Πάνος Ιγνατίου
Μόσχα
Μόσχα
Ικανοποίηση είχαν εκφράσει Βλάντιμιρ Πούτιν και Ταγίπ Ερντογάν για τα αποτελέσματα και την πορεία των συνομιλιών στο Σότσι σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαν μετά την Σύνοδο του Κογκρέσου Ειρήνης για τη Συρία, η οποία πραγματοποιήθηκε στη βάση του ψηφίσματος 2254 του ΣΑ με διοργανωτές Ρωσία – Τουρκία- Ιράν- Συρία και τις εμπόλεμες δυνάμεις στη χώρα. Την ίδια στιγμή συνεχίζεται η επιχείρηση « Κλάδος Ελαίας» των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στο έδαφος της Συρίας και πιο συγκεκριμένα στο καντόνι Αφριν των Κούρδων.
Όλες οι εμπόλεμες πλευρές προσπαθούν να τρέξουν και να προλάβουν να κάνουν ματ ο ένας στον άλλο στη σκακιέρα. Επίκεντρο σε αυτή τη φάση είναι η Τουρκία, που προσέτρεξε να προλάβει τις ΗΠΑ, πριν δημιουργήσουν στρατιωτική δύναμη Κούρδων του YPG 30 χιλιάδων για να εγκατασταθούν κατά μήκος των τουρκικών συνόρων σε ζώνη ασφαλείας. Η Τουρκία αντέδρασε, καθώς αυτή η δύναμη θα μπορούσε να συνενωθεί στο μέλλον με τους Κούρδους της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Οι ΗΠΑ έδωσαν την εντύπωση διεθνώς ότι θέλουν την δημιουργία κουρδικού κράτους στη Βόρεια Συρία, αλλά σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, αυτό που θέλουν είναι η δημιουργία ενός μη αναγνωρισμένου κράτους, ελεγχόμενου από τις ΗΠΑ. Την ίδια ώρα το σχέδιο για αναγνώριση κουρδικού κράτους επιδιώκουν η Γαλλία στη Συρία και το Ισραήλ στο βόρειο Ιράκ.
Την στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας άφησε να εννοηθεί ότι θα πραγματοποιηθεί ο Τ Ερντογάν πριν ένα χρόνο, όταν ερωτήθηκε για αυτό και, λογικά, είναι καλά προετοιμασμένη, ενώ έχει να αντιμετωπίσει μια δύναμη που δεν ξεπερνά τις 15 χιλιάδες Κούρδους μαχητές σε έκταση μήκους 30 χιλιομέτρων και πλάτος δέκα χιλιομέτρων. Είναι, πλέον, βέβαιο ότι η Ρωσία άναψε το πράσινο φως στην Τουρκία για την επίθεση, όταν οι Κούρδοι απέρριψαν την πρόταση της για να επιτρέψουν στον συριακό στρατό να εγκατασταθεί στο καντόνι της Αφριν. Εκπρόσωπος των Κούρδων δήλωσε ότι η Ρωσία τους έστειλε τελεσίγραφο μέσα σε 24 ώρες : «Εγκαταλείψτε την Αφριν, διαφορετικά θα αντιμετωπίσετε την οργή της Άγκυρας».
Αρχικά η Ρωσία ζήτησε συμφιλίωση των Κούρδων με την Άγκυρα, αλλά απέρριψαν την πρόταση και το σχέδιο των ΗΠΑ για να εξοπλίσουν και συγκροτήσουν τους Κούρδους της Συρίας, κάτι που ήταν κόκκινη γραμμή για την Άγκυρα. Ωστόσο, σύμφωνα με άλλους αναλυτές, η επιχείρηση της Τουρκίας διεξάγεται και με την έγκριση των ΗΠΑ για να την βοηθήσει να αλλάξει την απόφαση που είχαν λάβει λανθασμένα αξιωματούχοι της για τους Κούρδους. Στην πραγματικότητα, η τουρκική επιχείρηση βοηθά τις ΗΠΑ να καταλήξουν σε συμφωνία με τη Ρωσία και να διατηρήσουν τον έλεγχο της περιοχής ανατολικά του Ευφράτη αλλά και να δημιουργήσουν αεροπορική βάση σε αντικατάσταση μερικώς της βάσης του Ιντσιρλίκ.
