Εξαιρετικά υψηλές συγκεντρώσεις
επικίνδυνων για την υγεία λεπτόκοκκων μικροσωματιδίων (UFP) γύρω από τα
κρουαζιερόπλοια και τα επιβατηγά πλοία στην καλδέρα της Σαντορίνης
μέτρησαν οι ειδικοί επιστήμονες από τον Γερμανικό Οργανισμό Προστασίας
Φυσικού Περιβάλλοντος (NABU) σε συνεργασία με την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ
Εταιρεία. Οι μετρήσεις κατέδειξαν ότι τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι 100 φορές υψηλότερα σε σχέση με περιοχές που έχουν καθαρό αέρα. Ο εγνωσμένου κύρους εμπειρογνώμονας σε θέματα ποιότητας αέρα Δρ. Axel Friedrich,
μετά το πέρας των μετρήσεων στις 18 και 19 Σεπτεμβρίου 2018, όταν
διάφορα πλοία και κρουαζιερόπλοια επισκέφθηκαν το δημοφιλές νησί με
τουρίστες από όλο τον κόσμο, δήλωσε ότι «Τα επίπεδα των ατμοσφαιρικών
ρύπων που προκάλεσαν τα πλοία ήταν τρομακτικά υψηλά».
Οι ειδικοί επεσήμαναν ότι τα πλοία στη
Μεσόγειο επιτρέπεται να λειτουργούν με μαζούτ και χωρίς τη χρήση
αντιρρυπαντικών φίλτρων, καθώς απουσιάζουν αντίστοιχες νομοθετικές
ρυθμίσεις όπως ισχύουν για τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά. Ως εκ τούτου, τα
καυσαέρια των κινητήρων των πλοίων περιέχουν τεράστιες ποσότητες
λεπτόκοκκων σωματιδίων καθώς και καρκινογόνους ατμοσφαιρικούς ρύπους, όπως η αιθάλη, που έχουν σημαντικό μερίδιο και στην κλιματική αλλαγή.
Η Κωνσταντίνα Ντεμίρη,
Υπεύθυνη Πολιτικής της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ, δήλωσε ότι είναι απαράδεκτο για
τις εταιρείες κρουαζιερόπλοιων να ρυπαίνουν τον αέρα κατά την επίσκεψή
τους στη Σαντορίνη: «Οι εταιρείες που ασχολούνται με τη διαχείριση και
λειτουργία κρουαζιερόπλοιων αποκομίζουν πολλά χρήματα από το
συγκεκριμένο είδος τουρισμού, μιας και είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος
τομέας στην τουριστική βιομηχανία. Ταυτόχρονα όμως αρνούνται να στραφούν
σε πιο καθαρά καύσιμα ή να ξοδέψουν χρήματα για τεχνολογίες
αντιρρύπανσης, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο την υγεία των δικών τους
πελατών, αλλά και των κατοίκων και επισκεπτών της Σαντορίνης. Έχουμε
έρθει αντιμέτωποι με ένα τεράστιο πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης,
συνεπώς απαιτούνται άμεσες πολιτικές ενέργειες για την προστασία της
δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος».
Ο Υπεύθυνος Πολιτικής για τις Μεταφορές Sönke Diesener στη
NABU ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι άνθρωποι που ζουν στα ελληνικά νησιά,
καθώς και οι τουρίστες που τα επισκέπτονται, υποφέρουν από την έκθεση
στις εκπομπές αέριων ρύπων των πλοίων. Έχουμε δει αυτές τις υψηλές
συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων σε πολλά διαφορετικά λιμάνια της
Μεσογείου αλλά και σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί
δικαιολογία για τις ναυτιλιακές εταιρείες ώστε να συνεχίζουν την
απερίσκεπτη ρύπανσή τους. Είναι απαραίτητο να στραφούν άμεσα σε καύσιμα
με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο, να εγκαταστήσουν φίλτρα για τα
μικροσωματίδια και καταλύτες για τα νιτρικά οξείδια, προκειμένου να
περιορίσουν άμεσα τις επιβλαβείς εκπομπές στο ελάχιστο. Επιπλέον, η
Ελλάδα πρέπει να στηρίξει στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό τις
προσπάθειες για τον χαρακτηρισμό της Μεσογείου ως Περιοχή Ελέγχου
Εκπομπών Θείου (SECA) με μέγιστο όριο περιεκτικότητας σε θείο 0,1% για
τα καύσιμα πλοίων, όπως συμβαίνει ήδη στη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική.
Αυτό θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα του αέρα στην περιοχή και θα
ενθαρρύνει τη χρήση τεχνολογιών μείωσης εκπομπών».
Η Philippa Hobson,
εκπρόσωπος του Βρετανικού Καρδιολογικού Ιδρύματος δήλωσε: «Σε παγκόσμιο
επίπεδο, σχεδόν 6 στους 10 θανάτους που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική
ρύπανση προκαλούνται από καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Η
έρευνά μας δείχνει ότι ακόμη και η βραχυπρόθεσμη έκθεση στην
ατμοσφαιρική ρύπανση -μόλις μία ή δύο ώρες- μπορεί να έχει μόνιμο,
αρνητικό αντίκτυπο στην καρδιά και την κυκλοφορία του αίματος. Για
ασθενείς που πάσχουν ήδη από παθήσεις καρδιάς και κυκλοφορικού, ακόμη
και βραχυχρόνια έκθεση σε πολύ ρυπασμένο αέρα μπορεί να αυξήσει τον
κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου στις επόμενες 24
ώρες.».
Τα
λεπτόκοκκα σωματίδια συνδέονται με σοβαρά προβλήματα υγείας όπως οι
καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των
εγκεφαλικών επεισοδίων και του καρκίνου, γεγονός που
μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής περίπου 50.000 άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο στην
Ευρώπη λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που προκαλείται από τα πλοία,
παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κατάλληλα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για
την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η Σαντορίνη είναι από τους πιο δημοφιλείς
προορισμούς παγκοσμίως. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από δύο εκατομμύρια
τουρίστες επισκέπτονται το νησί. Το 2015, επισκέφτηκαν τη Σαντορίνη 636
κρουαζιερόπλοια, με περισσότερους από 790,000 επιβάτες, φέρνοντάς τη
στην πρώτη θέση ως το πιο επισκέψιμο λιμάνι στην Ελλάδα από
κρουαζιερόπλοια, ξεπερνώντας ακόμα και το λιμάνι του Πειραιά. Λόγω των
κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών πιέσεων που προκάλεσε αυτή η
μεγάλη εισροή επισκεπτών, η Σαντορίνη επέβαλε μέγιστο όριο 8.000
επιβάτες κρουαζιέρας ανά ημέρα.
Το ενημερωτικό έγγραφο σχετικά με τις μετρήσεις είναι διαθέσιμο στο: www.nabu.de/air-testing
