλτανίζουσα» πολιτική του, αλλά κυρίως με τα δρώμενα στα νότια σύνορά του και την διεύρυνση της κυριαρχίας των Κούρδων, με προοπτική δημιουργίας Κουρδικού κράτους, κάτι που υπάρχει φόβος να σηματοδοτήσει την αρχή διάλυσης της Τουρκίας. Η «αντιπαλότητά» του με τις ΗΠΑ, πάλι λόγω του κουρδικού και η καταφυγή του στον Πούτιν για προστασία και η άνευ ουσιαστικής αιτίας διαμάχη του με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα με την Γερμανία, ζητούσε στηρίγματα, κατά προτίμηση μέσω ευρωπαϊκού κράτους, και το βρήκε στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι μέχρι και την προπαραμονή του ερχομού του, δεν είχε ακόμη σταλεί η πρόσκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ενώ λεγόταν ότι θα έρθει στις 7 Νοεμβρίου, μαρτυρεί την αγωνιώδη προσπάθειά του να δεχθεί τελικά την περίφημη πρόσκληση.
Η προσπάθειά του προσέγγισης του Τσάρου της Ρωσίας Πούτιν, είναι φυσικό να ενόχλησε, αν δεν ανησύχησε, τους πέραν του Ατλαντικού συμμάχους μας και ενδέχεται να κούνησαν το δάκτυλό τους να πραγματοποιηθεί αυτή η πρόσκληση, επιδιώκοντας την επαναφορά του στον ίσιο δρόμο. Μια επί πλέον ένδειξη για το λόγο που καθυστέρησε μεν να σταλεί η πρόσκληση, στάλθηκε δε εσπευσμένα, για να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη αυτή τον συγκεκριμένο χρόνο που είχε προαναγγείλει η Τουρκία, έχοντας υπόψη τις παρασκηνιακές διαδικασίες και όντας βέβαιη για το αποτέλεσμα. Ας είναι.
Όλοι οι πιο πάνω λόγοι, τουλάχιστον η αγχώδης επιθυμία του Ερντογάν να δεχθεί την πρόσκληση, δημιουργούσε ιδανικές συνθήκες και προϋποθέσεις για την Ελλάδα, να προετοιμάσει αναλόγως την επίσκεψη αυτή για να θέσει, αν όχι να επιλύσει, ζωτικά εκκρεμή θέματα με την γείτονα. Ήταν μια μοναδική ευκαιρία, από εκείνες που σπάνια μας παρέχεται και είχαμε καθήκον και εθνική υποχρέωση να την εκμεταλλευτούμε στο έπακρο. Πως; Με μια προσεκτική και ολοκληρωμένη προετοιμασία, θέτοντας ακόμη και θέματα ευαίσθητα τα οποία σε συνήθεις περιπτώσεις, δεν θα διανοούμαστε ποτέ να τα θίξουμε. Θα θέταμε επίσης θέματα που θα έπρεπε να αποκλειστούν, όπως π,χ, την Σύμβαση της Λωζάννης και τον αποκλεισμό επίσκεψης στη Θράκη. Όλα αυτά βέβαια έπρεπε να συζητηθούν πλήρως και επίμονα δια της διπλωματικής οδού και μόνο όταν όλα θα είχαν συμφωνηθεί, θα στέλναμε την τελική πρόσκληση. Να θέταμε π.χ. το θέμα της υφαλοκρηπίδας, την διευθέτηση της ΑΟΖ, την απάλειψη των λεγομένων γκρίζων ζωνών ή ακόμη και το casus belli. Είχαμε δηλαδή την ευκαιρία, κατά τη γνώμη μου πάντα, ακόμη και να «εκβιάσουμε» την επίλυση θεμάτων τα οποία άλλως δεν θα είχαμε ποτέ ξανά μια τέτοια δυνατότητα. Ενδέχεται να πετυχαίναμε έστω ένα από αυτά, αν είχαμε προετοιμάσει με σωφροσύνη και διπλωματική ικανότητα, την επίσκεψη αυτή.