Άλλωστε, ο Ερντογάν συζητούσε με τις ΗΠΑ να δημιουργήσουν μια ζώνη ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων, αλλά ανησυχούσε ότι τα συνδεδεμένα μέλη του YPG θα συνεργάζονταν με το PKK σε επιθέσεις στο έδαφος της Τουρκίας και οι ΗΠΑ έδωσαν υποσχέσεις στους Κούρδους για την δημιουργία κράτους, αν πολεμούσαν στο πλευρό τους.
Στην πολεμική επιχείρηση της Τουρκίας υπάρχουν και άλλες αθέατες διαστάσεις. Μπορεί να φαίνεται ότι πρόκειται για πόλεμο Τούρκων με τους κούρδους αλλά πρόκειται και για πόλεμο ανάμεσα στο Daesh και το YPG, τους οποίους ΗΠΑ προόριζαν για την ανατροπή του Άσαντ με τη συμμετοχή της Τουρκίας! Ποια είναι, άραγε, τα πραγματικά κίνητρα της Τουρκίας με την εισβολή στην Αφριν, όταν οι αναλυτές απορρίπτουν την επίσημη εκδοχή ότι πρόκειται για αντιτρομοκρατική επιχείρηση και όταν η Άγκυρα εξακοντίζει τους μαχητές του Daesh με το πρόσχημα ότι είναι μέλη του στρατού FSA ; Αρκετοί από τους πληρεξούσιους της Αγκύρας είναι τρομοκράτες, αυτό αποδείχτηκε στο παρελθόν. Τώρα ο Ερντογάν εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να τους ανακυκλώσει και να τους εξαφανίσει γιατί φοβάται ότι οι ΗΠΑ θα τους στρέψουν εναντίον του! Άλλωστε το είπε ο Άσαντ πριν δυο χρόνια ότι : « Η τρομοκρατία είναι σαν το σκορπιό που όταν τον βάλεις την τσέπη σου θα σε τσιμπήσει θανατηφόρα»
Αυτή την συμβουλή Άσαντ στον Ερντογάν, δεν την πήρε καθόλου στα σοβαρά ο τελευταίος, αλλά τώρα συνειδητοποίησε το διπλό μακιαβελικό παιχνίδι που του παίζουν οι ΗΠΑ και παίζει και ο ίδιος τα ίδιο διπλό και μακιαβελικό παιχνίδι της γεωπολιτικής. Ο Ερντογάν επέλεξε να αφήσει τους Τζιχαντιστές να πολεμούν με τον Άσαντ αρχικά και με τους Κούρδους να είναι απασχολημένοι και τους εξόπλιζε για να μην προχωρήσουν στην ενδοχώρα της Τουρκίας και αρχίσουν εκεί την αποσταθεροποίηση. Έπρεπε να τους κρατά σε πόλεμο με άλλους εχθρούς και με αυτό τον τρόπο πετύχαινε με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, καθώς έφερνε τους κούρδους του YPG και του PKK σε σύγκρουση με τους τρομοκράτες. Το ίδιο ή παρόμοιο παιχνίδι Μακιαβέλι παίζουν και οι Κούρδοι οι οποίοι απελευθερώνουν τους κρατούμενους του Daesh στην περιοχή της Αφριν και στρέφουν τα όπλα εναντίον των Τούρκων πρώην προστατών τους ,τώρα για να τους εκδικηθούν. Οι πληροφορίες λένε ότι οι Κούρδοι της Συρίας συνάπτουν συμφωνίες τώρα με πολλές τρομοκρατικές οργανώσεις από τη Ράκκα, την Ντειρ Ελ Ζορ και το Daesh, αλλά βοηθούν και κατευθύνουν δυτικούς ισλαμιστές μαχητές να πολεμήσουν κατά των Τούρκων στην Αφριν !
