Του Θανάση Κ.
--Από τις αρχές του χρόνου μέχρι την περασμένη Δευτέρα, το νόμισμά της, η τουρκική λίρα, υποτιμήθηκε κατά 25% έναντι του δολαρίου.
--Από την περασμένη Δευτέρα μέχρι χθες, το νόμισμά της έχασε άλλο 8% έναντι του δολαρίου (από την ισοτιμία του στις αρχές του έτους)!
Δηλαδή έχασε σε τρεις μέρες το ένα τρίτο περίπου απ' όσο είχε χάσει τους προηγούμενους εφτά μήνες. Και η κατάρρευση συνεχίζεται.
Τώρα πια από τις αρχές του χρόνου έχει χάσει το 33% της αξίας του! Και έναντι του ευρώ έχει χάσει παραπάνω, γύρω στο 39%!
Και να σκεφτείτε ότι η κρίση αυτή δεν οφείλεται βέβαια, αλλά υποκινείται και υποδαυλίζεται από πιέσεις της Ουάσιγκτων πλέον...
Πράγμα "αδιανόητο" μέχρι πριν λίγους μήνες...
Δεν θα ασχοληθώ με τις οικονομικές διαστάσεις αυτής της πρωτοφανούς αποσταθεροποίησης. Πρέπει να μας απασχολήσουν, γιατί τέτοιας κλίμακας οικονομικές καταρρεύσεις, πάντα προκαλούν εσωτερικές εκρήξεις και μακροχρόνιες κρίσεις. Αλλά δεν είναι το σημερινό θέμα...
Θα σταθώ σε μιαν άλλη διάσταση: Η πολιτική ΣΥΡΙΖΑ έναντι της Τουρκίας αποδυνάμωσε την Ελλάδα - ίσα-ίσα τη στιγμή που η Ελλάδα θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί υπέρ της όσα συμβαίνουν (και κυρίως, όσα πρόκειται να συμβούν στην Τουρκία).
* Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία υπήρξε μια γεωπολιτική σύζευξη (strategic coupling):
--Με το "δόγμα Τρούμαν" (1947) οι ΗΠΑ εκφράζουν την δέσμευσή τους να στηρίξουν την Ελλάδα (τότε σε εμφύλιο πόλεμο) και την Τουρκία οικονομικά και στρατιωτικά για να μην πέσουν στην επιρροή της Σοβιετικής Ένωσης.
--Ενώ το 1952 και οι δύο χώρες μπαίνουν ταυτόχρονα στο ΝΑΤΟ...
Από τότε στα μάτια των Δυτικών γενικότερα (και των Αμερικανών, πιο συγκεκριμένα) οι δύο χώρες υπολογίζονται ως "γεωπολιτικό δίδυμο". Έχουν αξία (για τους δυτικούς) στο βαθμό που λειτουργούν "συμπληρωματικά"...
Η Τουρκία ήταν το "προκεχωρημένο φυλάκιο" του ΝΑΤΟ στο "υπογάστριο" της ΕΣΣΔ (στον Καύκασο).
Και η Ελλάδα ήταν απολύτως απαραίτητη για την υποστήριξη της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ.
Αν η Ελλάδα "έσπαγε" και γινόταν "ουδέτερη" ή "υπό σοβιετική επιρροή", τότε και η "υποστήριξη" της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ γινόταν πρακτικά ανέφικτη.
Αυτή ήταν η βάση του λεγόμενου strategic coupling - της γεω-στρατηγικής σύζευξης - Ελλάδας Τουρκίας την εποχή εκείνη.
Αυτό υπονομεύθηκε πολλές φορές από τις μεταξύ μας τριβές, στην Κύπρο και όχι μόνο - και από τους επιτήδειους ελιγμούς της Σοβιετικής πολιτικής...
Υπονομεύθηκε, αποδυναμώθηκε κατά καιρούς, όμως άντεξε...
Όμως εμείς δεν το αξιοποιήσαμε ποτέ!
Για την ακρίβεια ήταν το "απαγορευμένο ζήτημα" μέσα στην Ελλάδα:
--Οι οπαδοί της ΝΑΤΟϊκής ένταξης το θεωρούσαν "δεδομένο" και δεν ήθελαν να το διαπραγματευθούν για να το αξιοποιήσουν.
--Ενώ οι αντίπαλοι της ΝΑΤΟϊκής ένταξης το θεωρούσαν "απαράδεκτο" - κι ήθελαν να το "καταστρέψουν", όχι να το αξιοποιήσουν.
Κι έτσι πέρασαν 38 χρόνια και δεν το εκμεταλλευτήκαμε ποτέ...
