του Μάκη Ανδρονόπουλου
Είναι πράγματι απορίας άξιον, γιατί η κυβέρνηση επιμένει στην στρατηγική των δημοσιονομικών πλεονασμάτων πάνω από τους στόχους που έχει θέσει η Τρόικα. Στο 11μηνο του 2017 το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε στα 4,658 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 3,074 δισ. ευρώ. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στην δραστική συγκράτηση των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού κατά 1,731 δισ. ευρώ έναντι του στόχου για το ίδιο διάστημα.
Η προφανής απάντηση στο ερώτημα είναι ότι με την υπεραπόδοση των δημοσιονομικών, η κυβέρνηση θέλει να δημιουργήσει εικόνα σταθερότητας και εμπιστοσύνης για τις αγορές. Και αν κρίνουμε από την αντίδραση των αγορών, όπου το επιτόκιο στο 10ετές ομόλογο έχει πέσει στο 3,67%, δηλαδή στο επίπεδο του 2005-2006, το πέτυχε. Είναι όμως μόνο αυτό;
Φαίνεται πως είναι και κάτι άλλο. Και αυτό το άλλο αφορά στα ήδη ψηφισθέντα μέτρα του 2019, δηλαδή τη μείωση του αφορολογήτου και των συντάξεων περίπου κατά 4 δισ. ευρώ. Οι συνταξιούχοι ενδέχεται να υποστούν μειώσεις σε διψήφιο ποσοστό, καθώς το πακέτο προβλέπει μειώσεις 1% του ΑΕΠ, το οποίο υπολογίζεται για το 2019 περίπου στα 200 δισ. ευρώ (από 176 το 2016). Η μείωση του 1%, λοιπόν, ισοδυναμεί με 2 δισ. ευρώ. Σημειωτέον ότι η συνολική δαπάνη των συντάξεων ανέρχεται στα 2,4 δισ. ευρώ τον μήνα ή περί τα 29 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Η κυβέρνηση διοχετεύει πως αν πετύχει δημοσιονομική υπεραπόδοση, δηλαδή υπερπλεονάσματα, τότε,μπορεί να διαπραγματευτεί να μην ισχύσουν αυτά τα μέτρα. Μένει να δούμε εάν πρόκειται για μια παραίσθηση που προκαλεί η «αισιοδοξία της βούλησης», όπως είχε πει ο Τσίπρας, ή μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η κυβερνητική αισιοδοξία εδράζεται και σε ένα άλλο ισχυρό επιχείρημα, που δεν το λέει ευθέως, αλλά θα το βγάλει έναντι των δανειστών κάποια στιγμή.
Ριψοκίνδυνη στρατηγική
Εκτός λοιπόν από το πλεόνασμα, υπάρχει και το δεδομένο ότι από το πακέτο χρηματοδότησης των 86 δισ. ευρώ του 3ου Μνημονίου, θα περισσέψουν περί τα 28. Κατά συνέπεια μπορεί να διεκδικηθεί έκπτωση της τάξεως του 30% στα μέτρα. Αν αυτό γίνει, πέρα από την απόσυρση της μείωσης του αφορολόγητου και των συντάξεων, η κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα για αισθητές μειώσεις στη φορολογία.
Χωρίς αμφιβολία εκεί βρίσκεται και ο πυρήνας της πολιτικής στρατηγικής για την ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ και την επιδίωξη νίκης στις επόμενες εκλογές. Αν η διαπραγμάτευση εξόδου λήξει κανονικά τον Αύγουστο του 2018, τότε η κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα να ενσωματώσει στον προϋπολογισμό του 2019 όλα τα κέρδη υπέρ των μεσαίων στρωμάτων. Ήδη ψελλίζουν κάτι για μειώσεις φόρων.
Βέβαια, όλα αυτά είναι επιδιώξεις που εξαρτώνται κυρίως από τους πολιτικούς συσχετισμούς στην Ευρωζώνη. Εξαρτώνται, όμως, και από τα νούμερα. Πάντως, λόγω της εισόδου της εορταστικής περιόδου, μπορούμε να γίνουμε -έστω για λίγο- αισιόδοξοι και να αφεθούμε στην φωτεινή πλευρά των πραγμάτων.
Από την άλλη, ο πρωθυπουργός πρέπει να ξέρει ότι το ρεκόρ και το φώτο-φίνις που θέλει να κάνει με την καθαρή έξοδο, μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Με την έννοια ότι οι επίγονοι του Σόιμπλε θα μπορέσουν να ισχυριστούν το εξής απλό: «μα αφού τα καταφέρνετε θαυμάσια, ας μείνετε για πέντε χρόνια στα πλεονάσματα του 3,5% plus και βλέπουμε»!