Θα εξυπηρετήσουν αυτοί δυο σκοπούς. Θα ανακυκλωθούν αρκετοί από αυτούς και θα σκοτώσουν αρκετούς για να προκαλέσουν πλήγμα στον τούρκικο στρατό, αλλά πάλι θα γίνουν βορρά στα κανόνια του Ερντογάν όπως και οι αριστεροί και αναρχικοί Κούρδοι της περιοχής. Θα εξυπηρετήσουν και τις κυβερνήσεις που τους έστειλαν εκεί να μην επιστρέψουν στα χώρες τους και να μετατραπούν εκ νέου σε επικίνδυνους Ουαχάμπι τρομοκράτες. Πρέπει να ξεκαθαρίσουν οι λογαριασμοί τώρα. Τούρκοι και Κούρδοι όμως συνεργάστηκαν με αυτούς στο παρελθόν και τώρα πρέπει να απαλλαγούν από τις συνέπειες των επιλογών τους και πρέπει να τους ανακυκλώσουν στο μύλο του πολέμου της βόρειας Συρίας ακριβώς για να μην τους τσιμπήσει ο δικός τους σκορπιός.
Κάποια στιγμή αυτός ο ιδιότυπος πόλεμος με τους τρομοκράτες θα τελειώσει και θα μείνουν Κούρδοι και Τούρκοι να πολεμήσουν ξανά. Τότε, θα αρχίσει ο πραγματικός πόλεμος και οι ΗΠΑ θέλουν να διαιωνίσουν αυτή τη σύγκρουση στα σύνορα της Τουρκίας και να την μετατρέψουν σε επανάληψη του πολέμου Ιράν – Ιράκ κατά μήκος των συνόρων Τουρκίας – Συρίας- Ιράκ και Ιράν και οι Κούρδοι να πολεμούν εναντίον της Τουρκίας. Για αυτό η Τουρκία μπήκε σε μια σύγκρουση που δύσκολα θα εξέλθει αλώβητη και αυτό θα εξυπηρετήσει την μεγάλη στρατηγική των δυτικών στην περιοχή.
Από την άλλη, οι Κούρδοι εκμεταλλεύονται το έντονο πατριωτικό αίσθημα στη Συρία και προκαλούν την κυβέρνηση Άσαντ με πληροφορίες ότι έχουν εξαγοραστεί από την Τουρκία και θα προκαλέσουν την επέμβαση της Μόσχας για να εφαρμόσει την πολιτική της Ομοσπονδίας στη χώρα και αυτό θα πλήξει τη Δαμασκό ! Την ίδια στιγμή, οι Κούρδοι του YPD και του YPG με ανακοίνωση τους καλούσαν το κράτος της Συρίας να εκπληρώσει τις κυριαρχικές του υποχρεώσεις έναντι της Αφριν και να προστατέψει τα σύνορα της με την Τουρκία από επιθέσεις των Τούρκων κατακτητών! Ζήτησαν να αναπτύξει τις συριακές ένοπλες δυνάμεις για να εξασφαλίσει τα σύνορα της περιοχής. Δηλαδή ; Αν δεν το πράξει η Συρία αυτό οι Κούρδοι πιθανόν να μην πολεμήσουν άλλο και να παραδώσουν την περιοχή στη Τουρκία; Αυτό θα έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση τη Συρία αλλά και τη Μόσχα.
Οι Κούρδοι θα υποτάσσονταν όπως έκαναν και πριν 100 χρόνια στον Κεμάλ και η Τουρκία θα επιστρέψει στη Μ. Ανατολή ξανά κατά μήκος όλων των συνόρων της Συρίας και ίσως και του Ιράκ και θα συνενωθούν οι μουσουλμάνοι Κούρδοι με την Τουρκία. Μήπως αυτά δεν είναι τα σύνορα της καρδίας του Τ.Ερντογάν; Μήπως με αυτό τον τρόπο θα εξευμενίσουν την Τουρκία με δώρα οι μεγάλες δυνάμεις για να την κερδίσουν με το μέρος τους;
Οι Κούρδοι όμως επιμένουν στη ανακοίνωση τους ότι επιβεβαιώνουν ότι η Αφριν είναι αναπόσπαστο τμήμα της Συρίας και ότι οι δυνάμεις τους είναι δυνάμεις προστασίας του λαού και ότι η τουρκική επιχείρηση απειλεί την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Μάλλον, οι Κούρδοι τώρα βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση ή θέλουν να εμπλακεί η Συρία σε πόλεμο με την Τουρκία; Θα ήταν αφέλεια να πιστέψει κάποιος ότι έχουν δεσμευτεί στην αρχή της εθνικής ενότητας της χώρας. Οι νεομαρξιστές των PYD –YPG δεν σκόπευαν να μοιράσουν τη Συρία αλλά να δημιουργήσουν μια Ομοσπονδιακή δομή με αλλαγή καθεστώτος, όπως αυτό εκφράζεται στο μανιφέστο του 2015.