* Μετά το 1989 αυτή η "γεωπολιτική σύζευξη" άρχισε να χαλαρώνει και -"ηπίως" - να αμφισβητείται: Δεν υπήρχε κοινός αντίπαλος απέναντι (ΕΣΣΔ και σύμφωνο της Βαρσοβίας είχαν καταρρεύσει).
* Μερικά χρόνια αργότερα, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ ακύρωσε τη μοναδικότητα αυτής της "σύζευξης" Ελλάδας-Τουρκίας. Ακριβώς δίπλα μας έμπαιναν στο ΝΑΤΟ κι άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
* Μετά το 2003, όταν η Τουρκία αρνήθηκε να βοηθήσει τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της να εισβάλλουν στο Ιράκ (αν και στην αρχή είχε υποσχεθεί να το κάνει) υποβαθμίστηκε η αξιοπιστία της Τουρκίας έναντι των ΗΠΑ (και του ΝΑΤΟ).
Αλλά η δύναμη της "αδράνειας" ήταν πολύ ισχυρή ακόμα. Όλοι παραδέχονταν χαμηλοφώνως ότι υπήρχε - ή μπορούσε να υπάρξει μελλοντικά - σοβαρό πρόβλημα, αλλά κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί την Τουρκία εκτός ΝΑΤΟ. Ούτε στην Τουρκία, ούτε σε όλες τις δυτικές πρωτεύουσες (της Αθήνας συμπεριλαμβανομένης).
--Η διαδικασία πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ (πέραν του ΝΑΤΟ) ξεκίνησε το 2005 με φιλοδοξία να προλάβει και να καλύψει αυτό το πιθανό μελλοντικό "ρήγμα" της Τουρκίας με τη Δύση γενικότερα...
--Όμως μετά το 2010 τα πράγματα ήλθαν ακριβώς αντίθετα προς όλους τους σχεδιασμούς: Η Τουρκία του Ερντογάν πλέον, στήριξε τον σουνιτικό φονταμενταλισμό, αρχικά στη Λωρίδα της Γάζας το 2010, κι αμέσως μετά στήριξε τα καθεστώτα της "Αραβικής άνοιξης".
Οι Αμερικανοί, αλλά και οι Αγγλογάλλοι τα έκαναν μούσκεμα...
Πολύ σύντομα η "Αραβική άνοιξη" έγινες ένας εφιάλτης για όλους...
Η Τουρκία, όμως συνέχισε να στηρίζει τα καθεστώτα αυτά. Ακόμα και τους φονταμενταλιστές "επαναστάτες" του ΙΣΙΣ στην Συρία (μετά τα μέσα του 2011)...
Τότε συγκρούστηκε με όλους:
--Με το Ισραήλ πρώτα,
--με την Αίγυπτο του Σίσι στη συνέχεια (όπου είχε ανατραπεί ο εκλεγμένος Πρόεδρος των "αδελφών μουσουλμάνων", Μόσι),
--με τους Κούρδους του Ιράκ και τους Κούρδους της Συρίας, που πολέμαγαν τους ισλαμιστές του ΙΣΙΣ,
με την ίδια την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ,
με το Ιράν (που πολεμούσε το ΙΣΙΣ μέσα στο κεντρικό Ιράκ και τη Συρία) για κάποιο διάστημα,
τελικώς με την Αρμενία (από την άλλη πλευρά),
αλλά και με τη Ρωσία (που βοηθούσε τον Άσαντ).
Ύστερα από το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν (Ιούλιος του 2016) έγινε ξανά πλήρης ανατροπή της ασταθούς κατάστασης που είχε δημιουργηθεί:
Ο Ερντογάν απέδωσε το πραξικόπημα σε Αμερικανο-νατοϊκή υποκίνηση, τα βρήκε με τη Ρωσία, τα έσπασε με τις ΗΠΑ, αποδυνάμωσε τη αμερικανονατοϊκή βάση του Ινσιρλίκ και προσέγγισε το Σιιτικό καθεστώς του Ιράν!
Το πραξικόπημα κατά του Ερντογάν έγινε λίγο μετά το δημοψήφισμα του Brexit στη Βρετανία, και λίγο πριν την εκλογή Τράμπ στις ΗΠΑ.
Τα επόμενα δύο χρόνια - και μέχρι σήμερα - η Ευρώπη είναι αποδυναμωμένη (λόγω Brexit αρχικά, και λόγω των τριβών ΗΠΑ-ΕΕ στη συνέχεια, που κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε... "εμπορικό πόλεμο" μεταξύ ΝΑΤΟικών συμμάχων),
η προοπτική της Τουρκικής ένταξης στην ΕΕ έχει αδρανήσει πλήρως,
η Ουάσιγκτον και το Ισραήλ μαζί με την Αίγυπτο δημιουργούν μια όλο και ισχυρότερη συμμαχία "εν τοις πράγμασι" έναντι του Ιράν, αλλά και έναντι των Ρωσικών βλέψεων στην περιοχή (Συρία κλπ.).
Η Τουρκία πια είναι απέναντι τους!
Το παραδοσιακό strategic coupling Τουρκίας-Ελλάδας έχει σπάσει.
Πραγματοποιήθηκε ουσιαστικά de-coupling, αποσύνδεση ή ρήξη της "στρατηγικής σύζευξης" ανάμεσα στις δύο χώρες...
Το τι σημαίνει αυτό, ελάχιστους στην Ελλάδα μοιάζει να απασχολεί...
Παρεμπιπτόντως, την περίοδο 2012-14, η τότε κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, διέβλεψε το επερχόμενο de-coupling με την Τουρκία...
Κι έκανε τρείς κινήσεις για να προετοιμάσει την Ελλάδα:
* Πρώτον, προχώρησε στη στρατηγική σύγκλιση με το Ισραήλ. Όχι απλώς "καλές σχέσεις" ή "στενές σχέσεις", αλλά στρατηγική σύγκλιση!
Κι όχι μόνο διμερώς μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, αλλά και με την Κύπρο. Ουσιαστικά έβαλε στο τραπέζι τον "άξονα" Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ!
Η Ελληνική ηγεσία πήγαινε τότε στο Ισραήλ, αλλά δεν απαιτούσε να συναντήσει παράλληλα και την Παλαιστινιακή ηγεσία (όπως συνέβαινε παλαιότερα). Το δόγμα που εφαρμόστηκε από τότε ήταν: στηρίζουμε το ιστορικό αίτημα των Παλαιστινίων να αποκτήσουν δική τους πατρίδα, αλλά εδώ ήλθαμε για να προωθήσουμε τη στρατηγική σύγκλιση Ελλάδας-Κύπρου- Ισραήλ.
* Δεύτερον, η Ελλάδα προχώρησε τότε και σε "στρατηγικό τρίγωνο" Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου. Όταν το καθεστώς Σίσι ήταν διεθνώς απομονωμένο από τους δυτικούς - και στις ΗΠΑ και στην ΕΕ. Και σε πλήρη ρήξη με την Τουρκία...
Ο Σίσι δέχθηκε τότε, για πρώτη φορά, να συζητήσει την από κοινού οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των τριών χωρών, αφήνοντας έξω την Τουρκία.
Κι έτσι για πρώτη φορά μια μεγάλη χώρα της περιοχής απονομιμοποίησε εμπράκτως τις αξιώσεις της Τουρκίας πάνω στην Ελληνική ΑΟΖ, νοτίως του Καστελόριζου.
* Τρίτον, η Ελλάδα τότε είχε κλείσει τα σύνορα στις "ροές" των λαθρομεταναστών - και από τον Έβρο και από τα νησιά του Αιγαίου. Και το κλείσιμο αυτό δούλεψε τότε...
Ενώ για πρώτη φορά από δεκαετίες, εκείνα τα δυόμιση χρόνια διακυβέρνησης Σαμαρά, ο αριθμός των λαθρομεταναστών που παρέμεναν στην Ελλάδα μειώθηκε δραστικά (κατά 280 χιλιάδες περίπου).
Κι ύστερα ήλθε ο ΣΥΡΙΖΑ...
Και το πρώτο που έκανε ήταν να ανοίξει τα σύνορα και να ανατρέψει την προηγούμενη πολιτική Σαμαρά. Τότε η Ελλάδα δέχθηκε ένα τεράστιο αριθμό λαθρομεταναστών από την Τουρκία - στην αρχή δια θαλάσσης, τώρα πια και από τον Έβρο μετά το επεισόδιο με τους δύο στρατιωτικούς στις Καστανιές - και πολλοί από αυτούς παγιδεύτηκαν στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου, καθώς οι Ευρωπαίοι τους έκλεισαν τις οδούς διέλευσης προς βορά.
Η Ευρωπαίοι διαπραγματεύθηκαν συμφωνία ελέγχου των (λαθρο)μεταναστευτικών ροών από την Τουρκία. Κι έτσι κατέστησαν τον Ερντογάν "ρυθμιστή" ενός τεράστιου προβλήματος ενότητας, συνοχής και σταθερότητας για ολόκληρη την Ευρώπη...
