Απόσπασμα από τη συνέντευξη του ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιά, στην εκπομπή της ΕΡΤ1 «Επόμενη Μέρα» και το δημ/φο, Σ. Κοτρώτσο (04.06.2018)
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Πάντως από το πακέτο, από τα ονόματα που είχε προτείνει ο Μάθιου Νίμιτς, με εξαίρεση το «Μακεδονία – Σκόπια» για το οποίο θέλω ειδικώς να συζητήσουμε αργότερα. Γιατί είναι ένα όνομα που πλανάται στην 25ετία της διαπραγμάτευσης αρκετές φορές.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Πολύ σωστά. Είναι ένα όνομα που προτείνανε, υιοθετήσανε οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις και όλοι αυτοί που με κατηγορούν και που παριστάνουν τους Μακεδονομάχους, ότι δεν δέχονται στη σύνθετη ονομασία τον όρο «Μακεδονία». Αυτοί το έδιναν χωρίς να είναι καν σύνθετο, ολόκληρο. Και θέλω να σας πω ότι θα πρέπει να είναι λίγο πιο σεμνοί, διότι έχουν την κακή τύχη να διαβάζω όλα τα αρχεία του Υπουργείου. Τα έχω διαβάσει όλα. Ξέρουν πολύ καλά τι έχω διαβάσει και το λέω από τώρα ότι εάν με προκαλέσει κανείς ξανά και στη Βουλή, εάν χρειαστεί, αυτά όλα θα κατατεθούν. Δεν είναι απαραίτητο να το κάνω πολιτικά. Τους προστατεύω. Αλλά το γεγονός ότι τους προστατεύω προκειμένου να τελειώνουμε, δεν σημαίνει ότι δικαιούνται κατηγοριών και προκλήσεων σε βάρος της κυβέρνησης και εμού προσωπικά. Το «Μακεδονία – Σκόπια» το είχαν δεχτεί οι ελληνικές κυβερνήσεις.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Το είπατε και θέλω να το ξεκαθαρίσουμε. Εγώ ήθελα να το συζητήσουμε σε δεύτερο χρόνο, αλλά χαίρομαι να ανατρέπετε τη ροή τη συζήτησης αρκεί να γίνεται με τρόπο ενδιαφέροντα. Υπήρξαν όντως ελληνικές κυβερνήσεις που είχαν υιοθετήσει, είπατε το «Μακεδονία – Σκόπια»;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Υπήρξαν ελληνικές κυβερνήσεις που είχαν υιοθετήσει το «Μακεδονία – Σκόπια» ως διεθνή ονομασία. Και ταυτόχρονα δεχόντουσαν στο εσωτερικό να διατηρηθεί το όνομα «Μακεδονία». Σκέτο.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Άρα διπλή ονομασία με «Μακεδονία» σκέτο στο εσωτερικό. Όχι erga omnes δηλαδή.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Προσέξτε. Τότε, στη διεθνή συζήτηση που γινόταν και στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδος, ως erga omnes οριζόταν η χρήση για όλες τις διεθνείς σχέσεις, διότι υπήρχε μια πρώτη συζήτηση να βρεθεί ένα διμερές όνομα Ελλάδος – Fyrom. Η δεύτερη συζήτηση ήταν να είναι για τους διεθνείς οργανισμούς. Η τρίτη ήταν για τις διεθνείς διακρατικές σχέσεις των Σκοπίων και μετά αυτές οι τρεις, δηλαδή όλες οι διεθνείς σχέσεις, αυτές οι τρεις γίνονταν ένα ενιαίο όνομα που το λέγανε erga omnes. Τι είναι αυτό το erga omnes; Erga omnes είναι η χρήση -και το έχει εξηγήσει πολύ καλά ο κ. Βενιζέλος σε εποχή Σαμαρά, γιατί ο κ. Σαμαράς κάνει σαν να μην θυμάται τι έλεγε ο Υπουργός Εξωτερικών που έλεγε σωστά πράγματα- ότι το erga omnes αφορά την εσωτερική και την εξωτερική χρήση. Δηλαδή τη συνολική χρήση. Και μάλιστα θα σας έλεγα ότι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν υπάρχουν ντοκουμέντα, έγγραφα που να είναι μόνο εσωτερικής ή εξωτερικής χρήσης. Π.χ. στην παλιά εποχή, το μόνο έγγραφο με το οποίο μπορούσαμε να ταξιδέψουμε ήταν το διαβατήριο. Στη σημερινή εποχή - και το ξέρουν όλοι οι πολίτες μας – μπορείς να ταξιδέψεις στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις συνδεδεμένες μαζί της μόνο με την ταυτότητα. Και οι φίλοι μας από τα Σκόπια μπορούν, έχουν συμφωνίες διμερείς, να ταξιδέψουν στην Αλβανία και στη Σερβία μόνο με την ταυτότητά τους. Ξαφνικά το εσωτερικό έγγραφο γίνεται διεθνές και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Το «ξαφνικά» είναι μια ολόκληρη περίοδος, αλλά τρόπος του λέγειν.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Κρατώ και το επαναλαμβάνω «Μακεδονία – Σκόπια» έχει υιοθετηθεί και έχει περίπου συμφωνηθεί ….