Ούτε η Τουρκία πιθανόν να θέλει να προσαρτήσει αυτά τα εδάφη, όπως μετέδωσαν κάποια διεθνή ΜΜΕ και να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο. Η Τουρκία θέλει να έχει μια σφαίρα επιρροής εντός της Συρίας πάνω στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς και να καθυποτάξει τους Κούρδους, να τους αντικαταστήσει με άλλες δυνάμεις φιλικά προσκείμενες κοντά της, για να ελέγξει το Σύνταγμα της χώρας και να επισημοποιήσει τα συμφέροντα της με αντιπροσώπους μέσα στη Συρία. Αυτό που προσπαθεί να κάνει και στην Κύπρο με την Ομοσπονδοποίηση του νησιού για να έχει στο χέρι και να εκβιάζει την ΕΕ. Με τον ίδιο τρόπο θα επεκτείνει τον έλεγχο κατά μήκος των συνόρων της μέχρι το Ιράν και θα έχει και τις δυο χώρες υπό το έλεγχο της, ενώ θα αποτρέψει το σχέδιο για το μεγάλο Κουρδιστάν.
Δεν μπορεί να κατηγορήσει κάποιος τους Κούρδους ότι θέλουν να μοιράσουν τη χώρα τους, αφού επίσημα δεν έχουν διατυπώσει κάτι τέτοιο, αλλά είναι βέβαιο ότι κοινός στόχος Κούρδων και Τουρκίας, για διαφορετικούς λόγους, είναι η Ομοσπονδοποίηση της Συρίας, της Ομοσπονδιακής ταυτότητας και τελικά της Βοσνιοποίησης σε μια σκακιέρα από οιονεί ανεξάρτητα κράτη με τη δημιουργία ντε φάκτο του Κουρδιστάν και Βαλκανιοποίησης της Μ Ανατολής. Οι Κούρδοι είναι σύμμαχοι του Ισραήλ και των ΗΠΑ και η Τουρκία επαναπροσδιορίζει από 2016 μετά το πραξικόπημα κατά του Ερτογαν την γεωπολιτική θέση της και φλερτάρει με τον πολυπολικό κόσμο της Ανατολής και της Ασίας. Η διαμόρφωση του Συντάγματος στον Εθνικό διάλογο από την Τουρκία, με την ανοχή της Ρωσίας, αφήνει αυτή την εντύπωση την επιρροής της Τουρκίας στη Συρία. Κάτω από αυτό το βάρος, η Δαμασκός έχει αναγκαστεί να συμβιβαστεί πολλές φορές και βρέθηκε στην άκρη της τουρκικής εισβολής με κερδοσκοπική παρέμβαση της Ρωσίας.
Αν η Δαμασκό τρέξει να σώσει τους Κούρδους, σπρώχνει την Μόσχα να διαλύσει τις συμφωνίες με την Άγκυρα. Αν δεν τρέξει να τους σώσει, οι Κούρδοι απαιτούν εκπροσώπηση στον Εθνικό διάλογο με δικούς τους αντιπροσώπους και σπρώχνουν τη Δαμασκό σε αναγνώριση τους ντε φάκτο. Αν ο Άσαντ ακολουθήσει την έκκληση των Κούρδων, τότε υπάρχει ένα επικίνδυνο σενάριο διακρατικού πολέμου της Συρίας με την Τουρκία, αλλά σε ένα τέτοιο σενάριο, η Μόσχα θα επέμβει και θα θέσει ολόκληρη την Αφριν υπό τον έλεγχο της για να αποφευχθεί πόλεμος.
