Το Εθνικό μας συμφέρον σήμερα είναι ακριβώς το ίδιο όπως έχει οριστεί
για τα τελευταία 186 χρόνια. Δηλαδή να εξασφαλιστεί η φυσική ασφάλεια
της χώρας, η οικονομική ευημερία, η προστασία της ζωής και των
περιουσιών των πολιτών. Το πραγματικά ενδιαφέρον μέρος της στρατηγικής
μιας κυβέρνησης, ως εκ τούτου, συχνά αρχίζει με την αντίληψη της φύσης του διεθνούς περιβάλλοντος και των κύριων απειλών που θέτουν σε αμφισβήτηση αυτά τα βασικά συμφέροντα.
Ας δούμε ξανά τι έγραψε ο Θουκυδίδης για τα αίτια του Πελοποννησιακού
Πολέμου. «Η αύξηση ισχύος της Αθήνας, ήταν ο φόβος που ενέπνευσε τη
Σπάρτη, και προκάλεσε ένα πόλεμο που ήταν αναπόφευκτος.» Αυτή η
περιγραφή είναι συνάμα μια συμβουλή σε ένα ευρύ φάσμα σχέσεων κρατών. Όπως τα έθνη αυξάνονται, απειλούν άλλα έθνη
που δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να αναλάβουν την απειλή πολύ σοβαρά.
Συχνά, αυτή η απειλητική συμπεριφορά είναι ακούσια. Οι μελετητές των
διεθνών σχέσεων έχουν ονομάσει αυτή την ιδέα, «δίλημμα ασφαλείας»
και διαπιστώνουμε ότι συμβαίνει ξανά και ξανά, τόσο σε στρατηγικά
θέματα όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο συγκρούσεων. Ένα δίλημμα
ασφαλείας για την εθνική μας πολιτική είναι και ο ζωτικός χώρος του
Αιγαίου που το γειτονικό κράτος της Τουρκίας προσπαθεί εναγωνίως να
υφαρπάξει.
Το δίλημμα
Εν ολίγοις, για να μη βρεθούμε σε δυσάρεστες εκπλήξεις τα σύγχρονη
έθνη, καταρτίζουν αποτρεπτικά και αμυντικά σχέδια έκτακτης ανάγκης για
να βοηθήσουν τις άμυνες τους. Η ανικανότητα ενός έθνους θα έχει ως αποτέλεσμα να υποστεί εισβολή
καθώς ο κίνδυνος παρερμηνείας της εικόνας και κλιμάκωσης απειλής, δίδει
τη δυνατότητα στον εχθρό να γίνει πιο απειλητικός. Καθώς όλο και
περισσότερο η Τουρκία βλέπει να δέχεται πλήγματα στις στρατηγικές της
επιλογές του μεγαλοϊδεατισμού, το πρόβλημα στο Αιγαίο θα επιδεινωθεί. Οι προκλήσεις θα αναβαθμίζονται συν τω χρόνω ποιοτικά.
Μονόδρομος ο πόλεμος;
Από τη μεριά μας ξέρουμε ότι ο πόλεμος είναι πάνω απ’ όλα ένα
ανθρώπινο-κοινωνικό φαινόμενο, και ως εκ τούτου οι αρχές του, παραμένουν
και θα παραμείνουν προφανώς για το άμεσο μέλλον, πιστές στην αμετάβλητη
φύση των ανθρώπων. Την απάντηση σε εκείνους που ισχυρίζονται ότι η φύση
του πολέμου άλλαξε ριζικά και οι τακτικές είναι εξ ολοκλήρου νέες,
λέμε, όχι και τόσο. Ακόμη και ο Ναύαρχος Κουντουριώτης σήμερα θα ήταν
ελάχιστα μπερδεμένος στην αντιμετώπιση του εχθρού που αντιμετωπίζουμε
σήμερα στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο.
Σίγουρα ο πόλεμος δεν είναι επιδιωκόμενος ακόμη κι’ αν πιστεύουμε ότι έχουμε την ευκαιρία να κερδίσουμε. Αλλά να γνωρίζουμε ότι οι συνθήκες πολέμου πάντα υπάρχουν.
Ως εκ τούτου η συνεχής επαγρύπνηση είναι απαραίτητη, και η ισχυρή
θέληση για να νικήσεις τον εχθρό είναι απαραίτητη. Κλείνοντας να
επισημάνουμε ότι το δίλημμα δεν είναι ψύχραιμες διαπραγματεύσεις με το
«νευρικό γείτονα» ή πόλεμος, αλλά ισχυρή αποτροπή ή πόλεμος.
Δημήτριος Ν. Τσαϊλάς
Υποναύαρχος (εα) ΠΝ