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Να σας διαβάσω κάτι που έχω εδώ, όχι από τα αρχεία μας, τι λέει η πρώην …
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Εάν έχετε και αρχεία να μας διαβάσετε ευχαρίστως.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η πρώην πρέσβης μας στα Σκόπια λέει: «Την άνοιξη του 2006 ο Νίμιτς πρότεινε την ονομασία Δημοκρατία της «Μακεδονίας – Σκόπια», η οποία έγινε ασμένως αποδεκτή από την ελληνική πλευρά», λέει η πρέσβης εκείνης της εποχής. Για να μην κοροϊδευόμαστε.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Το 2006.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ασμένως αποδεκτή, λέει, έγινε και η ονομασία «Μακεδονία – Σκόπια» έχει πέσει στο τραπέζι από το 1996. Και μάλιστα να σας πω το εξής: στις διαπραγματεύσεις του 1996 μέχρι το 2000, η συζήτηση που γινόταν, που ζητούσε ο Βανς πιο μπροστά και μετά ο Νίμιτς, ήταν «Μακεδονία – Σκόπια» και οι Fyromίτες λέγανε να βρεθεί ένα όνομα για τη διεθνή χρήση που να είναι κοντά στο συνταγματικό της όνομα. Δηλαδή, αυτό ήταν το κριτήριο της συζήτησης εκείνης της εποχής. Κατά συνέπεια, έχουμε ένα όνομα που κυκλοφορεί από το 1995 – 1996, έχει μια σημασία αυτό που σας λέω, γιατί μερικοί θέλουν να πούνε ότι κάποιος διαπραγματευόταν τρία χρόνια.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Άλλο να το έχει βάλει στο τραπέζι η πλευρά των Σκοπίων, ή ακόμα και οι διαμεσολαβητές και άλλο να το έχουν υιοθετήσει και αποδεχτεί οι ελληνικές κυβερνήσεις.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ναι, ελληνικές κυβερνήσεις και διαπραγματευτές το έχουν προωθήσει και αποδεχτεί το «Μακεδονία – Σκόπια».
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Αυτό είναι το σοβαρό.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Υπήρξαν δύο τριετίες με διαφορετικές κυβερνήσεις που υπήρξε αυτή η διαπραγμάτευση από την δική μας την πλευρά και μάλιστα κάποια στιγμή το «Μακεδονία – Σκόπια» το απέρριπταν τα Σκόπια. Το οποίο μετά το ξαναπρότειναν. Ήταν ένα παιχνίδι προτάσεων και αντιπροτάσεων.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Ναι, αλλά προσέξτε να δείτε, όταν γίνεται μια τόσο έντονη πολιτική αντιπαράθεση στο εσωτερικό της χώρας και όχι μόνο πολιτική, όταν βγαίνουν κάποιοι και θα το πω ευθέως, είτε εκπρόσωποι κάποιων, προσέξτε, όχι όλων, πανμακεδονικών οργανώσεων, είτε ακραία στοιχεία και μιλούν για προδότες και προδοσίες, όταν απειλούν ευθέως και τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών κι τους βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου μη διανοηθούν και ψηφίσουν στη Βουλή σύνθετη ονομασία με τον όρο «Μακεδονία» και εσείς έχετε τη γνώση εκ της θέσεώς σας ότι αυτό το πράγμα ….
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Και εκ της μελέτης μου. Διότι όλα αυτά τα κείμενα οι αρμόδιες διευθύνσεις του Υπουργείου δεν ….
