Ο σημερινός ΥΠΕΞ, απαντώντας σε όσους αντιδρούν στις πολιτικές του μας υπενθυμίζει συχνά-πυκνά τις πολεμικές ήττες των Ελλήνων, ανάμεσα στις οποίες και αυτήν του «ατυχούς» πολέμου του 1897, που ξεκίνησε τέτοιες ημέρες (4 Απριλίου έως 6 Μαΐου). Ο γερμανοσπουδαγμένος υπουργός και συγγραφέας του βιβλίου «Πατριωτισμός και Αριστερά» βρίσκει μάλιστα και την «κατάλληλη» ημερομηνία για τέτοιες «φρονηματικές» δηλώσεις, όπως είναι η επέτειος της Εθνεγερσίας, 25ης Μαρτίου.
Όσοι - ιδιαίτερα εκείνοι της εθνομηδενιστικής «ιδεολογίας» - αναφέρονται όμως στην ήττα του 1897 συνήθως αναγορεύουν ως σημαντικότερη αιτία πολέμου τις δημαγωγικές υπερβολές της «Εθνικής Εταιρείας», που όντως καλλιεργούσε ένα λαϊκιστικό «φιλοπόλεμο πνεύμα», μη δίνοντας την απαιτούμενη σημασία στην κατάσταση των ανεκπαίδευτων ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, που ήταν λόγω χρεοκοπίας με «ανίππους ίλας ιππικού» αλλά και στο γεγονός ότι η αδύναμη χώρα μας στερούνταν συμμάχων.
Αντίθετα, υποβαθμίζουν όμως πολύ σημαντικά δεδομένα της εξωτερικής πολιτικής εκείνης της εποχής, όπως ήταν η Κρητική Επανάσταση του 1895 με τις μαζικές σφαγές των χριστιανών ή η πεισματική άρνηση της Γερμανίας να δοθεί καθεστώς αυτονομίας στους Κρητικούς, για την οποία συμφωνούσαν όλες οι άλλες Μεγάλες Δυνάμεις. Επιπλέον, η φιλοτουρκική πολιτική του Βερολίνου υποδαύλιζε τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, όντας σίγουρο για την έκβασή του, καθώς ο τουρκικός στρατός είχε στελεχωθεί από ικανούς Γερμανούς επιτελικούς και - όπως και σήμερα – εξοπλιστεί με γερμανικό οπλισμό. Υπήρχαν όμως και οι Γερμανοί ομολογιούχοι, που είχαν όντως ζημιωθεί από την ελληνική χρεωκοπία του 1893, και μια ελληνική ήττα θα άνοιγε τον δρόμο, όπως και έγινε, για επιβολή διεθνούς οικονομικού ελέγχου και υποταγή της καθημαγμένης εν γένει Ελλάδας.
Ο τουρκικός στρατός θα συνέχιζε την προέλασή του και μετά την Λαμία, παρά την αντίθεση Αγγλίας και Ρωσίας, αν δεν γινόταν αποδεκτός ο άκρως ταπεινωτικός όρος του Κάιζερ Γουλιέλμου Β΄, δηλαδή η ανακωχή να «ικετευθή από την Ελλάδα, με την υπόσχεσιν ότι θα υποκυψη άνευ όρων εις την απόφασιν των Δυνάμεων». Όπως και έγινε.
Εν τούτοις, σύμφωνα με τον στρατηγό και ακαδημαϊκό Αλέξανδρο Μαζαράκη-Αινιάν, υπάρχει και ένα άλλο συμπέρασμα από αυτήν την ταπεινωτική ήττα : σ΄ ένα ενδεχόμενο πόλεμο και «εφόσον υπάρχει εθνική πολιτική αυτή έπρεπε να είναι μοιραίως επιθετική και όχι αμυντική». Κάτι που επιβεβαιώθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους.