Το 1922 μπορούσαμε με την ανταλλαγή των πληθυσμών να απαλλαγούμε από τους μετέπειτα συνεργάτες των ναζί - το 2018 θυσιάζουμε οριστικά τη Βόρεια Ηπειρο για τις διεκδικήσεις τους
Μελίνα Κονταξή
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού
Οι μουσουλμάνοι τσάμηδες έπρεπε να περιλαμβάνονται στη συνθήκη της Λωζάνης ή τις μετέπειτα συμφωνίες που υπεγράφησαν. Όμως αυτό δεν έγινε εξαιτίας του δικτάτορα Πάγκαλου που αποφάσισε να εξαιρεθούν οι τσάμηδες από την ανταλλαγή παρα το γεγονός ότι είχαν ηδη δείξει τα ανθελληνικά αισθήματα που έτρεφαν συνεργαζόμενοι με τους Ιταλούς οι οποίοι το 1917 κατέλαβαν τη Θεσπρωτία.
Σε αντάλλαγμα λοιπόν των διεκδικήσεων συνεργατών των ναζί που δε λογοδότησαν ποτέ για την πράξη τους αλλά έφυγαν, φαίνεται ότι πουλάμε οριστικά μια ελληνική περιοχή, τη Βόρεια Ήπειρο, τα δικαιωμάτα των κατοίκων της οποίας είναι κατοχυρωμένα με διεθνείς και διμερείς συνθήκες τις οποίες το αλβανικό κράτος ποτέ δε σεβάστηκε.
Θυσιάσαμε μια καθαρά ελληνική περιοχή. Τόσο "εθνικιστές" ήμασταν διαχρονικά πιστεύοντας ότι θα σεβαστούν τα δικαιώματα των κατοίκων. Τους διέλυσαν ενώ ακόμα και σήμερα συνεχίζουν να καταπατούν ελληνικές περιουσίες στη Χιμάρα και εμείς συζητάμε για αποζημιώσεις στους απογόνους των συνεργατών των Ναζί.
Και όλα αυτά έχουν τις ρίζες τους στο ότι ο δικτάτορας Πάγκαλος τους εξαίρεσε από την ανταλλαγή. Οι επιλογές του παρελθόντος, οι μειοδοσίες πάντα πληρώνονται μόνο που αφού τελειώσαμε με το έθνος εκτός συνόρων πλέον ό,τι πουλάμε φέρνει το τέλος μας πιο κοντά. Μακάρι να ξυπνήσουμε εγκάιρως και να σώσουμε ό,τι μπορεί να σωθεί.