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Κι εγώ είμαι μελετηρός κ. Υπουργέ. Δεν έχω τα στοιχεία όμως. Δεν έχω τα αρχεία.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ουδέποτε τα πήραν στα χέρια τους. Αλλά υπήρχαν εκεί και κανένας δεν τα διάβαζε.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Το αντιλαμβάνομαι. Λέω όμως ότι όταν έχουν γίνει τέτοια πράγματα, όπως αυτά που μας αποκαλύψατε πριν από λίγο, γιατί δεν παίρνετε την πρωτοβουλία για μια κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας, όπου να ‘αναμετρηθείτε’ – εντός εισαγωγικών το αναμετρηθείτε – με τους συναδέλφους σας των άλλων κομμάτων και να πείτε, γιατί μπορεί να μην τα ξέρουν και κάποιοι, να πείτε κοιτάξτε να δείτε, μην κατηγορείτε εμάς για προδότες. Ή μην μας κατηγορούν εμάς για προδότες.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Εδώ έχω τον κ. Κουμουτσάκο, ο οποίος θα μας πει αύριο ότι ναι ξέρετε το κάναμε για κόλπα κλπ. Έχει μια συνέντευξη 11 Ιανουαρίου 2007. Την ξέρει όλος ο κόσμος. Όπου λέει ότι από τις αρχές του 2005 υπάρχει η πρόταση «Μακεδονία – Σκόπια», η οποία είναι συζητήσιμη και ήταν στο τραπέζι πάνω των διαπραγματεύσεων και το ξέρει γιατί ήταν στη διαπραγματευτική ομάδα. Το να βγαίνει και να μου λέει ότι δεν δεχόμαστε να υπάρχει συμφωνία με σύνθετη ονομασία τη λέξη «Μακεδονία», είναι υποκρισία για μένα. Να βγει και να πει ότι το πρότεινα, κακώς το έκανα, το ανακαλώ και καλώ τον Κοτζιά να μην κάνει αυτό το λάθος που έκανα εγώ. Αλλά να παρουσιάζονται ως να μην έχουν παρελθόν και να μην έχουν διαπραγματευτεί, να κάνουν ως να μην γνωρίζουν τίποτα για το τι συνέβη πραγματικά στα χρόνια που κυβερνούσαν αυτοί οι διάφοροι κύριοι.
Σ. ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ: Πάντως να έχετε υπόψη σας, το λέω έτσι για τη συζήτηση, ότι από το δικό μου ρεπορτάζ η πλευρά τότε της ηγεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών επί Ν.Δ. εξηγεί και ερμηνεύει τη στάση της εκείνη την περίοδο, αλλά προφανώς δεν θα το συζητήσουμε τώρα αυτό, αλλά υπάρχει μια ερμηνεία.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είναι μια συζήτηση να εξηγούμε και να ερμηνεύουμε. Κι είναι άλλη μια συζήτηση ψευδώς να λέμε ότι δεν τα κάναμε. Δηλαδή η σύνθετη ονομασία για το «Μακεδονία» πρωτοπαρουσιάζεται το 1996 μετά την ενδιάμεση συμφωνία. Και κατά παραχώρηση, λέει ο τότε διαπραγματευτής και αργότερα ευρωβουλευτής της Ν.Δ., δεχόμαστε σύνθετη ονομασία για να δείξουμε τι καλοί που είμαστε με συμπερίληψη του ονόματος «Μακεδονία». Ο μόνος που διαφωνούσε εντός της Ν.Δ. από το 1993 για τη συμπερίληψη του «Μακεδονία» πέρα της γνωστής περίπτωσης του κ. Σαμαρά, αφού έφυγε ο κ. Σαμαράς, ήταν ο κ. Έβερτ. Ο οποίος έλεγε στον κ. Μητσοτάκη ότι δεν μπορείς να διαπραγματεύεσαι με τη χρήση του σύνθετου ονόματος που συμπεριλαμβάνει το όνομα «Μακεδονία». Ο κ. Έβερτ.
Το μεγάλο μου ερώτημα και η απορία μου είναι όλοι αυτοί που κάνανε διαπραγματεύσεις για λογαριασμό της Ν.Δ., όλοι αυτοί που αναδείχτηκαν από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, όλοι αυτοί που κάνανε καριέρα με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, δεν έχουν να πούνε τίποτα; Ξαφνικά γίνανε όλοι Εβερτικοί; Και μάλιστα όχι μόνο Εβερτικοί, αλλά θεωρούν την άποψη του κ. Μητσοτάκη και της πλειοψηφίας τότε της Ν.Δ. ότι είναι προδοτική; Έχει ενδιαφέρον και ένα βιβλίο του κ. Βαρβιτσιώτη το οποίο εγώ το διαβάζω ως έντιμο βιβλίο ….