Οι Κούρδοι όμως εθνικιστές θα ήθελαν μια σύγκρουση με την Τουρκία και να επιχειρήσουν να υλοποιήσουν το μακροχρόνιο όνειρο τους να καταλάβουν τις επαρχίες Ισκεντερουμ και Χατάη που βρίσκονται από το 1939 υπό τουρκικό έλεγχο. Οι Κούρδοι της Συρίας δεν διαφέρουν και ιδιαίτερα από τους Σύριους άραβες, οι όποιοι διεκδικούν και την Αλεξανδρέττα. Η διαφορά τους βρίσκεται στους νεομαρξιστές, που επιδιώκουν την Ομοσπονδία και το Κουρδιστάν, αλλά και πάλι θα μπορούσαν να συνδυάσουν όλες τις ιδεολογίες για να έχουν διέξοδο προς τη Θάλασσα της Μεσόγειου και την Ομοσπονδία. Ο Συριακός Αραβικός Στρατός δεν μπορεί όμως να απελευθερώσει όλες αυτές τις περιοχές που βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των Κούρδων και έτσι θα παραμείνουν και πάλι υπό τουρκικό έλεγχο μέσω του Συντάγματος ή με άλλους τρόπους. Αν επιχειρούσε ένα πόλεμο η Συρία με την Τουρκία, θα έμοιαζε με παραβίαση του Διεθνούς δικαίου, όπως αυτό που έγινε το 1991 στο Κουβέιτ και το ΣΑ αλλά και η Μόσχα θα σταματούσαν αμέσως την δράση της Συρίας και των Κούρδων. Είναι όμως ένα σενάριο. Θα ήταν ίσως πράξη αυτοκαταστροφής γα τη Συρία και δεν θα έκανε κάτι τέτοιο ο Ασαντ. Η Δαμασκός παραμένει στη σιωπή και εξετάζει τις επόμενες κινήσεις της προσεκτικά.
Αυτή η περίοδος για τον Ερντογάν είναι ιδανική, καθώς βρίσκεται ο εθνικισμός σε έξαρση και τον βοηθά στην προεκλογική του εκστρατεία και πρόκειται για προεκλογική περιουσία την επόμενη χρονιά. Τον ίδιο εθνικισμό επιδεικνύει και στο Αιγαίο και στην Κύπρο εν όψει εκλογών. Σε αυτή την επιχείρηση αντιδρά και η Γαλλία. Ο Μακρόν δήλωσε ότι πρόκειται για εισβολή στη Συρία και προειδοποίησε την Τουρκία, ενώ ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας διέψευσε κάτι τέτοιο και είπε ότι η χώρα του πολεμά τους τρομοκράτες. Φαίνεται και είναι λογικό ότι η Τουρκία δεν θα κρατήσει την Αφρίν και μετά θα αποχωρήσει, διαφορετικά θα πρόκειται για παραβίαση του ψηφίσματος 2254 και αυτό δεν θα το αποδεχτεί ούτε η Ρωσία και η Συρία αλλά ούτε και το Ιράν.
Ο συριακός στρατός δεν μπορεί να πολεμήσει με τους Κούρδους της Συρίας, καθώς θα αρχίσει εμφύλιος και ούτε οι Κούρδοι θέλουν να πολεμήσουν ξανά με τον Ασαντ, όπως έγινε στο παρελθόν με τον πατέρα του. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν βάσιμοι προβληματισμοί ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τον στρατό και όσο παρουσιάζει την επιχείρηση ως υπεράσπιση των εδαφών της Τουρκίας θα είναι όλα καλά, αλλά όσο όμως βαθαίνει η πολεμική σύγκρουση με τους Αραβες τότε ο Ερντογάν θα έχει να αντιμετωπίσει προβλήματα που θα είναι απροσπέλαστα πλέον.
Αν εμπλακεί σε ατέρμονη σύγκρουση και δεχθεί ο τούρκικος στρατός πισώπλατα μαχαίρια από όλες τις δυνάμεις στην περιοχή, τότε ο Ερντογάν θα δεχθεί τεράστιο πλήγμα αξιοπιστίας και το κύρος του θα καταστραφεί ανεπανόρθωτα. Ο Ερντογάν βρίσκεται στα χέρια της καλής θέλησης της Ρωσίας και οι δυο χώρες υποτίθεται θέλουν να αποστερήσουν από την Ουάσιγκτον να έχει μόχλευση στη Συρία. Αυτό, τουλάχιστον, δείχνει να θέλει και η Αγκυρα, εκτός και αν όντως είναι ο Δούρειος ίππος της Ουάσιγκτον. Είναι άγνωστο το περιεχόμενο ακόμα της συνομιλίας Πούτιν – Ερντογάν, αλλά λογικά θα πρέπει να βρίσκονται κοντά σε απόφαση για το τελικό παιχνίδι του πολέμου στη Συρία.