Αντί όλων των πιο πάνω, ο επικεφαλής της διπλωματίας μας υπουργός των Εξωτερικών, έλλειπε σε πολυήμερο ταξίδι στην Ασία και ήρθε δύο μέρες πριν την άφιξη του Ερντογάν, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία ουσιαστική διαβούλευση μεταξύ των διπλωματικών υπηρεσιών των δύο κρατών. Αυτό τουλάχιστον φάνηκε από τα συμβάντα κατά την επίσκεψη αυτή. Χάσαμε αυτήν την μοναδική ευκαιρία. «Εδώ μια συνέντευξη προετοιμάζουμε, και βάζουμε εκ των προτέρων το πλαίσιο των ερωτήσεων και των απαντήσεων· είναι δυνατόν μια τέτοια επίσκεψη που γίνεται κάτω από τις συνθήκες που προαναφέρθηκαν, να μην έχει προετοιμαστεί με χειρουργική ακρίβεια;», γράφει ο κ.Καλεντερίδης πολύ εύστοχα. Δώσαμε το δικαίωμα στον αλαζόνα Ερντογάν να δίνει συνέντευξη την παραμονή της αφίξεώς του και να θέτει, με περισσό θράσος και απύθμενη προκλητικότητα , την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης και άλλα λεπτά θέματα, τα οποία ούτε στις κατ’ ιδίαν συσκέψεις στην Αθήνα, δεν θα έπρεπε να του επιτρέπαμε καν να αναφέρει. Έτσι φάγαμε Γκολ από τα αποδυτήρια, που λένε!
Του τα ψάλαμε βέβαια, τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ.Προκόπης Παυλόπουλος, με την ευρυμάθεια, τον μεστό και τεκμηριωμένο του λόγο, απάντησε και αποστόμωσε τον «Σουλτάνο», όσο και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, τα είπε με τον πρωτογονισμό του μεν, αλλά με σαφήνεια δε και έτσι … ενθουσίασαν όλους εμάς, τον ελληνικό λαό και αναγκάστηκε ο Πασάς να μαζευτεί, λένε. Όμως στις διεθνείς σχέσεις δεν χωρούν συναισθηματισμοί, φωνές και κραυγές, αλλά στενές καλά μελετημένες θέσεις και εθνικά συμφέροντα. Όλα αυτά τα οποία λέγονται μόνο στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, ειπώθηκαν φωναχτά και ζωντανά, σπάζοντας έτσι το διπλωματικό πρωτόκολλο. Τυχαίο; Μάλλον όχι, διότι ο Ερντογάν ερχόμενος χωρίς δεσμεύσεις που κατοχυρώνονται με τις ολοκληρωμένες προσυμφωνημένες εργασίες των διπλωματών, βρήκε την ευκαιρία, κατ’ αρχήν με την συνέντευξη στον κ.Παπαχελά και στη συνέχεια από την απάντησή του στα λεχθέντα του Προέδρου της Δημοκρατίας, να μας πει αυτά που είχε σκοπό, πρώτιστα την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης και δευτερευόντως τον τρόπο ορισμού του Μουφτή στη Θράκη. Η επίσκεψή του στη Θράκη, ένα ακόμη λάθος της κυβέρνησης, που δεν θα έπρεπε να συμφωνηθεί να γίνει, επαναβεβαίωσε τον μύχιο πόθο του, τον οποίο καλλιεργεί μεθοδικά, για τον μακρόχρονο σκοπό του, αποκαλώντας τους μουσουλμάνους της Θράκης αδέλφια και Τούρκους, κάτι που εμείς, αντί να τον διευκολύνουμε με τέτοιας μορφής και σκοπού επισκέψεις επισήμων, θα έπρεπε να τον αποτρέπουμε με έναν μελετημένο διακομματικό τρόπο, μια και το υπερκομματικό είναι terra incognita εδώ.
Ο Εντοργάν ασφαλώς δεν περίμενε θετική ανταπόκριση στα λεχθέντα του, αλλά έριξε τον σπόρο, επαναλαμβάνοντας με καμάρι όλα όσα μας είπε, αμέσως μετά την αναχώρησή του, μέσα στο αεροπλάνο και εν καιρώ θα επανέλθει, μια και το έθεσε επισήμως, για πρώτη φορά μέσα στο σπίτι μας. Η τουρκική διπλωματία, υπέρτερη δυστυχώς κατά πολύ της ελληνικής, γνωρίζουν ότι χρειάζεται χρόνος για να ωριμάσει ένα θέμα και ξέρουν να περιμένουν. Η συνέχεια εξαρτάται από εμάς, να μην επιτρέψουμε να επανέλθει και προ πάντων να μην πετύχει και το πρώτο μας καθήκον είναι να μην επαναληφθεί παρόμοια γκάφα σε πρόσκληση επισήμων. Το πάθημά μας ας μας γίνει μάθημα! Αντί η κυβέρνηση να προσπαθεί να ωραιοποιήσει την επίσκεψη του «Σουλτάνου», επικαλούμενη προφανείς δηλώσεις των ΗΠΑ και της Ε.Ε., να αντιληφθεί το λάθος και να μελετήσει όχι μόνο αποτροπής παρόμοιων συμβάντων στο μέλλον, αλλά να μεθοδεύσει τα εθνικά μας οφέλη από παρόμοιες επισκέψεις.
Νίκος Αναγνωστάτος