Που ήταν ταυτόχρονα πρόβλημα ύπαρξης για την ίδια την Ελλάδα. Με τεράστιες συνέπειες: οικονομικές, κοινωνικές και εθνικής ασφάλειας...
Μετά από αυτό το ολέθριο άνοιγμα των συνόρων στους λαθρομετανάστες και τους διακινητές, ο Ερντογάν απέκτησε ένα μοναδικό μοχλό πίεσης επί των Ευρωπαίων και ένα μοναδικό όπλο εκβιασμού της Ελλάδος.
Που πριν δεν είχε.
--Η Τουρκία κατάφερε να ελέγξει στρατηγικά την Ελλάδα - έστω και προσωρινά - με μοχλό τις μεταναστευτικές ροές.
--Η κυβέρνηση Τσίπρα "βραβεύθηκε" από τον Ερντογάν στην αρχή.
--Ύστερα προσπάθησε να καλοπιάσει - να κατευνάσει - τον Ερντογάν, προσκαλώντας τον εδώ τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν του είχαν κλείσει την πόρτα και οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί...
Η δικαιολογία για την επίσκεψη εκείνη ήταν ότι θα επιτυγχάνονταν περαιτέρω συμφωνία ελέγχου των ροών.
Η επίσκεψη εκείνη απέτυχε παταγωδώς: Κι ύστερα οι σχέσεις των δύο χωρών επιδεινώθηκαν επικίνδυνα:
Με συνεχείς τριβές και προκλήσεις στο Αιγαίο και τελικά με τη σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο. Μετά την οποία χαλάρωσε από την πλευρά μας η φρούρηση της συνοριακής γραμμής εκεί - για να μην υπάρξει κι άλλες περιστατικά αιχμαλωσίας από τους Τούρκους - με αποτέλεσμα να περνάνε πιο εύκολα λαθρομετανάστες ΚΑΙ από τον Έβρο...
Κι έτσι η Τουρκία πλέον προσπαθεί να "Φιλανδοποιήσει" την Ελλάδα. Δηλαδή να ελέγξει πλήρως τα διεθνή ανακλαστικά της, εν μέρει και την εσωτερική της Πολιτική...
Αντί να ενισχύσουμε τα ερείσματά της δύσης στην περιοχή με επίκεντρο την Ελλάδα, πράγμα που ξεκίνησε επί διακυβέρνησης Σαμαρά, κι έτσι να είμαστε έτοιμοι όταν θα υπάρξει ρήγμα Τουρκίας-Δύσης, εμείς βρεθήκαμε υπό τον συνεχή εκβιασμό, τις προκλήσεις, και την απειλή "Φιλανδοποίησής" μας από την Τουρκία.
Με το άνοιγμα των συνόρων που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ.
* Ξεκίνησε με την άκρως φιλοτουρκική πολιτική που είχε επί δεκαετίες: "το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του" (άρα δεν ανήκει ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Τουρκία - πράγμα που είναι ακριβώς αυτό που υποστηρίζει η Τουρκία)...
* Συνέχισε με την φιλοτουρκική πολιτική στο επεισόδιο του Μαβί- Μαρμαρά έξω από τη Γάζα, στο οποίο πέρα από την τουρκική ΜΙΤ και ισλαμιστές η φιλοισλαμιστές ακτιβιστές από διάφορα κράτη, είχαν ανάμιξη και ακτιβιστές του ΣΥΡΙΖΑ (Μάιος 2010)...
* Και προχώρησε στο άνοιγμα των συνόρων, που μας κατέστησε έρμαιο συνεχών εκβιασμών του Ερντογάν (άνοιξη του 2015).
Όταν έσπαγαν οι παραδοσιακοί δεσμοί Τουρκίας - Δύσης, πήγαν και μας υπέταξαν στους εκβιασμούς της Τουρκίας.
Την στιγμή που έγινε η γεωπολιτική αποσύνδεση (de-coupling) Τουρκίας-Ελλάδας στα μάτια των δυτικών συνολικά, πήγαν και μας υπέταξαν στους τουρκικούς εκβιασμούς μέσω μετανευστικών ροών. Ανοίγοντας τα σύνορα...
Η μοιραία αυτή κυβέρνηση πρέπει να φύγει το συντομότερο.
Για πολύ περισσότερους λόγους απ' ό,τι φανταζόμαστε...
Γιατί την πληρώνουμε πανάκριβα και θα την πληρώσουμε ακόμα ακριβότερα.
Με τρόπους που ακόμα δεν μπορούμε να διανοηθούμε...