Ρωσία- Συρία – Ιράν και Τουρκία βρίσκονται στο ίδιο χαράκωμα. Η Τουρκία, όμως. πρέπει να μαζέψει τους αντάρτες που πολεμούν στην επαρχία της Ιλντίπ και να τους φέρει στο τραπέζι των συνομιλιών και αν παραβρεθούν, τότε θα πρέπει να είναι θετικοί στις αποφάσεις για τον έλεγχο του Ινλτιμπ από την Δαμασκό. Θα δεχτεί, όμως, η Ρωσία και η Τεχεράνη να παραχωρήσουν έδαφος της Συρίας στην Τουρκία ή σε σουνίτες της Συρίας ελεγχόμενους από την Άγκυρα;
Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η επιχείρηση θα φτάσει μέχρι την Ιεράπολη. Και θα εξαλείψει τους Κούρδους του YPG και, ταυτόχρονα, θα μετακινήσει 3,5 εκ σύριους πρόσφυγες που ζουν στην Τουρκία ώστε να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Αυτούς τους πρόσφυγες θα επιχειρήσει να τους χρησιμοποιήσει και να έχει εκλογικό κέρδος στις μελλοντικές εκλογές της Συρίας, ενώ οι Κούρδοι δεν θα αποτελούν απειλή πλέον για τη Συρία στο μέλλον να δημιουργήσουν κρατική οντότητα έστω και αν θα έχουν ντε φάκτο εδαφικό έλεγχο σε δυο περιοχές. Οι δημοκρατικές δυνάμεις της Συρίας SDF έχουν κακά νέα, καθώς θα αποδειχθεί ότι επέλεξαν λάθος σύμμαχο την Ουάσιγκτον. Οι δημοκρατικές δυνάμεις κατηγορούν επίσης και τη Ρωσία ότι τους πρόδωσα,ν ενώ οι ΗΠΑ χρειάζονται την Τουρκία για τη βάση του Ινστρλίκ μέχρι να σταθεροποιήσουν τις δυνάμεις τους σε άλλη βάση.
Το ΝΑΤΟ χρειάζεται την Τουρκία για να έχει εύκολη πρόσβαση στην Μαύρη Θάλασσα για μελλοντικές επιχειρήσεις κατά της Ρωσίας και της Κριμαίας. Δεν τέλειωσε ο πόλεμος στην περιοχή της Ουκρανίας. Όμως Ρωσία – Τουρκία – Ιράν συμφωνήσαν ότι οι ΗΠΑ δεν θα έχουν καμία επιρροή στη Συρία. Σε αυτό το μεγάλο παιχνίδι, η Τουρκία αναζητά σημαντικό ρόλο σε συνεργασία με το Ιράν και την Ρωσία για την ενέργεια, για τους πυρηνικούς σταθμούς και την πώληση των πυραύλων που θα τους παραλάβει νοουμένου ότι όλα θα έχουν αίσιο τέλος. Ο Ερντογάν «μυρίστηκε» το Σχέδιο της Κίνας για το Silk Road, την πρωτοβουλία One Belt Road, αλλά και την Οικονομική Ένωση της Ευρασίας, του Ιράν, της Ρωσίας, της Κεντρικής Ασίας και της Κίνας. Go East και όχι West! Οι Τούρκοι πολίτες, ήδη, λένε δημόσια να διώξουν τους Αμερικάνους από τη χώρα και να συνεργαστούν και στρατιωτικά με τη Ρωσία. Η ηγεσία της Τουρκίας βρίσκεται σε σταυροδρόμι γεωπολιτικών ανακατατάξεων με σαφή τάση στροφής στην Ανατολή, αλλά ξέρει πως δεν μπορεί να επιλέξει μόνο τη μία βάρκα και είναι αναγκασμένη να συνεργαστεί με όλους και θα ανοίξει και το μέτωπο των Βαλκανίων ακόμα, όπου η Τουρκία θα χρειαστεί τη Ρωσία και η Ρωσία θα χρειαστεί την Τουρκία.