Ο αγρός στον οποίο καλλιεργήθηκε η ιδέα του καλού, σε τούτο τον τόπο, γέμισε αγριόχορτα από την ατέλεια της κοινωνικής συνείδησης, που ανέπτυξε εκτρωματικές πολιτικές αποφύσεις.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Και τώρα στην καμπή που περνάμε και που προήλθε από ένα τέρμα που το φτάσαμε με έντονη ψυχική καλλιέργεια, μ' όλους τους τρόπους των ψευδαισθήσεων, μ' όλες τις πλάνες που συνέβαλαν για να φτάσουμε στο απρόβλεπτο τούτο τέρμα, διαπιστώνουμε ότι όσα βιώνουμε δεν βρίσκονται σε καμία σχέση με την αρχή και τις προθέσεις.
Το χαρακτηριστικό των χρόνων που πέρασαν είναι οι μεταβολές που στιφογυρίζουν στα ίδια προβλήματα, έτσι που θα μπορούσε κανείς ξεσκεπάζοντας τα ποικίλα τοπία να αναγνωρίσει τις ίδιες συνθέσεις, τις ίδιες επιδιώξεις, μα κυρίως τα ίδια λάθη.
Θα αντιληφθούμε τα λάθη αν ανασκάψουμε τη σκόνη και βρούμε τα σκεπάσματα των παρελθόντων χρόνων. Θα διαπιστώσουμε ότι Ηθική είναι επί της ουσίας το όνομα της εσωτερικής συμπεριφοράς μας. Οτι η ομαδικότητα απορροφήθηκε από την ατομικότητα. Η ομαδική συνείδηση παρέμεινε αδρανής θεατής των μετατροπών, ξένη προς την καινούργια κατάσταση των ομαδικών συνυπάρξεων, έμεινε μετέωρη και αστήρικτη.
Η νέα πολιτική και κοινωνική αντίληψη που επικράτησε είναι ότι η έννοια της ομαδικότητας δεν ζει πλέον, αν και σε πολλές σύγχρονες κοινωνίες, η τελευταία φωνή για την επικράτηση του ατόμου έσβησε μαζί με τον Νίτσε.
Το άτομο είναι εξάρτημα και ανήμπορο να επηρεάσει οποιοδήποτε καθεστώς, να φέρει σε πέρας τα έργα της εποχής, να κινήσει ή να μεταβάλει καταστάσεις, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, οπότε κάθε έργο έφερε τη σφραγίδα της προσωπικότητάς του.
Η ομάδα και η συνεργασία είναι πραγματικότητα, ο κανόνας της σύγχρονης αντίληψης για την ανάπτυξη ακόμη και του πολιτικού ήθους, με Ηθική όμως! Από εκεί παράγονται η καινούργια φιλοσοφία και οι καινούργιες προοπτικές.
Στο βάθος, η θέληση για δύναμη είναι μια χρεοκοπημένη ιδέα.